Rutte: Mandela was een uniek mens en een groot leider

RUTTE:
Goedemiddag. Ik wil deze persconferentie beginnen met het nieuws van het overlijden van Nelson Mandela. Een moment om stil van te worden. Maar ook een moment om dankbaar terug te kijken. En dat hebben wij vandaag ook gedaan in de ministerraad. Nelson Mandela was een van de mensen die al tijdens zijn leven het gezicht werd van een tijdperk. Hij maakte het verschil voor zijn land, en hij inspireerde jong en oud over de hele wereld. Ik herinner mezelf als de dag van gisteren de beelden uit 1990 van Mandela's bevrijding, zijn vrijlating, de opgeheven vuist en tegelijkertijd de glimlach, open gezicht - dat we alleen nog maar kenden van die korrelige zwart-wit foto's. Het was een emotioneel moment waarop de wereld voor heel veel mensen veranderde. Vergelijkbaar met de val van de muur ongeveer een jaar daarvoor. Zuid-Afrika verliest in Mandela een wijs en groot man. Met een groot hart en groots karakter. Zelfs na 27 jaar Robbeneiland bleef hij geloven in het goede en positieve, in menselijkheid. In het nieuwe Zuid-Afrika, vond hij, moest plek zijn voor iedereen. En daarmee wil ik ook uitspreken mijn grote bewondering voor de manier waarop hij als president van Zuid-Afrika invulling gaf aan gelijkwaardigheid en de eenheid van alle Zuid-Afrikanen. En dat deed hij met een ongekend charisma en vanuit een groot en onomstreden gezag. Niet confronterend, maar verzoenend. Niet met geweld, maar met overleg. Niet wraakzuchtig, maar met overtuigingskracht. Dat was Mandela ten voeten uit. Een verbinder. Nederland was een van de eerste landen die hij bezocht na zijn vrijlating. Dat zegt iets over de speciale band die hij met ons land voelde. Hij heeft daar bij meerdere gelegenheden ook over gesproken. En ook dat is een herinnering om dankbaar voor te zijn. Nelson Mandela en zijn long walk to freedom blijven ons inspireren. We herdenken hem met het aller diepste respect. Zuid-Afrika en de wereld verliezen een uniek mens, en een groot leider.

Aan het eind van deze middag vertrek ik zelf voor een driedaags bezoek aan Israël en de Palestijnse gebieden. Samen met mijn twee collega's Frans Timmermans en Liliane Ploumen zullen wij de bilaterale samenwerkingsfora met Israël en met de Palestijnse gebieden lanceren. Doel van die samenwerkingsfora is het verder verstevigen en tegelijkertijd versterken van de onderlinge  betrekkingen. Daarnaast bieden zij ook de mogelijkheid om de handelsrelaties verder te verbeteren. Daarom reist ook een grote delegatie van het Nederlandse bedrijfsleven met ons mee. Ten slotte is er natuurlijk gelegenheid om op politiek niveau over bilaterale en regionale kwesties te spreken. Er zijn ontmoetingen gepland met de Israëlisch president Peres, de premier Netanyahu, en met de Palestijnse president Abbas en met de Palestijnse premier Hamdallah.