Toespraak minister Opstelten op de Nieuwjaarsreceptie van het Centrum voor Criminaliteitspreventie en Veiligheid

Toespraak | 09-01-2014

Dames en heren,

Goed u allen te zien, hier in Pulchri. Ik hoop dat u hebt genoten van mooie, gezellige feestdagen en dat u verkwikt en vol nieuwe energie weer klaar bent voor het nieuwe jaar!

In een van de zaaltjes van dit prachtige gebouw van het Schilderkundig Genootschap – zo zag ik in de gauwigheid – loopt een tentoonstelling met de titel Apart Samen. Dat leek me eigenlijk ook wel een mooi motto voor deze Nieuwjaarsbijeenkomst. Immers, we komen hier vanmiddag, als gasten van het CCV, samen met een groot aantal partners die stuk voor stuk een eigen verantwoordelijkheid hebben waar het gaat om het voorkomen en aanpakken van criminaliteit en overlast.

Zeker, voor mij als Minister van Veiligheid en Justitie is het werken aan een Veiliger Nederland de belangrijkste prioriteit. Maar de overheid draagt die verantwoordelijkheid niet alléén; de overheid kan dat ook niet alleen. Daarbij heeft zij de hulp nodig - hard nodig - van burgers, bedrijven en semipublieke instellingen. Ook zij hebben op dit punt een belangrijke, eigen verantwoordelijkheid: het nemen van maatregelen om criminaliteit te voorkomen, dan wel de kans daarop kleiner te maken. En dat gebeurt in de praktijk gelukkig ook al met enige regelmaat. Ik weet niet wie van u met de fiets hier naar Pulchri is gekomen...? Ik neem aan dat u uw rijwiel goed op slot hebt gezet, liefst ergens aan vast. En de automobilisten onder u hebben ongetwijfeld allemaal het alarm ingeschakeld. En wie ondernemer is, heeft – als het goed is – maatregelen genomen om de computers met essentiële bedrijfsgegevens goed te beschermen... Enzovoort.

Een heleboel van die dingen doet u gelukkig uit uzelf, zonder dat de overheid zich daar al te uitdrukkelijk mee hoeft te bemoeien. Uiteraard zijn we wel op allerlei fronten actief om de alertheid te vergroten. En we willen bepaalde maatregelen ook zeker stimuleren, al dan niet via gerichte subsidies. Maar het blijft de eigen verantwoordelijkheid van die burgers, bedrijven en instellingen om criminaliteit en overlast zo veel mogelijk te voorkomen.

Wie onverhoopt tóch slachtoffer wordt van enig delict, kan uiteraard ten volle op de overheid rekenen: de politie neemt de aangifte op en rekent de verdachte in, het OM zorgt voor de vervolging, de rechter legt een straf op, de justitiële inrichtingen en/of de reclassering zien toe op een goede tenuitvoerlegging.

En hoewel we in dit geheel allemaal aparte schakels zijn, met eigen verantwoordelijkheden, wordt één ding goed duidelijk: willen we criminaliteit en overlast effectief aanpakken, dan moeten we dat samen doen!

Onze gastheer van vandaag, het CCV, speelt bij die samenwerking een belangrijke, verbindende rol.

Dit jaar viert u als CCV uw tienjarig bestaan. En in die tien jaar bent u uitgegroeid tot het kenniscentrum in Nederland op het terrein van criminaliteitspreventie en veiligheid. En die kennis houdt u bepaald niet voor uzelf. U wijst publieke én private organisaties op de mogelijkheden: op bewezen effectieve aanpakken, op maatregelen – of een pakket van samenhangende maatregelen - om criminaliteit en overlast te voorkomen of terug te dringen.

Want die zijn er! In veel gevallen ontwikkeld in opdracht van mijn Ministerie. Denk maar aan het Keurmerk Veilig Ondernemen, de Kwaliteitsmeter Veilig Uitgaan, de aanpak Veiligheid Kleine Bedrijven, veiligheidsscans, projecten buurtbemiddeling, tal van maatregelen om overvallen, straatroof en woninginbraak terug te dringen... Noem maar op! Ze zijn er dus – en vaak heel succesvol ook.

Maar goed, dan moet er nog wel een instantie zijn die deze effectieve instrumenten en aanpakken bij gemeenten, winkeliersverenigingen, bedrijventerreinen en andere stakeholders onder de aandacht brengt. En die waar nodig praktische ondersteuning biedt aan eenieder die een dergelijke aanpak zelf wil doorvoeren, al dan niet in nauwe samenwerking met andere partners. Dat alles doet het CCV: via tal van publicaties, een zeer informatieve website, brochures, netwerkbijeenkomsten en congressen. En waar nodig of gewenst komt het CCV ook gewoon langs. 

Als Minister van Veiligheid en Justitie acht ik die intermediaire rol van het CCV van groot belang: richting gemeenten, horeca, winkeliers, ondernemingen in het midden- en kleinbedrijf, maar ook richting semipublieke instanties, zoals woningbouwcorporaties of het welzijnswerk.

Die rol werkt twee kanten op. Niet alleen geeft het CCV uitleg aan verschillende partijen hoe je die instrumenten in de praktijk kunt toepassen, voor het beste resultaat. Ook hoort het CCV, in zijn contacten met al die uiteenlopende partners, waar het in de praktijk mogelijk nog aan schort. Dat soort informatie over knelpunten, hindernissen of valkuilen is voor de beleidsafdelingen op mijn departement bijzonder waardevol. Het stelt ons in staat om, waar nodig, aanpassingen door te voeren. Zodanig dat het instrument of de maatregel makkelijker, of breder toe te passen is, met liefst nóg betere resultaten!

Ik zou willen zeggen: ga hier dus vooral mee door! Maar zo’n aansporing van mij hebt u, begrijp ik, eigenlijk niet eens nodig. Zoals directeur Onno Peer zojuist al aangaf: een van de belangrijkste prioriteiten van het CCV in 2014 is de banden met uw omgeving – private, publieke én semipublieke partijen – verder aan te halen en te versterken! Dat ligt mooi in het verlengde van wat wij met dit kabinet, óók op het terrein van de veiligheid, nastreven met publiek-private participatie! Ik heb daar dan ook goede verwachtingen van. Samen weten én kunnen we immers zoveel méér dan wanneer we allemaal afzonderlijk aan de slag gaan! Apart Samen: apart waar het gaat om ieders eigen verantwoordelijkheid; samen waar het gaat om dat ene doel waar we allemaal naar streven: een veiliger omgeving – om te wonen, om te werken, om te ondernemen.

Ik wens u allen een heel mooi en gelukkig 2014 – een jaar waarin Nederland, dankzij onze gezamenlijke inspanningen opnieuw een stukje veiliger wordt!