“Gevolgen Q-koorts nog elke dag gevoeld”

Toespraak | 12-02-2014

Beste mensen,

Allereerst: wat fijn dat we vandaag officieel van start kunnen met Q-support. Soms duren dingen langer dan je zou willen. Ik ben blij dat dit steunpunt nu op volle kracht vooruit kan. Vooral voor de mensen die ziek zijn en vol vragen zitten.

En ik ben ook blij met het onderzoek van de GGD hier in Herpen. Alle lof voor de mensen die zich hier sterk voor hebben gemaakt.

Het is belangrijk dat we alle gevolgen van de Q-koorts epidemie in beeld krijgen, ook bij mensen die nu geen klachten hebben. Dat is ook de reden dat het ministerie van VWS dit onderzoek financiert.

We hebben net verhalen van patiënten gehoord en dan besef je opnieuw hoe enorm de impact is geweest van de Q-koorts epidemie. En vooral: hoe groot die impact ook nog steeds is. Voor heel veel mensen.

U kent allemaal de cijfers. Toen de epidemie in 2009 op z’n hoogtepunt was, hadden meer dan 2500 mensen acute Q-koorts. Voor zover we weten zijn 25 mensen overleden met Q-koorts. Dat is verschrikkelijk.

Natuurlijk wordt dat nog elke dag gevoeld. Die mensen worden nog elke dag gemist.

De epidemie is voorbij. Maar niet voor die nabestaanden. Niet voor de mensen met chronische Q-koorts. Zij hebben blijvende klachten waar ze mee om moeten zien te gaan.

En niet voor die grote groep mensen die de Q-koortsbacterie niet meer in hun lijf hebben, maar die zich nog steeds niet goed voelen.

Die moe zijn en hun leven maar niet op de rit krijgen.

Ik vind het ontzettend belangrijk dat er voor al die mensen een vangnet is. Een plek waar ze terecht kunnen. Waar mensen vragen kunnen stellen:

• Waar vind ik nou een gespecialiseerde arts?

• Hoe kom ik weer aan het werk?

• Hoe ga ik om met mijn beperkingen?

• Op welke voorzieningen en regelingen kan ik een beroep doen?

• Welke therapie helpt als ik me moe blijf voelen?

• En wat kan ik doen als mijn verzekeraar mijn klachten niet erkent?

De vragen zullen heel erg uiteenlopen. Dat vraagt om maatwerk, kennis van zaken, onderzoek, praktische ondersteuning.

En soms alleen een luisterend oor. Dat kan Q-support allemaal bieden. Dat is de reden dat we Q-support in het leven hebben geroepen en financieren.

En ik hoop dat iedereen die door deze ziekte is getroffen, over een paar jaar kan zeggen: het ligt nu achter me, ik heb mijn leven en mijn werk weer opgepakt.

Maar ook als dat niet mogelijk is, hoop ik dat mensen in elk geval ervaren dat er goede medische begeleiding is en praktische en emotionele steun. Dat ze er niet alleen voor staan. Dat is denk ik het belangrijkste.

Zo even werd de vraag gesteld of de overheid voldoende oog heeft voor de veilige productie van voedsel. Dat hebben we. Juist ook door wat hier is gebeurd.

We zijn ons heel erg bewust van de noodzaak van veilige veehouderij.

U woont hier in Noord-Brabant met ruim 2,4 miljoen mensen.

• En met ruim 5,5 miljoen varkens

• 660.000 runderen

• 27 miljoen kippen

• 80.000 schapen

• 140.000 geiten

Het is logisch dat dit leidt tot ongerustheid, tot discussie, zeker na de Q-koorts.

De staatssecretaris van Landbouw en ik hebben het RIVM gevraagd om te onderzoeken wat nu precies het effect is van fijnstof en ziekteverwekkers die vrijkomen bij veehouderij. Op de mensen die in de buurt wonen. Of u daar last van heeft, of het uw gezondheid schaadt of kan schaden. Ook dat onderzoek is nu bezig hier in Brabant.

Het is een grondig onderzoek dat wetenschappelijke resultaten zal opleveren. Resultaten waar we wat mee kunnen.

Kunnen we garanderen dat er nooit meer een uitbraak komt van een dierziekte die gevaarlijk is voor mensen?

Nee. Sterker nog, we weten zeker dat er ooit weer een uitbraak zal zijn van een nieuwe zoönose die mensen zal raken.

We weten alleen niet wanneer. En ook niet waar. We weten niet welke – er zijn er zo ontzettend veel. Die onzekerheid is en blijft een gegeven.

Daarom is het zo belangrijk om te leren van het verleden, om meer kennis op te doen. En om samen te werken. Sectoroverschrijdend.

• Bij het RIVM komen nu bijvoorbeeld elke maand artsen, dierenartsen en andere deskundigen samen om te praten over de stand van zaken rond dierziektes. En daarbij praten ze ook altijd over mogelijke risico’s voor de gezondheid van mensen. Dat is er geleerd van en verbeterd door de Q-koorts.

• Op de faculteit diergeneeskunde leren studenten nu veel meer over zoönosen en volksgezondheid, over de risico’s van antibioticaresistentie in de veehouderij.

• Binnen de universiteit Utrecht krijgen aankomend artsen en dierenartsen nu ook gezamenlijk les.

• Er zijn nascholingen voor artsen en dierenartsen. En die zijn daar achteraf vaak enthousiaster over dan ze vooraf hadden verwacht.

• Er wordt beter samengewerkt, niet alleen door de onderzoeksinstituten en uitvoerende diensten. Ook tussen het ministerie van volksgezondheid en dat van economische zaken – waar landbouw onder valt.

• En ik maak me persoonlijk sterk voor het tegengaan van antibioticaresistentie. Niet alleen in Nederland, maar overal waar ik kom. Want resistentie en infecties kennen geen grenzen. Ik zie in de toenemende resistentie tegen antibiotica een dreiging van de volksgezondheid en dus moeten we daar wat aan doen, ook al vraagt het een lange adem.

We kunnen de risico’s dus niet uitsluiten. We kunnen ze wel kleiner maken. De gevolgen beheersbaarder.

Hier op lokaal niveau zult u vervolgens moeten beslissen wat wijsheid is als het gaat om de grootte van bedrijven, de hoeveelheid vee, wat past in uw omgeving. Ook dat vraagt om maatwerk.

Tegen de mensen die hier in Herpen en de wijde omgeving ziek zijn geworden of nog last hebben van allerlei verschijnselen, zou ik willen zeggen:

Maak vooral gebruik van de kennis die er nu al is. Ik hoop dat de Stichting Q-support heel veel voor u kan betekenen!

En dan wil ik nu graag het officiële startsein geven voor de Stichting Q-support!

(Gevolgd door druk op knop voor starten website)