Verdere stap gezet in voltooiing van de Europese bankenunie
De Europese bankenunie nadert zijn voltooiing. In Brussel werd op de ochtend van 20 maart na lange en zware onderhandelingen een belangrijke stap gezet. De Europese Commissie, het Europees Parlement en de Europese Raad van ministers werden het politiek eens over de toekomstige spelregels bij het afwikkelen van banken in moeilijkheden, het zogeheten Single Resolution Mechanism (SRM). Hierin is vastgelegd dat er een effectieve Europese reactie komt als een bank – ondanks strenge regels ten aanzien van buffers en verscherpt toezicht – toch in ernstige moeilijkheden komt. Het uitgangspunt daarbij is dat niet langer de belastingbetaler, maar de private sector opdraait voor de kosten.
"Ik ben blij dat alle betrokken partijen hun uiterste best hebben gedaan om op tijd resultaten te leveren. Na het akkoord over gemeenschappelijke regels voor banken, het Single Rule Book en het versterken van het toezicht op banken is dit opnieuw een cruciaal akkoord. Met de komst van de bankenunie leggen we risico’s daar waar ze horen, bij diegenen die risico’s nemen en profiteren van de risico's: bij de financiële sector, en niet bij de belastingbetaler. Gezonde banken dragen bij aan het economisch herstel ", zei Jeroen Dijsselbloem, die als Eurogroepvoorzitter was uitgenodigd om aan de onderhandelingen deel te nemen.
Eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem en voorzitter van de Commissie voor economische en monetaire zaken van het Europees Parlement Sharon Bowles
Meer financiële slagkracht SRM fonds
Een belangrijk deel van de onderhandelingen ging over het fonds dat bij het SRM hoort. De financiële slagkracht van dit fonds is flink versterkt. Het fonds wordt volledig gevuld door de banken zelf. De partijen zijn het erover eens dat het fonds een serieuze leencapaciteit moet krijgen. Er is nu overeenstemming dat het fonds voor een fors bedrag op de markt geld kan ophalen in het geval een nationaal compartiment leeg raakt.
Het fonds wordt in acht jaar gevuld met 55 miljard euro door de banken uit alle deelnemende landen. In het begin blijven de gestorte bedragen verbonden aan het land waaruit het geld komt. In de loop van 8 jaar gaan die nationale compartimenten geleidelijk op in een gemeenschappelijk fonds: het fonds wordt gemutualiseerd. Die mutualisering wordt bovendien versneld. Na het eerste jaar is 40% gemutualiseerd.
Betere bestuurbaarheid SRM fonds
Naast de financiële slagkracht is ook de bestuurbaarheid van het fonds verbeterd. Zo mag de autoriteit die de ontmanteling van een bank regelt, de Single Resolution Board (SRB), na consultatie van de Europese Centrale Bank zelf vaststellen of een bank in ernstige problemen is geraakt ('failing of likely to fail'). Ook is de procedure voor het besluit om een bank in problemen in resolutie te brengen, ofwel in te grijpen bij een bank, vereenvoudigd. De SRB beslist en de Europese Commissie kijkt op zeer korte termijn mee. Dit garandeert een snelle en technische beslissing.
De beslissingsbevoegdheid ligt primair bij de Executive Board van de SRB; een directie van vijf onafhankelijke specialisten. De armslag van die Executive Board is verbreed: alleen wanneer er meer dan vijf miljard euro van het fonds wordt ingezet, kan de Plenary Board - waarin naast de Executive Board alle lidstaten in vertegenwoordigd zijn - zich er over uitspreken. Verder heeft de Plenary Board de mogelijkheid om de toepassing van de resolutieregels door de Executive Board te evalueren wanneer er in de laatste 12 maanden meer dan 5 miljard euro uit het fonds is ingezet.
Bankenunie
De eurolanden werken aan een Europese bankenunie. Ook niet eurolanden kunnen toetreden tot de bankenunie. Banken en landen in Europa zijn sterk met elkaar verweven. Veel banken werken grensoverschrijdend. Een bank die in de problemen komt, kan daarmee een groot risico vormen voor andere banken en economieën in Europa. Ook de overheidsfinanciën van lidstaten kunnen hierdoor worden geraakt. De bankenunie is een reactie op deze problematiek. Het zorgt ervoor dat toezicht op banken op basis van geharmoniseerde regels op Europees niveau plaatsvindt. Besluiten over banken die in de problemen zijn gekomen, worden voortaan ook op Europees niveau genomen. Met een bankenunie wordt bijgedragen aan het doorknippen van de link tussen banken en nationale overheden.