Toespraak minister Schippers bij huldiging Nederlandse gouden medaillewinnaars Sotsji

Toespraak | 25-02-2014

Beste sporters, familieleden, coaches, vrienden en andere gasten, welkom!

Daar zijn we dan in de Ridderzaal. De Winterspelen waar u zo voor heeft getraind en naartoe heeft geleefd, zijn alweer achter de rug. Die ruim twee weken zijn omgevlogen en we hebben van minuut tot minuut meegeleefd vanuit Nederland. De tv’s kunnen weer uit, het afkicken is begonnen. U kunt terugkijken op prachtige, succesvolle spelen. U heeft de lat voor de volgende spelen lekker hoog gelegd.

We zijn de Asterix en Obelix van het schaatsen, onoverwinnelijk en dat zonder toverdrank. Maar ook in de bergen winnen we aan kracht: Esmee en Judith in de bob; een geweldige vierde plaats. Ook Edwin en zijn team hebben goed gepresteerd. Ik heb Michelle en Nicolien in actie gezien. Michelle had haar debuut op 17-jarige leeftijd en is een belofte voor de toekomst.

We leefden allemaal intens mee met Nicolien toen zij op 5 honderdste van een seconde af viel. Minimale verschillen in de bergen en op het ijs. Voor een land zonder bergen en sneeuw hebben we vele talenten in de bob, de halfpipe en inmiddels ook de snowboard cross. Geen medailles dit keer in Sotsji, maar dat is een kwestie van tijd.

Het waren ook de spelen van de persoonlijke verhalen. Zoals dat van Carien Kleibeuker. Stoppen met schaatsen, moeder worden van een prachtige dochter –we hebben Annemijn allemaal gezien- dan het schaatsen weer oppakken. Dat combineren met werk en het moederschap. En dan brons winnen! Petje af.

Sjinkie Knegt heeft als eerste Nederlander een bronzen medaille binnengehaald in het shorttrack. Geweldig, na alle misverstanden rond een eerdere bronzen medaille is deze je van harte gegund. Je hebt hiermee jouw sport in Nederland een extra boost gegeven. Wat een lust om naar te kijken.

De Olympische Spelen zijn de verhalen van overwinningen, op jezelf, je lijf, op de ervaringen uit het verleden. Tranen van geluk, frustratie, verdriet en zenuwen. Ik heb ze allemaal gezien in Sotsji. Wat was het fantastisch om op het Medal Plaza te staan en te kijken naar een compleet oranje podium. Drie keer het rood-wit-blauw in top en luisteren naar het Wilhelmus. Kippenvel.

Vandaag heb ik de mooie eer alle gouden medaillewinnaars extra in het zonnetje zetten. Ik begin met de gouden vrouwen: Ireen Wüst, Jorien ter Mors, Marrit Leenstra en Lotte van Beek, komen jullie naar voren?

Ireen Wüst goud op de 3000 meter en goud op de ploegenachtervolging. Zilver op de 5000 meter, zilver op 1500 meter en zilver op de 1000 meter.

Ireen, jij breekt alle records en voert alle lijstjes aan. Bijna vier miljoen kijkers in Nederland hebben je zien winnen. Je bent de onbetwiste schaatskoningin van de Spelen in Sotsji. En de beste Nederlandse Olympische sporter ooit! Je bent al koninklijk onderscheiden. Ik vind het een eer om jou vandaag dit beeldje Chapeau te overhandigen als blijk van waardering voor jouw fantastische prestaties.

Jorien ter Mors goud op de 1500 meter en goud voor de ploegenachtervolging.

Jorien, wat een trotse vlaggendrager was je voor TeamNL bij de opening. Jouw focus lag vooral op shorttrack. Je bent de eerste Nederlandse sporter die op de Winterspelen uitkwam op verschillende disciplines van verschillende sporten: shorttrack en langebaanschaatsen. Op mijn eerste avond in Sotsji, kon ik op Medal Plaza zien hoe jij daar het goud voor 1500 meter kreeg omgehangen. Tussen Ireen en Lotte. Een hele speciale medaille voor jou persoonlijk, opgedragen aan je vader. Ik vond het een eer om erbij te zijn. Heel Nederland schrok zich te pletter toen je op de 1000 meter shorttrack in de eerste ronde onderuit ging. Je ging verder en moest de kwartfinale rijden een paar uur na de kwartfinale ploegenachtervolging langebaan. Wat een doorzettingsvermogen! Helaas moest je de halve finale uit handen geven. Je zei: ‘geen medaille, wel de erkenning’. Nou die erkenning heb je zeker. Ik vind het een eer je te mogen vertellen dat het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd jou te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Marrit Leenstra goud op de ploegenachtervolging.

Marrit, op de 1500 meter maakte jij er een oranje klassement van met je vierde plaats. Vier Nederlanders op een rij! Daar zijn we trots op, al blijft de vierde plaats voor jou net geen medaille en dat is en blijft zuur. In de halve finale van de ploegenachtervolging tegen Japan bracht je snelheid in. Tegen Polen deed je dat weer. Na anderhalf rondje kwamen jullie al op enorme voorsprong. Wat hebben jullie geweldig geschaatst: solide races,  prachtig om te zien. Ik vind het een eer je te mogen vertellen dat het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd jou te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Lotte van Beek goud op de ploegenachtervolging en brons op de 1500 meter.

Lotte, je werd vijfde op de 1000 meter. Je vond het ‘een waardeloze net-niet-race’, liet je ons op twitter weten. Je wilde revanche nemen op de 1500 meter en dat deed je! Je pakte brons. En daarop kwam nog het goud met de ploegenachtervolging. Ik vond het mooi om te zien hoe jullie samen als team met al die races het goud hebben gehaald. Ik vind het een eer je te mogen vertellen dat het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd jou te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

En dan nu de gouden mannen: Sven Kramer, Jan Blokhuijsen en Koen Verweij. Komen jullie naar voren?

Sven Kramer goud 5000 meter en de ploegenachtervolging en zilver op de 10 km.

2 keer goud en 1 keer zilver. Die laatste zilveren medaille gaf jou een dubbel gevoel. Dat kenmerkt jou ook als topsporter. Op de tien was alleen goud genoeg en daar zet je alles voor opzij. Met goud op de ploegenachtervolging toonde je de spirit van een topsporter en sloot je de Spelen toch prachtig af. Ik hoop dat we je nog vaak mogen zien schitteren. Je bent een grote inspiratie voor heel veel jonge sporters. Dank je wel. Jij hebt al een koninklijke onderscheiding, maar als blijk van waardering overhandig ik je graag dit beeldje Chapeau.

Jan Blokhuijsen zilver op de 5000 meter en goud op de ploegenachtervolging.

Je hebt een extreem goede 5000 meter gereden. Al je vrienden en je familie waren er bij. Eén grote schare trouwe fans. Wat moet dat geweldig zijn om die mensen allemaal bij je te hebben op zo’n belangrijk moment. Je deed nog een extra rit met de 1500 meter als opwarmer voor de ploegenachtervolging. Met z’n drieën als één man op het ijs, wat een geoliede machine, oppermachtig naar het goud. Ik vind het dan ook een eer je te mogen vertellen dat het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd jou te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Koen Verweij goud op de ploegenachtervolging en zilver op de 1500 meter.

Jouw huisgenoot Ireen reed op de tweede dag al naar goud, jij moest er even op wachten. Wat hadden we graag gewild dat jij met 2 gouden medailles naar huis gekomen was.

Maar ja...die Pool: 3 duizendste verschil. Wat een ongekende spanning. Je hebt gelukkig revanche kunnen nemen met de ploegenachtervolging. De Amerikanen vielen uit elkaar. De Noren konden elkaar niet bijhouden. Koreanen hielden nog even stand maar waren toch niet snel genoeg. Jullie team heeft de andere landen er kompleet uitgeschaatst. Ik vind het een eer je te mogen vertellen dat het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd jou te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Graag heb ik nu de gouden heren Michel Mulder, Jorrit Bergsma en Stefan Groothuis op het podium.

Michel Mulder goud op de 500 meter, brons op de 1000 meter.

Michel, nooit eerder haalde een Nederlander goud op de 500 meter sprint. Wat een historische zege! Het verschil tussen triomf en net geen triomf kan ontzettend klein zijn: twaalfduizendste van een seconde. Wat een spanning als je zo wacht op de uitslag. Samen met je broer Ronald zijn jullie de eerste Nederlandse tweelingbroers die samen op het Olympisch podium staan. Een geheel oranje podium met Jan Smeekens erbij. Ik vind het een eer je te mogen vertellen dat het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd jou te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Jorrit Bergsma goud op de 10 kilometer, brons op de 5000 meter.

Jorrit, je vindt de Elfstedentocht het ultieme, de Olympische tien kilometer komt erbij in de buurt. Aangezien de Elfstedentocht er dit jaar waarschijnlijk niet meer inzit, is die gouden plak mooi meegenomen. Je pakte de winst in een onaantastbare tijd: een Olympisch record en een wereldrecord op een laaglandbaan. Daarbij won je ook al brons op de vijf kilometer. Al had je daar meer van gehoopt. We zijn blij dat je geen schaats-Kazach geworden bent. En het is mij eer je te mogen vertellen dat het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd jou te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Stefan Groothuis goud op de 1000 meter.

Jouw persoonlijke verhaal gaat over tegenslagen en ontberingen. Om dan toch te blijven volhouden, te blijven geloven in jezelf en in jouw droom. Om door te gaan waar velen zouden stoppen. Dat vraagt grote persoonlijke kracht. Ik heb groot respect voor deze kracht en daarmee inspireer je veel mensen. De 1000 meter werd jouw overwinning na een zinderende strijd.

Het is een eer je te mogen vertellen dat het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd jou te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Sporters zijn nergens zonder hun coaches. We hebben in Nederland geweldig goede coaches. Het is fantastisch om te zien hoe ook oud-topsporters zoals Marianne Timmer, Renate Groenewold, Gerard van Velde, Giannie Romme, ook weer als coach uitblinken. Graag vraag ik twee bijzondere coaches naar voren: Gerard Kemkers en Jac Orie.

Gerard Kemkers

De lijst is lang. Europese titels, wereldtitels allround, titels bij afstandskampioenschappen en Olympische titels.  Je bent zo verbonden aan het Nederlandse schaatsucces, iedere Nederlander haalt zich jou zo voor de geest langs de kan van de baan. Druk gebarend, na afloop dolblij of even wat wegslikkend. Niet voor niets sportcoach van het jaar 2013 en de meest succesvolle Nederlandse coach in Sotsji: 2 keer goud en 5 keer zilver. En daarnaast was je ook assistent coach op de gouden ploegenachtervolgingen. Je wordt getypeerd als een people manager. Je staat voor je schaatsers en hun successen. Maar misschien nog belangrijker je staat er ook als het tegenzit. Onder jou werden jouw schaatsers stabiele topsporters.

Coaches staan vaak in de schaduw van hun topsporters, maar vandaag niet. Ik vind het een eer je te vertellen dat het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd jou te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Jac Orie

Op 17-jarige leeftijd in Jong Oranje. Eén van de grootste talenten van jouw lichting. Achtervolgd door fysieke tegenslagen koos je voor een studie Bewegingstechnologie en daarna Bewegingswetenschappen. Daar plukken nu veel schaatsers de vruchten van.

Met je wetenschappelijke aanpak, op maat gesneden trainingsprogramma’s en technisch strategisch inzicht breng je schaatsers naar de wereldtop. In Sotsji scoorde je goud, zilver en brons. Het is een eer je te mogen vertellen dat het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd jou te benoemen tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau.

Graag wil ik afsluiten met het bedanken van alle vrijwilligers en familieleden. Zonder vrijwilligers, geen Olympische Spelen. Zonder familie, geen topsporters. Want wie brengt ze anders naar de wedstrijden? Zij zijn de olie in de machine. Ook een woord van dank aan Maurits Hendriks en zijn team, en aan André Bolhuis en zijn NOC*NSF-team.

De Nederlandse trainingsfaciliteit laat zien hoe professioneel en serieus de Nederlandse topsporters worden gefaciliteerd. De oranje fietsen in Sotsji lijken een detail, maar staan voor mij voor de sportmentaliteit die overal in terugkomt. Dank!