Toespraak van minister Opstelten (VenJ) bij het debat 'Actieprogramma Risicojeugd en Jeugdgroepen: Perspectief bieden!'

Toespraak | 22-04-2014

Dames en heren, jongens en meisjes,

Goed u allen hier te zien, bij dit debat met als titel “Perspectief bieden!”. Een belangrijk debat omdat het succesvol aanpakken van overlast en criminaliteit door jeugdgroepen staat of valt bij het succesvol bieden van een alternatief van overlast en criminaliteit. Veel jongeren willen de criminaliteit uit of willen er niet in terecht komen. Maar helaas lukt dat niet altijd. In het regeerakkoord staat “door een goede onderlinge samenwerking kunnen ouders, onderwijs, jeugdzorg en politie tijdig risicogedrag signaleren en zo criminele carrières voorkomen”. Dit is precies waar we het vanmorgen over gaan hebben! En dat is belangrijk en bovendien nog steeds actueel. Slaat u de kranten er maar op na. “Hangjongeren terroriseren Oud-Crooswijk”, “Grote groep jongeren teistert winkelcentrum Velserbroek”, “Intimiderende sfeer in Vogelaarspark Etten-Leur door hangjeugd”...

Afijn, zo kan ik nog wel even doorgaan. Dit zijn nog slechts de koppen die de laatste paar weken de media haalden. Maar ze geven goed weer dat problematische jeugdgroepen nog steeds een actueel probleem vormen en dat dit probleem zich in tal van gemeenten voordoet, verspreid over het land.

Toch, dames en heren, jongens en meisjes, ben ik optimistisch gestemd. Want tegelijkertijd zien we ook iets anders: onze aanpak van deze groepen, waarmee we drie jaar geleden zijn begonnen, blijkt wel degelijk te werken! De cijfers uit 2011 en 2012 laten een daling zien. Zowel de hinderlijke en overlastgevende, als de criminele jeugdgroepen worden aangepakt. En die dalende trend, zo kan ik u vast meedelen, zet dóór. Dat blijkt uit de definitieve cijfers over 2013, die ik binnenkort naar de Tweede Kamer zal sturen.

Dit succes is te danken aan alle professionals en het lokale gezag die zich inzetten voor deze jongeren en voor de aanpak van jeugdgroepen. Daarnaast is dit te danken aan die nieuwe aanpak, die integraal is en die verloopt langs meerdere sporen.

Wat bedoel ik daarmee? Uiteraard moeten we de harde kern van deze problematische jeugdgroepen van de straat halen, vastzetten en straffen. Maar er is méér. We willen natuurlijk ook voorkomen dat deze jongeren, na hun straf te hebben uitgezeten, weer terugvallen in crimineel of overlastgevend gedrag. Dat doen we door niet alleen te straffen, maar ook de juiste zorg te bieden aan jongeren die dat nodig hebben. En door hen – kijk naar de titel van dit debat – perspectief te bieden. Een opleiding die ze kunnen afronden, zodat ze over een diploma beschikken. Een werkervaringsplek, zo mogelijk met uitzicht op een baan. Het lidmaatschap van een sportclub... Maar ook hulp en ondersteuning bij gedragsproblemen van jongeren. Met de nieuwe jeugdwet worden de gemeenten per 1 januari 2015 verantwoordelijk voor alle vormen van jeugdhulp. Zij kunnen dus lokaal maatwerk leveren aan zowel de jongeren als aan de gezinnen waar zij uit komen. Dus ook aan eventuele jonge broertjes en zusjes. Kortom: allemaal zaken die te maken hebben met een zinvolle dagbesteding – en die de kans vergroten dat die jongeren “op het rechte pad blijven” en niet doorgroeien in een criminele carrière.

Nu al zien we dat deze aanpak zijn vruchten begint af te werpen. Maar het kan natuurlijk altijd beter. Daarom ben ik zo blij met dit debat, met deelname van alle relevante partners die bij deze aanpak zijn betrokken. En ik ben vooral ook blij met de deelname van jongeren zelf. Want zeker als je gaat spreken over Perspectief bieden!, is het ontzettend belangrijk dat je niet alleen over jongeren spreekt, maar vooral ook met jongeren! Wat ervaren jullie zelf als perspectief? Wat zorgt er nou voor dat je op het rechte pad blijf? Zaken die wellicht óók kunnen voorkomen dat eventuele jongere broertjes of zusjes van dat rechte pad gaan afwijken. Wat kunnen we op deze punten van jullie, jongeren, leren? En wat kunnen jullie leren van al die hier aanwezige professionals, die zich voor jullie inzetten? Daar ben ik reuze benieuwd naar!

Ik hoop dat we al debatterend waardevolle elementen boven tafel kunnen krijgen, die onze aanpak verder kunnen verbeteren. Elementen die bijdragen aan het toekomstperspectief dat we de jongeren kunnen bieden. Zodat ze gemotiveerd aan de slag gaan om aan zichzelf te werken. En daarmee ook aan een veiliger samenleving!