Rutte: 'Goede hoop op ratificatie verdrag fysieke beveiliging kernmateriaal in dit jaar'

Next week, the 2014 Nuclear Security Summit will be held here in The Hague. It's the biggest international summit the Netherlands has ever hosted. And its goal is simple: to prevent nuclear terrorism. 58 countries and international organisations have joined forces in the NSS process to prevent nuclear and radioactive material from falling into the hands of terrorists. So the Summit is not about the nuclear weapons that countries have. It is about dangerous nuclear and radioactive material which often has very useful applications. We use it for x-rays and treating patients, for example. And to generate energy to light our homes.
Fortunately, the chance of terrorists getting hold of this material and creating a nuclear or dirty bomb is small. But if it were to happen the consequences for the world would be devastating. So reaching effective agreements on this issue is vital. Our aims for the Summit are:

• to reduce the amount of dangerous nuclear material in the world;
• to improve the security of existing material; and
• to step up international cooperation in this area.

The summit in The Hague is the third NSS. In 2010 the first event was held in Washington DC at the initiative of President Obama. Two years later, in Seoul, world leaders convened again to discuss progress and define our ambitions further. "    A lot has been achieved since 2010. In the past five years the amount of nuclear material in the world has fallen sharply. The number of countries with more than one kilogram of weapons-usable nuclear material has fallen from 37 in 2009 to 25 today. What's more, nuclear security has improved in many countries. Strict entry controls have been introduced at nuclear facilities. The industry is now more active in promoting a culture of security. And staff training has also improved. Government authorities, inspectors and the industry must work together to ensure that these measures are effective in practice.

• Steps have also been taken to reach a binding international agreement on security during transport, storage and production of nuclear material. The Convention still needs to be ratified by a number of countries before it can enter into force. Under the agreement, countries have to have suitable legislation and an independent supervisory mechanism. And nuclear facilities have to install effective physical security measures.
• The NSS process has accelerated progress. The Convention will enter into force when two-thirds of the participating states have ratified the text. At this point, the target is 99 countries. In our preparations for the Nuclear Security Summit, the Netherlands has tried to stimulate the ratification process. And in my role as chair, I will continue to press for progress during the Summit. I am hopeful that the treaty will enter into force this year.
• The NSS process has led to more international cooperation. Countries are learning from each other and sharing knowledge. Take nuclear forensics. A field in which my country is a world leader, thanks to the Netherlands Forensic Institute. The NFI has developed an online knowledge platform where nuclear scientists and forensic experts from all over the world can quickly and easily share specific knowledge and experience. At the request of Interpol and the IAEA, the Institute also runs training courses for law enforcement agencies on how forensic investigation could help in the event of a nuclear or radiological incident. These courses have been attended by hundreds of people from the police, justice system or customs authorities of such countries as China, Poland, Chile and Moldova.

In short, these summits deliver tangible results. The direct involvement of world leaders has made it possible to achieve results that otherwise would be beyond our reach. As chair of the Summit, I want to speed things along. My country is part of a group, including South Korea and the United States, which is encouraging countries to adopt all the IAEA's guidelines in their national legislation. These guidelines require that countries have effective security systems and properly certified personnel. The Netherlands is also encouraging countries to ask the IAEA to perform inspections and make recommendations on their level of nuclear security. The Netherlands underwent this process at an early stage, and that helped us achieve a ranking of seventh in the Nuclear Materials Security Index.
But I also want to highlight the future of the NSS process. Preventing nuclear terrorism remains a global challenge. At the Summit I will be holding an informal meeting with the heads of state and government to discuss this question. In the Netherlands' view, the NSS in 2016 should be the final summit held at this level. Major summits like this one in The Hague are an excellent way of getting an issue on the agenda and driving progress. But over time all mechanisms run out of steam. The Netherlands believes that the aims of the NSS process after 2016 can best be served using the existing structures and organisations.
It's no accident that we are joining together in The Hague for this global summit. It is in keeping with a long Dutch tradition: fulfilling our international responsibility. And it is in keeping with the city of The Hague itself. The city that hosted the international Peace Conferences of 1899 and 1907. The seat of the Peace Palace, the Yugoslavia Tribunal, the International Criminal Court and many other international organisations. The Hague is known around the world as the city of peace, security and justice. In hosting the NSS we are actively helping to prevent nuclear terrorism and so to build a safer world. I look forward to a highly successful Summit.

Nederlandse vertaling

Volgende week vindt hier in Den Haag de Nuclear Security Summit 2014 plaats. De grootste internationale top die Nederland ooit heeft georganiseerd. Met één doel: het voorkomen van nucleair terrorisme! 58 landen en internationale organisaties werken in het NSS-proces samen om te voorkomen dat nucleair en radiologisch materiaal in handen komt van terroristen. De top gaat dus niet over kernwapens die in het bezit zijn van landen. Het gaat om gevaarlijk nucleair en radioactief materiaal dat vaak voor hele nuttige doeleinden gebruikt wordt.  Radiologisch materiaal is bijvoorbeeld nodig voor het maken van röntgenfoto's en het helpt zieken te genezen. Ook gebruiken we nucleair materiaal voor het opwekken van energie om bijvoorbeeld onze huizen te verlichten.

De kans dat terroristen dit materiaal kunnen bemachtigen en dat zij er in slagen om er een kernbom of vuile bom mee te maken is gelukkig klein. Maar als het gebeurt, dan zijn de gevolgen voor de hele wereld groot. Het is dus letterlijk van levensbelang om hier goede afspraken over te maken. De inzet van de top:

• We willen de hoeveelheid gevaarlijk nucleair materiaal in de wereld verminderen;
• We willen het materiaal dat er nog wel is beter beveiligen;
• en we willen de internationale samenwerking op dit gebied versterken.

De top in Den Haag is de derde NSS-top. In 2010 is op initiatief van president Obama een eerste top gehouden in Washington. 2 jaar later kwamen de wereldleiders bijeen in Seoul om de voortgang te bespreken en de ambities verder aan te scherpen. Sinds 2010 is er een hoop bereikt:

• De hoeveelheid nucleair materiaal in de wereld is in 5 jaar tijd fors afgenomen. Zo is het aantal landen met meer dan 1 kilo aan materiaal om kernwapens van te maken gedaald van 37 in 2009, naar 25 nu.
• Verder is de beveiliging van het materiaal dat er nog wel is, in veel landen verbeterd. Denk aan het instellen van nog strengere toegangscontroles tot nucleaire installaties, een actievere rol van de industrie om de "beveiligingscultuur" te versterken en denk aan beter opgeleid personeel. Overheden, toezichthouders en de industrie moeten er samen voor zorgen dat de maatregelen daadwerkelijk effectief zijn.
• Ook zijn er stappen gezet om internationaal bindende afspraken te maken over beveiliging tijdens transport, opslag en productie. Het verdrag dat dit regelt moet nog door diverse landen geratificeerd worden voordat het in werking treedt. Landen verplichten zich dan bijvoorbeeld tot het hebben van adequate wetgeving en een onafhankelijke toezichthouder. Beheerders van nucleaire installaties worden verplicht om effectieve fysieke beveiliging te hebben.
• Het NSS-proces heeft voor een versnelling gezorgd. Het verdrag treedt in werking zodra 2/3 van de deelnemende landen het verdrag heeft geratificeerd. Momenteel komt dat neer op 99 landen. In de voorbereidingen op de top in Den Haag heeft Nederland het ratificatieproces zoveel mogelijk gestimuleerd. In mijn rol als voorzitter zal ik me er ook tijdens de top hard voor blijven maken. Ik heb goede hoop dat het verdrag nog dit jaar in werking treedt. De NSS-toppen hebben geleid tot meer internationale samenwerking. Landen leren van elkaar en kennis wordt gedeeld. Denk bijvoorbeeld aan het delen van kennis op het gebied van nucleair sporenonderzoek. Een terrein waarin Nederland met het NFI (Nederland Forensisch Instituut) voorop loopt in de wereld. Zo heeft het NFI een online kennisplatform ontwikkeld waar nucleaire wetenschappers en forensisch deskundigen van over de hele wereld specifieke kennis en ervaringen snel en eenvoudig kunnen uitwisselen. Ook geeft het NFI op verzoek van Interpol en IAEA wereldwijd trainingen om opsporingsdiensten te leren hoe forensisch onderzoek kan helpen bij het oplossen van een nucleair of radiologisch incident. De trainingen zijn reeds aan honderden deelnemers van diensten als politie, justitie en douane gegeven in landen als China, Polen, Chili, Moldavië.

Kortom, deze toppen leveren tastbare resultaten op. Juist door directe betrokkenheid van wereldleiders worden stap voor stap resultaten geboekt die anders niet zouden zijn bereikt. Als voorzitter van de top wil ik graag meer tempo maken. Zo bevordert Nederland, samen met een kopgroep van landen waaronder Zuid Korea en de Verenigde Staten, dat landen alle IAEA richtlijnen invoeren in hun nationale wet- en regelgeving. Landen moeten door deze richtlijnen zorgen voor een effectief beveiligingssysteem en goed gecertificeerd personeel. Ook bevordert Nederland dat landen het IAEA vragen inspecties uit te voeren om over het niveau van de beveiliging aanbevelingen te doen. Nederland heeft dit zelf in een vroeg stadium gedaan en dat heeft mede gezorgd voor een zevende positie op de Nuclear Materials Security Index.

Verder vraag ik aandacht voor de toekomst van het NSS-proces. Het voorkómen van nucleair terrorisme blijft immers een wereldwijde uitdaging. Tijdens de top spreek ik hierover met de regeringsleiders in een informele sessie. De inzet van Nederland is dat de top in 2016, de laatste is op dit niveau. Grote toppen als deze in Den Haag zijn zeer geschikt om het onderwerp op de agenda te zetten en vooruitgang te forceren. Maar ieder middel raakt op den duur uitgewerkt. Nederland is daarom van mening  dat de NSS-doelen na 2016 beter behartigd kunnen worden via bestaande structuren en organisaties. Dat we elkaar maandag en dinsdag in Den Haag treffen is geen toevalligheid. Het past in de lange Nederlandse traditie van het nemen van internationale verantwoordelijkheid. En het past zeker bij de stad Den Haag. De stad van de internationale Vredesconferenties van 1899 en 1907. En de vestigingsplaats van onder meer het Vredespaleis, het Joegoslaviëtribunaal, en het Internationaal Strafhof. Den Haag staat daardoor wereldwijd bekend  als stad van vrede, recht en veiligheid. Door de NSS te organiseren werken we actief mee aan het voorkomen van nucleair terrorisme en daarmee aan een veiligere wereld. Ik zie er naar uit om er een succes van te maken.