Toespraak staatssecretaris Teeven bij Goed Geld Gala Vriendenloterij

Toespraak | 13-02-2014

Dames en heren

Het is mij een genoegen hier in de Nieuwe Kerk bij u te zijn. Graag grijp ik de kans om u op dit gala iets te vertellen over mijn rol als verantwoordelijke voor het kansspelbeleid. Daarna wil ik ingaan op mijn coördinerende taak op het gebied van filantropie. Een heerlijk ouderwets woord, maar nog altijd uiterst actueel. Ik zal afsluiten met twee treffende voorbeelden hoe in de tegenwoordige tijd filantropie en vooral de publiek private samenwerking, vruchten afwerpt.

Zoals u ongetwijfeld weet, wagen we sinds mensenheugenis graag een gokje. In de Middelleeuwen werden briefjes met de naam van de inlegger ingeleverd. Bij de uitslag werd een ja of een nee getrokken. Vandaar het rijmpje uit die tijd:  'Trecker, treckt mij wat, of ik geef u een schop op 't gat.'

Ook toen al hielp dreigen niet om een prijs in de wacht te slepen. Het trekken van de briefjes werd overigens gaandeweg als te omslachtig ervaren. Vandaar dat er een snellere manier van trekken werd bedacht. Namelijk het verstrekken van loten op nummer. Een basisprincipe waarop de huidige vriendenloterij nog altijd steunt.
Er is nog een overeenkomst met die vervlogen tijd. Verschillende loterijen hadden toen ook al gedeeltelijk een goed doel als bestemming voor de opbrengst.
Zo werd rond 1600 op de Breestraat in Leiden een loterij gehouden, waarbij een deel van de opbrengst naar een goed doel ging. Bijvoorbeeld ter bekostiging van de bouw van een nieuw pest- en dolhuis. Gelukkig zullen de goede doelen die vandaag op het Goed Geld Gala een bijdrage krijgen een minder dramatische uitstraling hebben. Maar de bijdrage zal net zo welkom zijn als destijds.

Zoals aangekondigd wil ik eerst ingaan op mijn verantwoordelijkheid voor het kansspelbeleid. Een wetsvoorstel op dit terrein is inmiddels in het openbaar geconsulteerd. Wat wil zeggen dat iedereen daarover zijn zegje heeft kunnen doen. Uiteraard – ik had niet anders verwacht – heeft ook de Vriendenloterij daaraan een bijdrage geleverd. Belangrijk in dit wetsvoorstel is, dat online kansspelen op een effectieve manier wordt gereguleerd.

Bij het schrijven van het wetsvoorstel is nadrukkelijk gekeken naar de gevolgen voor de loterijen en goede doelen. U moet van mij aannemen: Te allen tijden wil ik negatieve effecten voorkomen. Ook bij de ontwikkeling van de specifieke visie op het loterijstelsel doe ik er alles aan om de waardevolle traditie die in Nederland is opgebouwd eer aan te doen. Ik zal daarbij geen overhaaste beslissingen nemen en alle betrokkenen bij alle veranderingen betrekken. Het wetsvoorstel zal binnenkort in de ministerraad worden besproken.

Als staatssecretaris van Veiligheid en Justitie ben ik niet alleen verantwoordelijk voor het kansspelbeleid, maar ook coördinerend bewindspersoon op het onderwerp filantropie. Sinds jaar en dag is filantropie ingebed in onze samenleving. De hedendaagse vertaling vindt haar basis in het convenant ‘Ruimte voor geven’, dat in juli 2011 is gesloten tussen de Samenwerkende Brancheorganisaties Filantropie en de rijksoverheid. Belangrijk punt in het convenant is de afspraak, waarin de transparantie en het toezicht op de goede doelen wordt bevorderd. Dat staat nog eens expliciet in het convenant  om aan te geven dat we het vertrouwen in de goede doelen op een hoog niveau willen houden. En daarmee willen we stimuleren dat men aan goede doelen blijft geven.

Want – om weer even een beeld uit het verleden te grijpen - het vertrouwen kómt te voet, maar gáát te paard. Om het vertrouwen te borgen, werk ik samen met de staatssecretaris van Financiën en de branche aan één keurmerk, één gedragscode en één internetportaal voor de goede doelinstellingen. Deze drie initiatieven vormen het validatiestelsel filantropie. De inzet van deze instrumenten moet donateurs en de Nederlandse burger inzicht geven in de rechtmatigheid van de instellingen èn - erg belangrijk - of de beloofde resultaten daadwerkelijk zijn behaald.
Het doel van het convenant is natuurlijk ook de samenwerking tussen de sector filantropie en de overheid te versterken. Daar liggen vele mooie kansen. Ik beloofde u al twee voorbeelden van publiek private samenwerking te geven.

Het eerste heeft betrekking op de aanpak van kindersekstoerisme. Kindersekstoerisme is het seksueel misbruiken van kinderen in het buitenland door Nederlanders. Dit is een actueel en ernstig probleem. De bestrijding ervan is lastig omdat misbruik in het buitenland plaatsvindt en de Nederlandse politie en Justitie het daar niet zo maar voor het zeggen hebben. Opsporing en vervolging zijn in beginsel de eigen verantwoordelijkheid van het land waar het misbruik heeft plaatsgevonden. Dat betekent uiteraard niet dat wij niets kunnen doen. De afgelopen jaren hebben we - in goede samenwerking met publieke én private organisaties - al maatregelen genomen om die goede wil om te zetten in concrete maatregelen. Die krijgen onder andere vorm in goede samenwerking met NGO’s als Terre de Hommes, Ecpat en Plan Nederland. Die samenwerking is heel belangrijk. Want de lokale netwerken van NGO’s kunnen in belangrijke mate bijdragen aan de opsporing van kindersekstoerisme.

De NGO’s worden gesteund met de opbrengsten van de goede doelenloterijen. Het spreekt voor zichzelf dat in de strijd tegen kindersekstoerisme de steun van de goede doelen loterijen van groot belang is!

Het tweede voorbeeld van goede publiek-private samenwerking dat ik wil noemen, is die tussen de overheid en het Fonds Slachtofferhulp. Ik  weet nog goed dat ik hier twee jaar geleden ook stond en toen kreeg het Fonds een bijdrage voor het ontwikkelen van de Slachtofferwijzer. Vervolgens hebben wij vanuit de overheid ook een bijdrage aan het Fonds gegeven.

Het doet me goed u te kunnen vertellen dat de Slachtofferwijzer ondertussen een mooie online tool is geworden waar slachtoffers en hulpverleners een overzicht kunnen krijgen van alle mogelijke hulp. De wijzer wordt dagelijks door bijna 1500 mensen bezocht. Hieruit blijkt dat de slachtofferwijzer voorziet in een informatiebehoefte!

Dames en heren, het Goed Geld Gala Vriendenloterij staat voor een traditie waar we trots op kunnen zijn en waaraan ik als verantwoordelijke bewindsman graag mijn bijdrage geef. Letterlijk én figuurlijk, zoals in de beste traditie.
Ik wens u een nog veel plezier en geluk toe. Ik dank u wel voor uw aandacht.