153 miljoen voor zes Nederlandse onderzoeksteams
Zes onderzoeksconsortia waarin vooraanstaande wetenschappers van verschillende Nederlandse universiteiten samenwerken, krijgen samen 153 miljoen euro voor langlopend en grootschalig onderzoek. Deze toekenningen vallen onder het Zwaartekrachtprogramma van minister Bussemaker van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Hiermee geeft zij de Nederlandse wetenschap van wereldniveau de ruimte vernieuwend onderzoek te doen dat internationale doorbraken tot stand kan brengen. Een door NWO ingestelde internationale commissie was verantwoordelijk voor de beoordeling van de voorstellen.
De zes teams die financiering ontvangen zijn:
The Soehngen Institute for anaerobic microbiology : microben voor gezondheid en milieu
Hoofdaanvrager: Prof. dr. ir. M.S.M. Jetten (RU)
Medeaanvragers: Prof. dr. ir. M.C.M. van Loosdrecht (TU Delft), prof. dr. ir. A.J.M. Stams (WUR), prof. dr. ir. J.S. Sinninghe Damsté (NIOZ), prof. dr. W.M. de Vos (WUR)
Penvoerende instelling: RU
Toekenning: 22,9 mln euro
De top van de Nederlandse microbiologen wil samen een van de Grand Challenges in onze samenleving aanpakken: het scheppen van een duurzame biobased economy. Microben die zonder zuurstof kunnen leven (complexe anaerobe microbiologische gemeenschappen), kunnen daar een belangrijke rol in spelen. Dit onderzoeksproject wil nieuwe anaerobe microbiologische omzettingen ontdekken en zelf nieuwe microbiologische gemeenschappen ontwerpen om deze vervolgens toe te passen in nieuwe duurzame technologieën. Het gaat dan bijvoorbeeld om de efficiënte productie van biogas, het omzetten van organisch afval in afbreekbare bioplastics en verbeterde gezondheid door een geoptimaliseerde microflora in de darmen.
Networks
Hoofdaanvrager: Prof. dr. M.R.H. Mandjes (UvA)
Medeaanvragers: Prof. dr. M.T. de Berg (TU/e), prof. dr. ir. S.C. Borst (TU/e), prof. dr. ir. O.J. Boxma (TU/e), prof. dr. H.M. Buhrman (CWI), prof. dr. R.W. van der Hofstad (TU/e), prof. dr. W.Th.F. den Hollander (UL), prof. ir. A.M.J. Koonen (TU/e), prof. dr. J.S.H. van Leeuwaarden (TU/e), prof. dr. A. Schrijver (CWI), prof. dr. G.J. Woeginger (TU/e)
Penvoerende instelling: UvA
Toekenning: 22,7 mln euro
Networks is een consortium van elf wiskunde- en informatica-onderzoekers van vier instituten met het doel te werken aan de dringende uitdagingen waar grootschalige netwerken ons voor stellen. Niet alleen digitale netwerken maar ook verkeers- en vervoersnetwerken en energienetwerken zijn vaak niet (goed genoeg) berekend op onverwachte situaties. Dit onderzoeksproject richt zich op modelleren, begrijpen, beheersen en optimaliseren van complexe en zeer veranderlijke netwerken.
The Institute for Chemical Immunology (ICI)
Hoofdaanvrager: Prof. dr. J.J.C. Neefjes (NKI)
Medeaanvragers: Prof. dr. C.G. Figdor (UMC St Radboud), prof. dr. P. Gros (UU), prof. dr. A.J.R. Heck (UU), prof. dr. H.S. Overkleeft (UL), prof. dr. T.N.M. Schumacher (NKI)
Penvoerende instelling: UL
Toekenning: 27,6 mln euro
Ons afweersysteem beschermt ons tegen infectieziekten en kanker. Als het niet goed werkt, kan dat nare gevolgen hebben. Maar als het afweersysteem onbedoeld te goed werkt dan kunnen juist auto-immuunziekten ontstaan waarbij het immuunsysteem het eigen lichaam aanvalt, zoals bij reumatoïde artritis en multiple sclerosis. In het Institute for Chemical Immunology (ICI) verzamelt de top in immunologie en chemie zich om een nieuw vakgebied te ontwikkelen: Chemische Immunologie. Doel is om met behulp van de chemie immuunziekten te begrijpen en oplossingen te vinden voor situaties waar het afweersysteem faalt of te actief is. Deze combinatie van vakgebieden kan een radicale verandering in de aanpak van auto-immuunziekten, infecties en kanker teweegbrengen.
Netherlands Earth System Science Centre (ESSC). Verstoringen van het systeem aarde: het lezen van het verleden om de toekomst te voorspellen
Hoofdaanvrager: Prof. dr. ir. J.S. Sinninghe Damsté (UU)
Medeaanvragers: Prof. dr. ir. M.S.M. Jetten (RU), prof. dr. J.J. Middelburg (UU), prof. dr. J. Oerlemans (UU), prof. dr. M. Scheffer (WUR), prof. dr. ir. S. Schouten (NIOZ)
Penvoerende instelling: UU
Toekenning: 28 mln euro
Het Netherlands Earth System Science Centre (ESSC) brengt onderzoek naar het klimaat in het verleden, heden en toekomst bij elkaar, om zo de voorspellingen over de toekomstige klimaatomstandigheden op onze planeet te verbeteren. Paleoklimatologen, biogeowetenschappers en klimaatmodelleerders werken samen in onderzoek naar onder andere de elkaar beïnvloedende interacties tussen geosfeer, biosfeer, hydrosfeer en atmosfeer op verschillende tijdschalen. Het consortium richt zich met name op de invloed van de koolstofkringloop om na te gaan hoe warm de aarde zal gaan worden door de huidige verstoring van de koolstofkringloop en hoe plotseling veranderingen in het klimaat kunnen plaatsvinden.
Research Centre for Integrated Nanophotonics
Hoofdaanvrager: Prof. dr. ir. M.K Smit (TU/e)
Medeaanvragers: Prof. dr. H.J.S. Dorren (TU/e), prof. dr. ir. W.M.M. Kessels (TU/e), prof. dr. P.M. Koenraad (TU/e), prof. ir. A.M.J. Koonen (TU/e), prof. dr. B. Koopmans (TU/e)
Penvoerende instelling: TU/e
Toekenning: 19,9 mln euro
Dit onderzoeksproject van natuurkundigen en elektrotechnici is gericht op het ontwikkelen van de optische technologie die nodig is om zeven miljard mensen te verbinden met elkaar en met de datacentra die toegang geven tot de kennis en informatie van onze wereld. Deze technologie zal het transport van gigantisch grote (petabyte-)datastromen tussen miljarden processors mogelijk maken. Het onderzoek richt zich op doorbraken door het toepassen van nieuwe natuurkundige concepten, componenten en schakelingen op nanoschaal en dito systeemconcepten om deze enorme groei mogelijk te maken. Zulke doorbraken zijn noodzakelijk om te voorkomen dat het energieverbruik van wereldwijde netwerken de pan uit rijst. Toekomstbepalend voor het internet.
Netherlands Center for Multiscale Catalytic Energy Conversion
Hoofdaanvrager: Prof. dr. ir. B.M. Weckhuysen (UU)
Medeaanvragers: Prof. dr. ir. A. van den Berg (UT), prof. dr. A. van Blaaderen (UU), prof. dr. ir. J.A.M. Kuipers (TU/e), prof. dr. D. Lohse (UT), prof. dr. R.A. van Santen (TU/e)
Penvoerende instelling: UU
Toekenning: 31,9 mln euro
Chemici, natuurkundigen en ingenieurs bundelen hun krachten om processen om toekomstige brandstoffen en chemische bouwstenen te maken radicaal te veranderen. Het onderzoek richt zich op het ontwikkelen van nieuwe en perfectioneren van bestaande katalyseprocesssen, op alle relevante schaalniveaus: vanaf het atomaire niveau tot het niveau van de daadwerkelijke reactor waarin de katalyse plaatsvindt. Het ultieme doel van het Netherlands Center for Multiscale Catalytic Energy Conversion is om zeer efficiënte katalyseprocessen te ontwikkelen voor verschillende energie- en materiaalbronnen, zoals fossiele brandstoffen, biomassa en zonne-energie.
Zwaartekracht
Minister Bussemaker: ‘Dit zijn wetenschappers waar Nederland trots op kan zijn, ze behoren tot de wereldtop. Deze onderzoeksteams zetten de Nederlandse wetenschap internationaal op de kaart. De zes teams laten zien dat je met samenwerking op het hoogste wetenschappelijke niveau baanbrekend onderzoek kunt doen dat de levens van velen kan verbeteren. Met het Zwaartekrachtprogramma geef ik een stevige impuls aan deze samenwerking.’
Binnen de onderzoeksteams werken de beste onderzoekers van Nederland in een of meerdere vakgebieden langdurig en intensief met elkaar samen om excellent wetenschappelijk onderzoek uit te voeren. Zwaartekracht biedt financiële ondersteuning voor een periode van maximaal tien jaar. Veel onderzoeksprojecten zijn multidisciplinair van aard, om met gebundelde krachten en meerdere invalshoeken vernieuwend onderzoek te kunnen doen.
Selectieproces
NWO ontving 41 aanvragen voor financiering binnen Zwaartekracht. De beoordeling, onderlinge vergelijking en selectie was in handen van deskundige referenten en een internationale onafhankelijke commissie van wetenschappers met een brede kennis van wetenschappelijke ontwikkelingen en ervaring met grote wetenschappelijke onderzoeksgroepen. Het Algemeen Bestuur van NWO stelde de commissie in en adviseerde OCW over de te financieren onderzoeksteams.
Het Zwaartekrachtprogramma staat open voor voorstellen uit alle wetenschappelijke disciplines. De zes geselecteerde voorstellen komen uit de bètawetenschappen en de life sciences, dit jaar werden er geen voorstellen uit de alfa- en gammawetenschappen geselecteerd voor financiering. De commissie was unaniem van oordeel dat de nu gehonoreerde voorstellen de beste zijn.
OCW en NWO zullen bezien in hoeverre de opzet en procedure van het Zwaartekrachtprogramma bijstelling behoeft om de positie van de alfa- en gammawetenschappen in de wetenschapsbrede kwaliteitsvergelijking te waarborgen.
In 2012 startten zes onderzoeksgroepen met gezamenlijk 167 miljoen euro van Zwaartekracht. De volgende ronde is in 2016.
NWO
De Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) is met een budget van 625 miljoen euro per jaar een van de grootste wetenschapsfinanciers in Nederland. NWO stimuleert kwaliteit en vernieuwing in de wetenschap door het beste onderzoek te selecteren en te financieren. NWO beheert onderzoeksinstituten van (inter)nationaal belang, geeft mede richting aan het wetenschappelijk onderzoek in Nederland en brengt wetenschap en maatschappij bij elkaar. Onderzoeksvoorstellen worden beoordeeld en geselecteerd door vooraanstaande wetenschappers uit binnen- en buitenland. Dankzij financiering van NWO kunnen meer dan vijfduizend wetenschappers onderzoek doen.