Wekelijks gesprek RTLZ 8 oktober 2013

INLEIDENDE MUZIEK

FRITS WESTER: Goedemiddag, welkom bij het wekelijks gesprek met de minister van Financiën. Minister Dijsselbloem, welkom.
Ja, drukke dagen. Vannacht weer tot diep in de nacht onderhandeld met de vier oppositiepartijen. Hoe staat het ervoor?
MINISTER DIJSSELBLOEM: Nou, goed. We maken wel voortgang.
Ik begrijp dat het voor de buitenwereld moeilijk te volgen is en dat mensen zich afvragen waarom het niet sneller gaat maar het gaat natuurlijk om grote bedragen ook ingewikkelde thema's en zes partijen.
Zes partijen... Ja, natuurlijk, de coalitiepartijen zitten ook nog aan tafel.
We begrepen vanmiddag van D66-leider Alexander Pechtold dat er op dit moment dingen worden doorgerekend.
Van: kan het allemaal, wat levert het op? Waar moeten we dan aan denken?
Nou, het echte doorrekenen gebeurt als we er echt uit zijn.
We zijn nu nog echt bezig met het passend maken van de financiële plaat.
Lastenverzwaring, lastenverlichting, extra ombuigingen intensivering op een aantal punten.
En als dat natuurlijk klaar is, dan kijken we of de getallen kloppen.
En dan proberen we ook een inschatting te krijgen van wat de effecten zijn in termen van werkgelegenheid en wat de effecten zijn voor koopkracht maar dat is echt het sluitstuk.
WESTER: Heeft u het gevoel dat wat er nu voorligt aan varianten, dat dat een verbetering is ten opzichte van de eerdere voorstellen van het kabinet zelf?
Dat moet u natuurlijk niet aan mij vragen.
Wij hebben een voorstel neergelegd dat ik zeer verdedigbaar vond dat in z'n koopkrachteffecten evenwichtig was en dat de economische groei nagenoeg ontzag, ondanks de ombuigingen.
Tegelijkertijd liggen er gewoon aanvullende politieke wensen of ándere politieke wensen van oppositiepartijen waar wij nu de samenwerking mee zoeken en die moeten dus ingepast worden.
Maar die wensen van die oppositiepartijen verschillen onderling ook nog weer behoorlijk.
Zo laat GroenLinks bijvoorbeeld weten, Bram van Ojik, de fractievoorzitter dat hij zich niet wil binden aan die zes miljard dat hij daar de handen vrij wil houden.
Is dat mogelijk als je een akkoord wilt sluiten?
Het ligt een beetje aan het karakter van het akkoord.
Zij zijn overigens steeds helder geweest dat zij de zes miljard op zichzelf niet verstandig vinden.
Dat gold ook voor andere partijen bij mij aan tafel.
Wat dat nu straks betekent voor de uitkomst van het proces moeten we maar bekijken. Ik streef in ieder geval naar een akkoord dat voldoende aanpassingen biedt voor de nu aan tafel zittende vier oppositiepartijen om te zeggen: Wij kunnen langs deze lijnen samenwerken met het kabinet.
En dat moet natuurlijk voldoende steun opleveren voor de begrotingen en het Belastingplan. Dat is natuurlijk mijn inzet.
Maar die zes miljard staat wat u betreft nog steeds recht overeind, dat is het kader.
Ja, het kabinet is daar steeds duidelijk over geweest.
Wij zien echt geen ruimte om daarvan af te wijken.
Eigenlijk zijn de Europese eisen aan Nederland nog veel strenger.
Wij vragen dus al ruimte om daar meer tijd voor te krijgen.
Wij voldoen daar dit jaar niet aan. We blijven dit jaar overigens waarschijnlijk net boven de min drie.
Maar volgend jaar, met die zes miljard, zoals het er nu uitziet gaan we ook niet voldoen aan de Europese eisen dus we vragen al toestemming, we vragen al ruimte bij de Europese commissaris om dat extra jaar te krijgen. Maar daar houdt het echt op.
Dus dat betekent... dat is wel een voorwaarde vooraf voor het kabinet.
WESTER: Ik vraag het u van die zes miljard, want afgelopen vrijdag op de wekelijkse persconferentie van de premier na de ministerraad toen vroeg ik dat de premier en toen zei hij: Ik ga dat maar niet meer noemen.
U weet wel waar we staan, maar die zes miljard wilde hij niet nog 's herbevestigen.
En toen ontstond er bij iedereen zoiets van: is daar wat twijfel over? Zit daar ruimte?
Nee, daar is aan de kant van het kabinet echt geen twijfel over.
Ik denk dat de minister-president dat niet elke keer erin wil rammen om het zo maar te zeggen, omdat daar natuurlijk verschillend over gedacht wordt, ook bij onze gesprekspartners.
Maar op zichzelf mag dat en dan nog kun je samenwerken op de begroting als je maar ten opzichte van de veelheid aan plannen die er liggen ook nog uit het regeerakkoord, zitten ook in de begroting verwerkt zelfs nog van het vorige kabinet, zitten ook in deze begroting verwerkt.
Je hoeft het niet op alles eens te zijn om toch een aanvullend pakket of een wijzigingspakket met elkaar overeen te komen, en daar streef ik naar.
WESTER: Een soort automatiek waar partijen verschillende dingen uit kunnen halen van: dit wil ik wel, dat wil ik niet. Maar zoals GroenLinks, die zegt dat wel.
Nee, dat niet. Er komt wel, en daar zijn we ook eensgezind over één pakket uit, met natuurlijk plussen en minnen, niks is gratis.
Als je meer lastenverlichting wilt geven, zal het ergens gedekt moeten worden.
Dat betekent of meer bezuinigingen of andere lastenmaatregelen.
Dat ene pakket, met de plussen en de minnen zal door de partijen die daaraan meedoen, gedragen worden.
Het is geen automatiek en keuze naar kaart.
Dus dat betekent dat de partijen die uiteindelijk meedoen met zo'n akkoord die een akkoord kunnen sluiten als dat lukt voor het hele akkoord moeten tekenen, zeg maar.
Ja, we werken aan een pakket aan maatregelen waarvan de partijen vinden dat ze het kunnen dragen of zelfs beter vinden dan wat er lag. Daar kun je verschillend over denken maar in ieder geval dat verdedigbaar is, dat voldoende tegemoetkomt aan hun politieke prioriteiten. Daar werken we aan.
Met plussen en minnen erin, dat is onvermijdelijk.
Maar dan kan Van Ojik van GroenLinks toch nooit tekenen voor dit pakket?
Want die zegt: Die zes miljard, dat doe ik niet.
Nogmaals, het is een pakket boven op alle maatregelen die er liggen.
In onze begroting zitten ook nog maatregelen uit Rutte I er zitten maatregelen in uit het regeerakkoord er zitten maatregelen in uit het zes miljardpakket en daarboven komt dan een nieuw of aanvullend of wijzigingspakket.
Je kunt niet van elkaar vragen dat alles wat er de afgelopen jaren in gang is gezet en nu neerslaat in mijn begroting dat mensen daar allemaal volledig voor tekenen.
Dat is ook helemaal niet nodig.
De hoofdvraag is: Hebben we voldoende draagvlak om daarmee de begroting wel te zorgen dat die voor het einde van dit jaar van voldoende steun is verzekerd zodat de Nederlandse overheid een begroting heeft, ook volgend jaar.
En dat is ons oogmerk.
Daarvoor maken we een aanvullend pakket met wijzigingsvoorstellen en dat is natuurlijk wat iedereen zou moeten steunen en daar streven we naar.
Daarnaast blijft de zes miljard voor het kabinet overeind staan en daarbuiten, daaromheen, dan dat pakket met wensen van die vier oppositiepartijen in ruil voor steun.
Zo zou u het kunnen zien.
WESTER: Wanneer moet dat klaar zijn? Want u heeft niet zo heel veel tijd meer.
Wat mij betreft zo snel mogelijk en we zijn ook wel echt een heel eind.
Dus we naderen de eindstreep, hoop ik.
-U denkt dat het vandaag kan lukken?
Ik ga er geen datum op plakken.
Je moet het proces ook niet onnodig onder druk zetten.
We hebben allemaal hetzelfde gevoel, dat we er dichtbij zijn en we kijken even hoeveel tijd het nog nodig heeft.
Ik hoop in ieder geval deze week.
Want aanstaande donderdagochtend vertrekt u naar Washington, naar het IMF.
Dus dan zou je zeggen, dan moet het eigenlijk wel klaar zijn.
Ja, maar ik kan niemand verplichten om woensdagavond een handtekening te zetten dus we gaan proberen zo ver mogelijk te komen en hopelijk kan ik dan donderdagochtend in het vliegtuig zitten.
WESTER: Hopelijk. En als het dan nog niet klaar is, gaat u wat later weg.
DIJSSELBLOEM: Als-danvragen, u weet...
WESTER: U zegt 'hopelijk', dus dan begrijp ik u hoopt erin te kunnen zitten, maar misschien ook niet.
Het is niet onbelangrijk om als Nederland en ook namens de Eurogroep in Washington aanwezig te zijn, dus dat vind ik wel belangrijk, ja.
Dan even iets anders, gisteren, de president van De Nederlandsche Bank Klaas Knot, die zei dat hij het gevoel had, hij had nog geen cijfers dat het weer wat beter gaat met de economie derde kwartaal uit de recessie. Wist u van tevoren dat hij dat ging zeggen?
Nee, maar dat hoeft ook niet, want hij is daar zelfstandig in.
Vond u het verstandig dat hij dat zei?
Ik begrijp niet zo goed waarom het tot zo veel discussie leidt.
De president van De Nederlandsche Bank is ook adviseur voor de Nederlandse overheid en overigens ook voor het parlement als het gaat om macro-economisch beleid.
Hij mag daar gewoon uitspraken over doen.
Dus u vond het geen enkel punt dat hij dat zei op basis van een gevoel?
Nee, ik neem aan dat hij voldoende indicatoren heeft die zijn er ook op dit moment al heel veel dat we echt uit de crisis aan het bewegen zijn.
Of 't in het derde kwartaal al het geval is, het gaat eigenlijk over 't derde kwartaal dat is op zichzelf afgesloten, maar we hebben de cijfers nog niet en de vraag is even of we in dat derde kwartaal al uit de recessie zijn.
Het zou kunnen. We moeten het even afwachten.
Maar de heer Knot heeft gewoon zijn verwachting daarbij uitgesproken.
ABN AMRO en ook de Rabobank kwamen gisteren met soortgelijke geluiden.
Maar Knot gaf er wel ja, zeker gezien het moment ook hij kwam ook met een waarschuwing naar de politiek.
Hij zei: De politieke instabiliteit is het grootste gevaar voor herstel.
Deelt u dat met hem?
Ja, ik heb het zelf ook wel 's gezegd, ook in bredere context, in Europa.
Je ziet eigenlijk in verschillende landen en op dit moment zelfs in de VS dat het politieke onvermogen om tot besluiten te komen en soms ook om samen te werken...
-Maar Knot had het over Nederland.
Ja, dus in algemene zin. Nederland is daar geen uitzondering op.
Politiek vermogen om gewoon besluiten te nemen, om stappen te zetten om waar nodig ook samen te werken, is cruciaal ook om uit die crisis te bewegen. Dus dat is voor Nederland ook belangrijk maar dat voelen we ook met elkaar.
Dat voelen alle partijen in de Tweede Kamer ook.
Er moet, zeker in een land als Nederland met zo'n breed palet aan partijen altijd de verantwoordelijkheid zijn om te willen en te kunnen samenwerken.
WESTER: Intussen wordt er ook geschaakt in de Eerste Kamer op dat andere bord, om het zo maar even te zeggen, de pensioenen.
Dat lijkt nu te stranden daar. Hoe groot is dat probleem? Ja, drie miljard.
Nou, we gaan er niet van uit dat het strandt, dus de bewindslieden...
WESTER: Heeft u gekeken, vandaag?
Nee, ik heb het niet kunnen volgen, maar ik ben natuurlijk wel nauw aangesloten.
De bewindslieden daar zullen het voorstel gewoon verdedigen.
We kijken hoever we komen. Er zijn nog mogelijkheden om de Kamer misschien tegemoet te komen. We gaan het debat gewoon aan.
Ik zou niet... De verwachting die ik erg veel hoor, 'dit gaat fout', is niet van mij.
WESTER: Oké, dan hou ik die even voor eigen rekening.
U gaat zo meteen weer onderhandelen met de financiële woordvoerders van de oppositiefracties en wellicht vanavond nog met de fractievoorzitters en wellicht spreek ik of een collega van mij u vandaag nog nader daarover.
Dank voor nu en succes met de onderhandelingen. U dank voor het kijken.
Volgende week zijn we er weer, het wekelijks gesprek met de minister van Financiën, 15.20 uur, RTLZ, goedemiddag.

AFSLUITENDE MUZIEK