Spreekpunten minister Schultz voor RAI Mobiliteitsdiner
"Trends als verstedelijking en technologie hebben een enorme invloed op hoeveelheid en soort mobiliteit. En willen we Nederland bereikbaar houden in de toekomst, dan zullen we anders moeten kijken, denken en doen." Dat zei de minister gisteren bij het RAI Mobiliteitsdiner waar ze een presentatie hield over nieuwe bereikbaarheidsaanpak. Ook reikte ze het Gouden RAI Wiel uit aan de Verkeersonderneming uit Rotterdam.
Goedenavond!
Allereerst dank aan de RAI om in deze bijzondere omgeving te spreken over mobiliteit in de toekomst.
Thank you, Mr. Weiss for your presentation.
It is interesting that the project you talked about is part of the international cooperation between our countries. We work together on the corridor Netherlands-Germany and Austria for intelligent transport. The first European step on this. Allow me to continue in Dutch.
We hebben net dhr. Weiss gehoord over slimme auto's en de betekenis voor de bereikbaarheid.
Een onderwerp waar ik me ook intensief mee bezig houd. Want ik ben ervan overtuigd dat technologie de sleutel is voor een betere, slimmere bereikbaarheid.
Ik wil dit graag in een breder perspectief zetten.
De kern is dat ik ervan overtuigd ben dat we ons land in de toekomst alleen bereikbaar kunnen houden als we op een andere manier naar bereikbaarheid gaan kijken.
Ik heb al vaker gezegd dat er een trendbreuk nodig is.
We hebben heel veel geïnvesteerd in infrastructuur de afgelopen jaren.
Het heeft resultaat gehad want de filedruk is fors gedaald: in 2013 is de filedruk met 8% verminderd ten opzichte van 2012. We zitten op het niveau van 2000.
Dat is heel wezenlijk voor ons land: Nederland is immers een distributieland!
Ik ga er mee door omdat we niet klaar zijn.
Maar ik kijk ook verder vooruit.
Er zijn andere oplossingen nodig en mogelijk!
Ik ga met u de toekomst verkennen, maar ik ga eerst het verleden in.
Ik ga 100 jaar terug. Hoe keek men vroeger aan tegen de toekomst?
Hier zien we hoe men in 1900 tegen magische jaar 2000 aankeek. Duitse chocoladefabrikant Hildebrands deed rond 1900 toekomstplaatjes over het jaar 2000 in dozen.
Dit plaatje geeft aan hoe men in 1900 het stadsbeeld in 2000 zag. Ik denk dat het Keulen is, maar ik weet het niet zeker. Wat valt jullie op?
We zien een futuristische klimaatkap, maar waar het mij om ging: toch nog steeds paarden in straatbeeld…!
Dat zegt iets over hoe lastig het is bij toekomstverkenningen helemaal los te raken van de realiteit van dat moment!
Waar het mij om gaat is dat je de toekomst nooit kunt voorspellen, maar je kunt het wel verkennen.
Met welke trends moeten we dan rekening houden?
Ten eerste de verstedelijking.
Nederland groeit komende 15 jaar met 650.000 mensen. 3/4 van de groei vindt plaats in de steden!
Dit vraagt andere bereikbaarheidsaanpak!
Niet alleen auto, OV en fiets apart, maar meer in samenhang.
Ik zeg wel eens: ik kan wel 7 banen om de stad Utrecht aanleggen maar ik kan er niet met 7 banen in.
We zullen ook rekening moeten houden met ander mobiliteitsgedrag in de steden.
Want in de steden daalt het autogebruik, stijgt het OV-gebruik en is er meer gebruik van fiets en wordt er meer gelopen.
En voordat ik naar de 2e trend ga: wie gaat er iedere dag nog naar kantoor?
Dat is niet echt meer nodig, dankzij de trend van Informatisering. Bereikbaarheid krijgt andere betekenis. Iedereen is onderweg bereikbaar.
Ook is steeds meer de vraag: moet je wel op weg? Waarom niet eerst een uur je mail thuis afwerken!
Ook worden de auto's steeds slimmer.
In Nederland experimenteren we steeds meer. Ik heb zelf al gereden in deze zelfsturende auto!
Wat is het belang van deze trends?
Ik zie dat al deze trends invloed hebben op hoeveelheid en soort mobiliteit. En willen we Nederland bereikbaar houden in de toekomst, dan zullen we anders moeten kijken, denken en doen.
Bijvoorbeeld: we zullen niet direct naar technische oplossingen moeten grijpen. Voorbeeld Algera-brug bij Krimpen a/d IJssel:
In plaats van een nieuwe brug te bouwen gaan we vraag beïnvloeden. Dat kan doordat we precies weten wie er over de brug gaan tijdens de spits en waar ze werken.
Daarom zoeken we met die werkgevers en met de gebruikers naar andere mogelijkheden, bijvoorbeeld meer flexibel werken, of slimme deals over fiets.
IHC Caland (bouwer olieplatforms) heeft bijvoorbeeld de begintijd voor werknemers met een half uur vervroegd.
Honderden medewerkers die eerder beginnen staan niet meer 2 keer in de file. Elke dag levert dat 45 minuten tijdswinst op.
Het doel is 1000 spitsmijdingen hier per dag; we zitten al op 340!
Er worden veel meer van deze maatregelen genomen, ook elders.
Bijvoorbeeld Cap Gemini: heeft een bonus malus leasebudget geïntroduceerd voor haar werknemers. 1200 werknemers hebben voor een alternatief gekozen dan de leaseauto (OV, fiets).
Wat is belangrijk bij deze aanpak?
Ten eerste: maatwerkoplossingen! Wat bij de ene werkgever of regio lukt, gaat niet bij de andere. Dus samen met werkgevers en regionale overheden kijken wat het beste werkt.
Ten tweede hebben we ook nieuwe kennis nodig.
Niet alleen de technische ingenieurs en de wegenbouwers. Maar ook mensen die verstand hebben van gedrag.
We kunnen nog veel meer aansluiten bij de gebruikers van onze wegen.
We kunnen wel een fietspad zo aanleggen, maar mensen gaan toch rechtdoor!
Een ander prikkelend voorbeeld is dit:
Dit was reclame van een fitnesscentrum.
Wie op het bankje gaat zitten, ziet zijn gewicht op de abri.
Het gewicht staat gelijk aan de korting die je krijgt bij het fitnesscentrum. Prikkelende poging tot gedragsbeïnvloeding!
Tot slot.
We beginnen niet op 0. We zijn 2 jaar bezig met een andere benadering van bereikbaarheid. Goed voorbeeld is ons programma Beter Benutten.
En het levert ook resultaat op.
De tussenstand is dat we met 10% van de maatregelen iedere dag 13.500 auto's uit de spits halen. (als je alles achter elkaar zet is het een file van 54 kilometer)
We halen ook veel vrachtwagens van de weg op het water. Via deals met bedrijfsleven. Wij zorgen voor betere infrastructuur, zij zorgen voor meer vervoer over water.
Resultaat:
- Brabant, 600 vrachtauto's per dag van de weg.
- Twente, vanaf 2015 350 per dag, later 900.
Maar dat zal allemaal nog sterker kunnen en moeten.
En daarom vertel ik jullie graag dit verhaal. Want ook jullie zijn partners om deze trendbreuk te realiseren.
De oplossing ligt niet panklaar in Den Haag!
Daarom is mijn verhaal ook 1 grote uitnodiging om mee te denken over de vraag: hoe houden we Nederland bereikbaar in de toekomst?
En dat brengt mij bij de winnaar van het Gouden RAI Wiel van dit jaar!
Want die heeft alles te maken met anders kijken, denken en vooral doen om bereikbaarheidsproblemen op te lossen.
Deze organisatie is hét voorbeeld van de Beter Benutten-aanpak.
De winnaar van het Gouden RAI wiel is: De Verkeersonderneming!
"Uit nood geboren, met passie neergezet. Hoeveel duidelijker kun je de Verkeersonderneming typeren. De bereikbaarheid van de bedrijven in Rotterdam en van de Rotterdamse binnenstad is al jaren een uitdaging. Inmiddels is de Verkeersonderneming een vaste waarde geworden in de wereld van de bereikbaarheidsinitiatieven in Nederland."
Ik sluit me daar van harte bij aan!
De Verkeersonderneming is echt een ambassadeur van een andere aanpak van bereikbaarheid. Een zeer terechte winnaar!