ASIS-conferentie World Forum Den Haag
Toespraak van minister Opstelten van Veiligheid en Justitie tijdens de ASIS-conferentie voor Europese veiligheidsprofessionals, uitgesproken op 2 april 2014 in het World Forum in Den Haag.
Dames en heren,
Het is nog maar een week geleden dat hier, in ditzelfde World Forum, liefst 58 wereldleiders bijeen waren voor de Nucleair Security Summit 2014. De organisatie van deze topconferentie, midden in Den Haag, internationale stad van recht en vrede, was een gigantische operatie. Enerzijds moest ze voldoen aan de allerhoogste veiligheidseisen; anderzijds wil je natuurlijk zo min mogelijk overlast bezorgen aan de omgeving. Het leven in deze dynamische stad Den Haag, het bestuurlijke centrum van Nederland, moest zoveel mogelijk ongestoord doorgang kunnen vinden.
Wel, vriend en vijand waren het er over eens: deze nucleaire top is een groot succes geworden. Niet alleen vanwege de behaalde resultaten, maar zeker ook vanwege het feit dat de top uitstekend en veilig was georganiseerd. Er heeft zich geen enkel noemenswaardig incident voorgedaan, terwijl de overlast voor de burgers - en met name ook voor het verkeer - tot een minimum beperkt bleef.
Daar ben ik, als minister van Veiligheid en Justitie, trots op. Dat de beveiliging van de NSS zo succesvol is verlopen, is echter niet de verdienste van de overheid alleen. De beveiliging van zo'n groot evenement is tenslotte niet iets wat de overheid in haar eentje doet. Dat kan de overheid niet alleen - en dat moet ze ook niet willen. Samenwerking met de private sector is op dit punt van cruciaal belang - en dus noodzakelijk.
Tegen de enkeling die zich wellicht nog afvraagt "waarom?", zou ik willen zeggen: kijk eens om je heen. Kijk eens naar de echt effectieve aanpakken van veiligheidsproblemen van de laatste jaren - hier in Nederland bijvoorbeeld de aanpak van overvallen, of andere high impact crimes, waarmee we zeer goede, ik zou zelfs zeggen spectaculaire resultaten boeken. Als je daar goed naar kijkt, dan zie je dat er bij zulke succesvolle aanpakken altijd sprake is van een goede, nauwe samenwerking tussen tal van partners: tussen publieke veiligheidspartners onderling, maar ook tussen publieke partners en partners uit de private sector! Uit die samenwerking komen vaak mooie, nieuwe, niet zelden verrassende, daadwerkelijk effectieve oplossingen voort!
Publiek-private samenwerking op het terrein van veiligheid brengt het beste in alle partijen naar boven. De overheid kan leren van de private sector. Zo zit er veel kennis bij het bedrijfsleven, bij kennisinstituten, over nieuwe ontwikkelingen, nieuwe technologieën, nieuwe dreigingen ook. En omgekeerd kan de private sector ook veel opsteken van de overheid. Die vruchtbare wisselwerking, dames en heren, leidt tot synergie - een belangrijke méérwaarde waar we allemaal van profiteren!
In Nederland zien we het eminente belang van een goede publiek-private samenwerking steeds beter in. Die samenwerking stimuleren we dan ook van harte - op ad hoc basis, maar de laatste jaren ook steeds meer op structurele, zeg maar geïnstitutionaliseerde wijze.
Kijk bijvoorbeeld naar cyber security, een veiligheidsthema dat de laatste jaren steeds meer in de belangstelling staat. Om de bedreigingen op ICT-terrein goed te kunnen aanpakken, hebben we 3 jaar geleden de Nationale Cyber Security Raad geïnstalleerd, waarin alle relevante partijen - publiek én privaat - op strategisch niveau in zijn vertegenwoordigd. Die Nationale Cyber Security Raad bekijkt kritisch welke ICT-bedreigingen met prioriteit moeten worden aangepakt. Ze bepaalt de behoefte aan nadere research & development en kijkt hoe de opgebouwde kennis en ervaring vervolgens het beste kan worden gedeeld met de betrokken publieke en private partijen.
Of neem de Hague Security Delta, hét Nederlandse innovatiecentrum voor het veiligheidscluster. De publiek-private samenwerking zit daar zelfs al in de naam verwerkt. Want die "Delta" is niet alleen een knipoog naar ons lage landje bij de zee, gelegen in de delta van enkele grote Europese rivieren, maar staat in eerste instantie voor de ijzeren driehoek gevormd door overheid, bedrijfsleven en wetenschap! Ook die vloeien hier samen, met als doel de veiligheid in Nederland krachtige, nieuwe impulsen te geven! Tijdens de NSS hebben we bij de HSD een Innovation Room ingericht - een fantastische staalkaart van wat wij hier in Nederland allemaal vermogen, waar het gaat om vernieuwing in het veiligheidsdomein. Journalisten, veiligheidsprofessionals en bestuurders, maar ook organisatoren van grootschalige evenementen - uit binnen- én buitenland - hebben er 3 dagen hun ogen kunnen uitkijken. Want er zaten schitterende vondsten bij.
Bijvoorbeeld een schitterende touchscreen-tafel, die het mogelijk maakt om in een handomdraai tactische beveiligingsplannen te maken in een heel realistisch weergegeven omgeving. En deze plannen ook meteen concreet door te rekenen op hun gevolgen.
Of neem "safe armoured glassing". Dat is een geheel doorzichtige pasta die je op glas kunt aanbrengen, om ramen in korte tijd kogelwerend te maken.
Nog een mooi voorbeeld, de innovatie die tijdens de NSS de publieksprijs heeft gewonnen: de "situational awareness" van de bereden politie. Met behulp van een camera die op de politiehelm is gemonteerd en gebruik maakt van de nieuwste 4G technologie, kunnen politieagenten sneller en vollediger informatie uitwisselen. Met elkaar en met de commandoposten. Dat leidt tot betere besluitvorming. Ik heb zo'n helm zelf op mijn hoofd gehad. Enkel door rond te kijken, levert die voor iedereen prachtige scherpe beelden van de situatie op!
Afijn, zo kan ik nog wel even doorgaan. Ik heb die Innovation Room zelf bezocht en allerlei zaken bekeken of zelfs uitgeprobeerd. En u merkt het wel aan me: ik word nog steeds enthousiast, als ik erover praat! Te meer, u begrijpt het, dat al deze innovaties - even vindingrijke als praktische oplossingen voor veiligheidsproblemen - tot stand zijn gekomen dankzij de gezamenlijke inspanningen van overheid, bedrijfsleven en wetenschap!
En enthousiaste woorden zijn natuurlijk mooi, maar het is nóg mooier, als u het met eigen ogen kunt zien. Helaas was de Innovation Room, zoals ik al zei, alleen gedurende de NSS geopend. Maar gelukkig hebben we de beelden nog...
En zo, dames en heren, zijn er nog meer mooie voorbeelden van succesvolle innovaties op het terrein van veiligheid, die voortkomen uit de nauwe samenwerking tussen het publieke en het private domein. Kent u bijvoorbeeld Live View? Dat is een systeem dat we hier in Nederland hebben ontwikkeld om de handelingssnelheid na - bijvoorbeeld - een overval te vergroten. Hoe werkt het? Een ondernemer heeft zijn bedrijf beveiligd met camera's. Die camera's zijn verbonden met een particuliere alarmcentrale. Vindt er nu bijvoorbeeld een overval plaats, dan kan die particuliere alarmcentrale de beelden direct doorzetten naar de meldkamer van de politie. Doordat de politie nu live mee kan kijken wat er zich in dat bedrijf afspeelt, kan ze heel gericht te werk gaan bij de aanpak. In veel gevallen leidt dat tot een snelle overmeestering van de overvaller. Tal van bedrijven in ons land zijn al op Live View aangesloten.
Misschien begint u nu wel te denken: wat een borstklopperij van die minister uit dat kleine landje in de delta. Maar ik vind het gewoon ongelooflijk mooi om met u te kunnen delen tot wat voor uitstekende, innovatieve initiatieven die publiek-private samenwerking zoal kunnen leiden. Vooruit, met uw welnemen, nog 1 voorbeeld dan. Politie en Openbaar Ministerie in Nederland hebben samen met de 4 grootste banken een convenant ondertekend voor een gezamenlijke aanpak van de gewelddadige vermogenscriminaliteit tegen de financiële sector. Zo maakt dit convenant het mogelijk dat politie, OM en banken snel en gericht informatie kunnen uitwisselen, teneinde overvallen en "plofkraken" zoveel mogelijk te voorkomen en verdachten sneller op te pakken. En met succes: sinds deze intensieve vorm van samenwerking is ingegaan, is het aantal plofkraken al met tientallen procenten gedaald!
Afijn, ik denk dat ik mijn punt inmiddels wel gemaakt heb. Publiek-private samenwerking op het terrein van veiligheid loont! Ik zou zeggen: zoek die samenwerking dan ook zo veel mogelijk op! Als we als overheid, bedrijfsleven en wetenschap onze kennis en ervaring bij elkaar brengen, blijken we ineens tot zoveel méér in staat; dan ontstaan er zoveel nieuwe, inspirerende ideeën. En wees daarbij niet bang: wees open en transparant. Pas als we van elkaar goed weten met welke vragen en problemen op het gebied van veiligheid we kampen en wat we bij het vinden van oplossingen voor elkaar kunnen betekenen - dán pas ontstaat die synergie, die nodig is om te komen tot de beste, innovatieve oplossingen. En als u op zoek gaat naar samenwerking, beperkt u dan niet tot uw eigen land, maar kijk - waar nodig en mogelijk - óók over de grenzen. Ook internationaal kunnen we nog zoveel van elkaar - en van elkaars best practices - leren. Deze ASIS European Security Conference & Exhibition vormt voor die informatieuitwisseling en samenwerking een prachtig podium: maak daar deze 3 dagen zo goed mogelijk gebruik van!
Ik wens u een zeer geslaagde conferentie, ik hoop dat u veel interessante, waardevolle nieuwe contacten kunt leggen en nuttige informatie kunt delen. En dat dit alles u kan inspireren - in uw eigen land, maar ook internationaal - tot mooie nieuwe initiatieven, die bijdragen aan een veiliger samenleving!