Bestuur in actie

Agressie en geweld tegen werknemers met een publieke taak is een hardnekkig probleem. Gemeentelijke bestuurders en managers hebben invloed op de omvang en de gevolgen van agressie en geweld waar hun medewerkers mee te maken krijgen. Toch is het grotendeels onbekend welke rol bestuurders en managers vervullen bij de aanpak van agressie en geweld. Ook is onbekend wat hen aanzet tot handelen bij incidenten. Het zojuist verschenen onderzoek ‘Bestuur in actie’, biedt nieuw inzicht en aanknopingspunten voor beleid.

Het onderzoek is in opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties uitgevoerd door stichting Impact en de Utrechtse School voor Bestuur- en Organisatiewetenschap. In drie gemeenten is een groot aantal gesprekken gevoerd met bestuurders, managers en uitvoerders.

Het onderzoek laat zien dat er grote verschillen bestaan in hoe vaak en hoe krachtig er opgetreden wordt naar aanleiding van incidenten. Vaak wordt er ook, bewust of onbewust, helemaal geen actie ondernomen. Toch is volgens de onderzoekers geen sprake van structurele ‘bestuurlijke berusting’. Bestuurders en managers weten lang niet altijd dat er een incident is voorgevallen, laat staan dat ze een  systematisch beeld hebben van alle incidenten en trends. Of en hoe wordt opgetreden hangt samen met de manier waarop de problematiek van agressie en geweld in de organisatie wordt ‘geframed’: als bedrijfsvoeringsthema, als politiek-bestuurlijk thema of als moreel thema.

Het rapport pleit voor professioneel samenspel van alle betrokken bestuurders en managers. Belangrijke elementen van dit samenspel zijn een gezamenlijke visie en duidelijke spelregels en verantwoordelijkheden. De gemeentesecretaris zou hier meer dan nu het geval is een regierol in kunnen vervullen.