Omgevingswet: betere wetgeving, minder regels, meer ruimte
In 1810 werd in Nederland de Mijnwet van kracht: de eerste wet gericht op de leefomgeving. Sinds die tijd zijn er tientallen sectorale wetten bijgekomen zoals de wet op de ruimtelijke ordening, de waterwet, de milieuwet en de wet op de monumentenzorg. Deze wetten zijn om belangrijke redenen tot stand gekomen, maar met hun verschillende procedures en vergunningen is het nu haast onmogelijk om goede initiatieven van de grond te krijgen. Minister Schultz van Haegen van Infrastructuur en Milieu heeft op dinsdag 17 juni het wetsvoorstel 'Omgevingswet' naar de Tweede Kamer gestuurd. Een nieuwe wet, die gaat over alle fysieke plannen waarmee ons land wordt gemaakt. Deze wet bundelt alle wetten en regels op het gebied van de leefomgeving. Geen 26 wetten meer, maar 1.
Minister Schultz: "De Omgevingswet past bij deze tijd: het maakt complexe en verbrokkelde regelgeving eenvoudiger. Het geeft ook ruimte aan regionale verschillen, voor innovatie en voor eigen initiatief. De totstandkoming van de Omgevingswet is de grootste wetgevingsoperatie sinds de vernieuwing van de grondwet in 1848. Met deze wet zetten we ons samen met alle betrokken partijen in voor een veilige en gezonde leefomgeving, met ruimte voor nieuwe ontwikkelingen."
Meer snelheid, minder kosten
Dankzij de Omgevingswet moet het verkrijgen van een vergunning straks sneller en eenvoudiger verlopen. Zoals bijvoorbeeld het uitbreiden van een school op een locatie waar vooral wordt gewoond, waar bomen moeten worden gekapt en waar extra uitritten nodig zijn. Onder de huidige regelgeving zijn 3 omgevingsvergunningen nodig met een proceduretijd van een half jaar. Onder de Omgevingswet wordt dat 1 omgevingsvergunning, met een proceduretijd van slechts 8 weken. Of als een gemeente haar beleid wijzigt voor bijvoorbeeld alle scholen, alle horeca of alle woonboten binnen haar grondgebied, moet zij nu alle bestemmingsplannen met die functies aanpassen. Straks heeft de gemeente 1 omgevingsplan voor haar hele grondgebied en kan zij die aanpassing in 1 keer doen. Zeer efficiënt en het scheelt veel bestuurlijke lasten.
Maatwerk
De Omgevingswet houdt straks rekening met regionale verschillen, zoals stedelijke groei en bevolkingskrimp. Provincies en gemeenten moet ruimte krijgen voor flexibiliteit en eigen afwegingen. Een belangrijk element in het wetsvoorstel is de betrokkenheid van burgers en bedrijven bij besluitvorming over plannen, visies en projecten. Degenen die wonen en werken in een gebied kunnen meewerken aan kwalitatief goede besluiten. Ook maakt de wet het mogelijk om beter in te spelen op actuele ontwikkelingen, zoals het aanpakken van leegstand.
Meer vertrouwen, meer flexibiliteit
Het huidige Nederlandse omgevingsrecht staat soms innovatieve en duurzame initiatieven in de weg. De Omgevingswet biedt straks meer ruimte, met onder andere de experimenteerbepaling. Hierdoor kan bijvoorbeeld het burgerinitiatief 'Ecodorp Boekel' opgezet worden om op lokale schaal duurzaam te voorzien in de levensbehoeften van de bewoners, en mogen onder meer Heerhugowaard en Hoorn zonder omgevingsvergunning zonnecollectoren plaatsen.
Nu al Eenvoudig Beter!
Met de Omgevingswet wordt het stelsel van ruimtelijke regels volledig herzien. Het vraagt om een heel andere werk- en denkwijze van overheden, burgers en bedrijven. Open, samenhangend, flexibel, uitnodigend en innovatief zijn daarbij de kernwoorden. Hierop vooruitlopend doen overheden nu al ervaring op met de filosofie achter de Omgevingswet, onder de noemer 'Nu al Eenvoudig Beter'.
Succes door samenwerking
De komende jaren wordt de onderliggende regelgeving vereenvoudigd en verbeterd. Op termijn worden er tevens meer wetten toegevoegd. Onder andere de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), het Interprovinciaal Overleg (IPO) en Unie van Waterschappen (Unie) zijn daar nauw bij betrokken. Rijk, VNG, IPO en de Unie spannen zich gezamenlijk in om de individuele gemeenten, provincies en waterschappen zo goed mogelijk te ondersteunen.