Veiligheid van vreemdelingen nog meer centraal
Staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie heeft maatregelen genomen om de veiligheid van vreemdelingen nog meer centraal te stellen. De ministerraad heeft ingestemd met toezending van een brief aan de Kamer over dit onderwerp. In deze brief wordt ingegaan op het rapport 'Veiligheid van Vreemdelingen' dat de Onderzoeksraad voor de Veiligheid (OvV) schreef naar aanleiding van het overlijden van de heer Dolmatov, en de 'Monitor Vreemdelingenketen' van de Inspectie Veiligheid en Justitie (IVenJ).
Zo hebben de IND, het COA en de DT&V recentelijk diverse initiatieven genomen, zoals het instellen van een multidisciplinair team, waardoor het reflecteren op elkaars werkzaamheden steeds meer een vast onderdeel van de dagelijkse werkzaamheden van medewerkers in de vreemdelingenketen wordt. Vanaf de zomer zal een belangrijk deel van de problemen op gebied van informatie-uitwisseling in de vreemdelingenketen nog verder worden opgelost door digitaal te gaan werken. Op die manier kan informatie worden gestapeld waarbij oude informatie niet verloren gaat. Daarnaast is informatie online beschikbaar voor betrokken ketenpartners.
Teeven is blij met de constatering van de OvV 'dat er geen aanwijzingen zijn dat asielzoekers en uitgeprocedeerde asielzoekers in opvanglocaties en detentiecentra structureel onveilig zijn.' Dat neemt niet weg dat uit het rapport blijkt dat er verbeteringen mogelijk zijn. De staatssecretaris waarschuwt dat een aantal van de risico's die de OvV benoemt niet (volledig) weg te nemen zijn, maar dat het van belang is risico's te onderkennen en te beheersen. Ook de opstelling en keuzes van de vreemdeling spelen hierbij een rol. Teeven wijst er daarbij op dat de OvV niet stelt dat alle geconstateerde risico's in de praktijk daadwerkelijk voorkomen.
De staatssecretaris onderzoekt samen met minister Schippers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport en de Koninklijke Nederlandsche Maatschappij tot bevordering der Geneeskunst (KNMG) hoe gewaarborgd kan worden dat belangrijke medische informatie beschikbaar wordt voor de volgende medisch zorgverlener, zodra een vreemdeling wordt overgeplaatst binnen de vreemdelingenketen. Over de precieze uitwerking zal hij de Kamer dit jaar nog informeren.
Op dit moment vormt het medisch beroepsgeheim - waar een vreemdeling vanuit privacy-perspectief belang bij heeft - ook een belemmering. Zonder toestemming mag een medicus immers geen informatie over een vreemdeling delen, terwijl dit wel van belang kan zijn. Daarnaast kan het helpen om medische informatie ook te delen met niet-medische professionals binnen de vreemdelingenketen. Over de mogelijkheden daartoe is de staatssecretaris eveneens in gesprek.
Hoewel de staatssecretaris meent dat de processen rond toelating en terugkeer van vreemdelingen met medische problematiek maximaal zorgvuldig zijn ingericht, zal hij gedurende dit jaar een internationaal-vergelijkend onderzoek doen. Hierbij zal onderzocht worden hoe andere landen in hun beleid rekening houden met de economische, geografische en politieke dimensie van toegankelijkheid van medische zorg. Het gaat hierbij om vreemdelingen met medische klachten die niet in aanmerking komen voor een verblijfsvergunning op medische gronden en dus terug moeten naar land van herkomst.
In navolging van de OvV-aanbeveling om de veiligheid van vreemdelingen door de keten heen onder extern toezicht te stellen, zal de IV&J verantwoordelijk worden voor het toezicht op de gehele vreemdelingenketen. Sinds 1 januari 2014 verricht de Inspectie al onafhankelijk toezicht op het terugkeerproces van vreemdelingen.
Teeven sluit zich aan bij de waarschuwing van de IV&J dat het behalen van resultaten op de korte termijn ten koste gaan van de aandacht voor het doorvoeren van meer fundamentele verbeteringen. 'De ingezette verbeteringen vormen geen eindstation, maar dienen in de komende periode verder te worden uitgebouwd.'