Toespraak van minister Opstelten bij de bijeenkomst Veilig op de Markt

Toespraak | 19-05-2014

Dames en heren,

Welkom hier in Hotel Van der Valk, op een kleine 10 minuten afstand van de befaamde Ridderkerker Markt. Een markt die sinds september 1956 elke vrijdag plaatsvindt. En het doet mij ontzettend veel deugd dat we hier vandaag een bijzondere man in ons midden hebben. De man die de Ridderkerker Markt destijds heeft opgericht en die in al die 58 jaar vrijwel geen vrijdag heeft overgeslagen: Henk van Ooijen!

Henk is zo’n beetje het gezicht van de Ridderkerker Markt en tegelijkertijd een wandelend geschiedenisboek. Als er iemand is die over de ontwikkelingen in het marktwezen kan vertellen, dan is hij het. En een van die ontwikkelingen betreft het thema waarvoor wij hier vandaag bijeen zijn: veiligheid.

Het overgrote deel van de mensen die de markt bezoeken, komt gewoon om groenten, fruit, vis, huishoudelijke artikelen, stoffen – en noem het allemaal maar op - te kopen. Er is echter een klein, maar helaas toenemend, deel dat met minder goede bedoelingen naar de markt komt. Sommigen hebben het voorzien op de klanten, gebruikmakend van de drukte en de anonimiteit die een mensenmenigte nu eenmaal biedt. Anderen zijn meer geïnteresseerd in u, hardwerkende marktkooplui, of “ambulante ondernemers” zoals u tegenwoordig ook wel heet. Niet alleen zijn uw goederen in trek, maar ook het feit dat op markt vaak nog veel contant geld circuleert. Dat biedt niet alleen kansen voor onverlaten die met valse bankbiljetten willen betalen, of een graai in uw kas willen doen. Maar omdat velen van u dat geld ’s avonds, na gedane arbeid, mee naar huis nemen en het daar bewaren, loopt u ook nog eens het risico bezoek te krijgen van inbrekers of woningovervallers.

Daar bent u vast niet blij mee. En aan de verheugend hoge opkomst te zien, bent u kennelijk graag bereid om mee te denken én te werken aan meer veiligheid op de markt! Deze reeks bijeenkomsten, georganiseerd door de Centrale Vereniging Ambulante Handel, het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid en mijn ministerie, biedt u daarvoor een mooi podium. Niet alleen in Ridderkerk en omgeving, maar in het hele land. Van Assen tot Goes en van Akersloot tot Maastricht! Elf bijeenkomsten in totaal.

Wat leert u hier zoal? In ieder geval twee belangrijke dingen. Eén: Veiligheid is niet alleen een verantwoordelijkheid van de overheid, maar zeker ook die van burgers en ondernemers zelf. En twee: Veiligheid zit ‘m niet alleen in dure technische voorzieningen, maar voor een belangrijk deel ook in gedrag.

Om met dat laatste te beginnen: ik had het daarnet over marktkooplui die de dagomzet nog mee naar huis nemen. Dat zijn er gelukkig steeds minder – gemiddeld zo’n 14 procent. Maar wel nog altijd beduidend méér dan in andere sectoren, zoals de horeca (7 procent), de detailhandel (2 procent) en tankstations (helemaal niemand). Tegen diegenen van u die nog steeds met grote hoeveelheden contant geld op zak lopen, zou ik willen zeggen: stort het meteen op uw bankrekening via een nachtkluis, een Sealbag-automaat of beveiligd geldtransport.

Nóg beter wellicht: zorg dat u nauwelijks meer contant geld in uw marktkraam hoeft op te bergen. Tot nu toe beschikt net iets meer dan de helft (54 procent) van de ambulante ondernemers over een pinapparaat. Dat is al veel meer dan vijf jaar geleden, toen je nog slechts bij 30 procent van de marktkramen kon pinnen. Maar het blijft nog behoorlijk achter bij de grootwinkelbedrijven, de detailhandel en de horeca.

Vanavond kunt u zich laten bijpraten over de voordelen van pinnen. Er lopen hier mensen rond van een toonaangevende dienstverlener voor elektronische transacties in Europa. En nee, ik ga geen reclame maken... Maar zij kunnen u alles vertellen over de nieuwste generatie pinapparaten, waarmee uw klanten contactloos kunnen betalen, door hun smartphone of speciale betaalpas boven het apparaatje te houden.

Behalve dat het veiliger is, heeft pinnen ook nog andere voordelen. Veel mensen hebben tegenwoordig nog maar weinig cash geld op zak. Een klant die weet dat hij of zij bij u kan pinnen, zal eerder geneigd zijn nog iets extra’s te kopen. Bijvoorbeeld die speciale aanbieding waarmee u adverteert. Of gewoon iets leuks of nieuws dat de klant toevallig in uw kraam ziet liggen, een zogeheten impulsaankoop. Kortom: pinnen is innen... Doen dus!

En zo zijn er nog meer praktische zaken die u hier vanavond kunt leren. Bijvoorbeeld hoe u het beste kunt handelen in geval van een overval. Uiteraard hopen we dat zo’n afschuwelijk delict u nooit overkomt. En gelukkig neemt het aantal overvallen, dankzij een gerichte integrale aanpak, nu al voor het vijfde opeenvolgende jaar af. Oók dit jaar weer: met 22 procent in de eerste drie maanden. Maar overkomt het u toch, probeer dan – voor zover de situatie dit toelaat – te werk te gaan volgens het zogeheten RAAK-principe: Rustig blijven, Accepteren, Afgeven en goed blijven Kijken. Probeer niet de held uit te hangen. Als u als marktkoopman roept: Wie maakt me los?, moet dat niet zijn omdat de overvallers u gekneveld en al hebben achtergelaten...

Dames en heren, ik ga afronden. Rest mij, bij het scheiden van de markt, u een boeiende, informatieve en leerzame avond toe te wensen. En laten we er met z’n allen aan werken dat het op de markt weer veiliger wordt. En “ouderwets gezellig”, zoals Henk van Ooijen ongetwijfeld zal kunnen beamen!