Persconferentie na ministerraad 27 september 2013

Mediatekst | 27-09-2013

INLEIDEND STATEMENT
In de ministerraad natuurlijk vandaag gesproken over de Algemene Politieke Beschouwingen van gisteren. Wij vinden het een goed en inhoudelijk debat dat gisteren heeft plaatsgevonden. Het stond in het teken van de plannen van het kabinet. Maar meer dan in andere jaren ging het gisteren ook in belangrijke mate over veel constructieve voorstellen van de oppositie. Ik ben blij dat er na gisteravond een gedeelde conclusie is dat wij er ook gezamenlijk uit moeten komen. Dat is in het belang van Nederland. We hebben daarbij als kabinet onze ijkpunten gegeven, verkend welke opvattingen er bij andere partijen leven en waar ruimte ligt en zou kunnen liggen. Daar zijn natuurlijk ook de Algemene Beschouwingen voor. Het is nu zaak om te kijken of we de komende tijd tot afspraken kunnen komen. Het kabinet zal in de geest van het debat gisteren, en met veel waardering voor de voorstellen die zijn gedaan, het overleg met de Kamer voortzetten. Jeroen Dijsselbloem heeft neemt vandaag het initiatief. Ik heb goede hoop dat we kunnen komen tot gemeenschappelijke oplossingen.

De Rijksministerraad, dat is de Ministerraad uitgebreid met de gevolmachtigde ministers voor de eilanden in de Cariben, de Rijksministerraad heeft vanochtend, in de aanwezigheid van de minister-president van Sint Maarten, besloten de Gouverneur van Sint Maarten bij Koninklijk Besluit een aanwijzing te geven onderzoek te doen naar het behoorlijk en integer functioneren van het openbaar bestuur van Sint Maarten. Dit Koninklijk Besluit is gebaseerd op het reglement voor de gouverneur van Sint Maarten en art. 43 Statuut. Dat artikel gaat over de waarborg voor deugdelijkheid van bestuur en fundamentele rechten. Als het gaat om integriteit van politici, het functioneren van het bestuur en het ambtelijk apparaat heeft de overheid een voorbeeldfunctie. Bij twijfel over de integriteit van de overheid moet daar serieus aandacht aan worden besteed. Dat is de reden om nu dit onderzoek te doen. We willen daarmee voorkomen dat verder afbreuk wordt gedaan aan het vertrouwen van burgers, bedrijven, instanties en buitenlandse overheden in het bestuur van Sint Maarten. We zijn ons ervan bewust dat de regering van Sint Maarten ook zelf in overleg is over een onderzoek door Transparancy International. Maar een onafhankelijk onderzoek door een instantie van buiten het land Sint Maarten heeft een eigen zelfstandige waarde. Het doel van het onderzoek waartoe de Rijksministerraad heeft besloten is het bevorderen van goed bestuur zoals dat een democratische rechtstaat zou moeten voorkomen. Het onderzoek zal zich concreet richten op onderwerpen die de aandacht verdienen, zoals de prostitutie, het gokwezen en de vreemdelingenketen.

We hebben vandaag ook gesproken over een alternatief voor de Fyra. We wilden zo snel mogelijk een goede oplossing voor de reizigers en die hebben wij nu gevonden. Staatssecretaris Mansveld zal hierover meer vertellen in een aansluitende persconferentie.

En nu zal Jeroen Dijsselbloem het initiatief nemen om de fractievoorzitters te banderen en uit te nodigen ter zijne departement. Die uitnodiging zal gaan naar alle fractievoorzitters en dan zal men verder spreken over de Rijksbegroting 2014.

WESTER (RTL NIEUWS)
Zou je kunnen zeggen dat de Algemene Beschouwingen eigenlijk nog niet klaar zijn en nu buiten de Kamer om, buiten de plenaire zaal, worden voortgezet?

RUTTE
Ne, die visie deel ik niet. De Algemene Beschouwingen hebben plaatsgevonden en die gaan over waar ze moeten gaan, de Algemene Beschouwingen. Daar hebben wij op hoofdlijnen met elkaar verkend waar mogelijkheden zijn voor oppositie en coalitie om elkaar te naderen. Het is niet mogelijk in zo'n setting ook tot hele concrete afspraken te komen. Het is nu zaak in de aanloop naar de Begrotingsbehandeling, het Belastingplan, ervoor te zorgen dat we met elkaar tot breder draagvlak zien te komen.

WESTER
Maar dan wordt het eigenlijk toch een soort tussenformatie? Waarbij partijen die zich dan aansluiten, waar afspraken mee gemaakt worden, op onderdelen het beleid gaan gedogen?

RUTTE
Nee, zo zie ik het niet. Het is normaal in de Kamer dat je probeert breder draagvlak te zoeken voor je voorstellen. Het kabinet heeft een begroting neergelegd, daar zijn we zelf tevreden over, anders hadden we die niet neergelegd, wij menen dat daarmee ook een antwoord wordt geboden aan de grote problemen waar Nederland voor staat. We willen niet stikken in het eigen gelijk. We zoeken naar breder draagvlak en dat doen we nu.

WESTER
Hoe groot is de kans dat het gaat lukken?

RUTTE
Ik acht die kans aanzienlijk als ik beluister gisteren de opstelling van heel veel partijen die bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen. Dat zal over en weer geven en nemen zijn. Het zal een wederzijds proces zijn, maar ik heb er goede hoop op.

WESTER
En wat is aanzienlijk? Is dat 60 procent?

RUTTE
Ik kan daar geen percentage op plakken. Your guess is as good as mine. Maar we hebben allebei het debat gisteren gevolgd. Ik heb er zelfs aan mogen deelnemen en heb er de conclusie uit getrokken, in dat debat, dat er draagvlak is om te komen tot gemeenschappelijke oplossingen.

WESTER
En als het niet lukt?

RUTTE
Ik zou die als-dan vraag niet willen beantwoorden. Het kabinet regeert.

WESTER
Maar daar heeft u toch wel over nagedacht?

RUTTE
Ik denk overal over na. U kent mij, ik probeer altijd een stap vooruit te denken, misschien nog wel twee stappen, maar nu gaan we eerst proberen dit in goede banen te leiden.

WESTER
Maar er is dus wel een plan B?

RUTTE
Er is altijd een plan B, een plan C en een plan D. Elke goede politicus moet dat doen. Maar waarom zou ik daar nu over speculeren als ik gisteren merk hoe zeer er in de Kamer draagvlak is om tot gemeenschappelijke oplossingen te komen?

WESTER
Gaat minister Asscher tegelijkertijd, synchroon, ook weer met sociale partners overleggen?

RUTTE
Er is nu een gesprek, Jeroen Dijsselbloem, met de oppositiepartijen. Ik denk dat ze allereerst over de agenda moeten praten. Wat ons betreft zal hoog op de agenda staan de Rijksbegroting 2014. En het gesprek zal zich natuurlijk afspelen tegen de achtergrond van allerlei thema's die gisteren in het debat aan de orde zijn geweest.

WESTER
U denkt dat ze eruit komen?

RUTTE
Ik denk dat ze eruit kunnen komen. Maar het zal over en weer geven en nemen zijn.

WESTER
En die ruimte is er ook?

RUTTE
Die ruimte is er ook.

WESTER
En ook wat de PvdA, uw coalitiegenoot, betreft?

RUTTE
Zeker. Zoals ik ook gisteren zei in mijn beantwoording, sprak ik namens de twee coalitiepartijen.

WESTER
Toch was de heer Samsom behoorlijk chagrijnig gisteren, vooral over het CDA.

RUTTE
Dat heb ik zo niet ervaren.

WESTER
Nee?

RUTTE
Nee.

VAN DER HEYDE
Minister Dijsselbloem is niet van plan om met de partijen te gaan praten over de WW en het ontslagrecht. Maar een aantal van die partijen hebben eisen daaromtrent. Hoe kan dit overleg nog gaan slagen?

RUTTE
Ik denk dat men allereerst aan tafel moet komen, daar gaat Jeroen Dijsselbloem nu voor zorgen. Hij nodigt ze uit om op zijn departement te overleggen. Hij gaat ze bellen, vanmiddag en de komende dagen. Dus dat overleg zal zo snel mogelijk plaatsvinden. Dan is het zaak natuurlijk dat je een agenda opstelt, dat je kijkt: waar gaan we het nu over hebben. wat ons betreft zal er centraal staan de begroting 2014, maar Jeroen Dijsselbloem en ik realiseren ons dat dat natuurlijk ook zal zijn tegen de achtergrond van allerlei wensen en zaken die in het debat gisteren genoemd zijn.

VAN DER HEYDE
Maar dan kun je daar toch net zo goed meteen ook over gaan praten: WW en ontslagrecht?

RUTTE
Wij praten over de Begroting 2014. Dat moet men bij die agendaopstelling bekijken. Maar het feit is dat als je versnellingen zal aanbrengen op elementen ten aanzien van de zaken, dat dat wat betreft de bijdrage aan de Rijksbegroting nauwelijks iets oplevert. Dus dat is geen manier om dekking te vinden voor problemen.

VAN DER HEYDE
Maar sommige partijen willen niet alleen versnellen, maar dat ook nog wat strakker aandraaien, dus dat levert dan volgens partijen als D66 wel geld op.

RUTTE
Niet voor 2014, nee.

VAN DER HEYDE
Maar u kijkt toch ook verder vooruit?

RUTTE
Zeker.

VAN DER HEYDE
Of gaat u alleen maar kijken naar 2014?

RUTTE
Nou, in de eerste plaats gaat het nu om de Rijksbegroting 2014, die natuurlijk zijn meerjarige doorvertaling heeft. Dus war je posten invult die ook meerjarig geld moeten opbrengen. Als we dat niet doen heb je later weer andere opbrengsten nodig, maar het gaat in de eerste plaats om de begroting 2014.

VAN DER HEYDE
(..) u had gisteren in het debat heel duidelijk aangegeven dat die 6 miljard, die staat, het sociaal akkoord staat ook, dus alle kaders zijn heel erg strak, maar wat is er dan wel mogelijk?

RUTTE
Ik heb gisteren gezegd dat er ten aanzien van het sociaal akkoord met het kabinet te praten is, over aanpassingen. Maar dat het voor ons tegelijkertijd essentieel is dat we ook een beroep doen op de oppositie om er gezamenlijk voor te zorgen dat het sociaal akkoord wel overeind blijft, dus dat er steun blijft bij de verschillende ondertekenaars. Ten aanzien van de 6 miljard heb ik ruimte gegeven, zeer breed, over de invulling van dat pakket, ik heb gezegd: ik zie weinig ruimte, even los van de politieke standpunten in Nederland. Waar PvdA, VVD en CDA pleiten voor een pakket van 6 miljard, andere partijen pleiten voor een kleiner pakket, daar kun je het nog over hebben. maar ik heb ook gezegd dat het mijn absolute inschatting en taxatie is op basis van de gesprekken die ik ook met de Brusselse verantwoordelijk Commissaris heb gevoerd, dat de kans heel klein is dat dat zal leiden tot een lagere bezuinigingsdoelstelling voor 2014. Maar over de invulling van dat pakket, de maatvoering op het punt van de evenwichtige inkomensverdeling, de maatvoering op het punt van de lasten, over al die zaken is met het kabinet te overleggen.

VAN DER HEYDE
Er is te overleggen, je kan altijd over van alles praten, maar wat heeft u te bieden?

RUTTE
Op dat punt is er ruimte om open te staan voor goede voorstellen van andere partijen. Die gesprekken gaan plaatsvinden. Bij de andere partijen leven allerlei opvattingen. We hebben bij D66 gezien opvattingen ten aanzien van het onderwijs, bij het CDA opvattingen ten aanzien van de onmenselijkheid van lastenstijging, bij de ChristenUnie opvattingen over de positie van gezinnen met kinderen, SGP, GroenLinks, andere partrijen hebben hun opvattingen neergelegd en die zullen moeten worden besproken.

VAN DER HEYDE
U zegt de kans van slagen is aanzienlijk volgens u. Maar zou het kabinet volgens u door kunnen regeren als het belastingplan straks niet door de Eerste Kamer komt?

RUTTE
Ja, dan verwijs ik terug naar de vraag die ook de heer Wester stelt. Ik wil op het moment dat wij ook dit proces ingaan en ik daar hoopvol over ben, niet in de als dan komen, wat er zou gebeuren als dat niet  en dan in december in een belastingplan.

VAN DER HEYDE
Kan een kabinet doorregeren als de inkomstenkant van de begroting niet door de EK komt?

RUTTE
Ik ga op geen.. nu antwoord geven op een als-dan vraag waarbij we drie stappen verder zijn, zou een hypotheek leggen op het overleg waar Dijsselbloem nu van bezig is te organiseren, waar gisteren in de Kamer breed draagvlak voor bleek te zijn, dat zou ik echt zonde vinden.

VERBEEK (BNR)
Waar gaat uw voorkeur eigenlijk naar uit? Naar een breed pakket gedragen door zo veel mogelijk partijen of deel akkoorden?

RUTTE
Mijn voorkeur gaat uit naar goede afspraken met de oppositiepartijen die bereid zijn verantwoordelijkheid  te nemen. Ik ga nu verder niet speculeren over hoe dat er precies uit zou kunnen zien. Centraal staat natuurlijk de Rijksbegroting 2014, maar iedere verdere detaillering van wat er mogelijk zich in mijn hoofd nu afspeelt doet afbreuk aan de slagingskansen, want dan zult u - begrijp ik ook - naar oppositiepartijen rennen en zeggen dit is wat Rutte wil. Oh, is dat wat hij wil? Dan moeten we er nog eens naar kijken of we überhaupt willen verschijnen. Volgens mij helpt ik daar het proces niet mee.

VERBEEK
Nu zullen veel mensen denken nadat ze het cijfer van het CBS hebben gehoord, is het allemaal nog zo nodig? 2,5% begrotingstekort?

RUTTE
Helaas wel. Het cijfer van het CBS slaat de plank mis. Dat is een cijfer waar bijvoorbeeld onvoldoende of geen rekening is gehouden met grote meevallers en hoe die terecht komen in de cijfers van dit jaar, waardoor er een grote vertekening zich heeft afgespeeld in deze cijfers. Wij baseren ons op de cijfers van het CPB en ik vrees dat die juist zijn.

VERBEEK
En dus, voor volgend jaar.

RUTTE
Zijn dat de cijfers, de raming van het CPB zijn wat ze zijn. En ten aanzien van de bezuinigingsopdracht voor volgend jaar hebben we afspraken gemaakt, ook in Europa, dat Nederland een structurele inspanning zal doen van 1% van het nationaal inkomen, zijnde 6 miljard.

VERBEEK
Mocht het nou toch allemaal meevallen, dat zegt het CBS ook, het is niet alleen maar die eenmalige meevaller van die frequentieveiling, het is ook positieve tekenen ten aanzien van overheidsinkomsten en uitgaven. Zou dan die 6 miljard weer opnieuw ter discussie kunnen worden gesteld?

RUTTE
Die cijfers van het CBS geven geen enkele aanleiding aan te nemen dat er iets meevalt. Echt, die cijfers zou ik verder geen aandacht aan besteden. Maar u gaat daarover.

VERBEEK
Nog eventjes over de agenda van de gesprekken van Dijsselbloem met de oppositiepartijen. U zegt: voorop staat de Rijksbegroting en daarmee zegt u dus eigenlijk, impliciet of min of meer expliciet, dus niet over WW en ontslagrecht.

RUTTE
De Rijksbegroting dat is natuurlijk wat betreft het kabinet een belangrijk agendapunt, maar ongetwijfeld gaan die gesprekken zich afspelen tegen de achtergrond van het bredere debat wat gisteren in de Kamer is gevoerd, waarin over een heel aantal onderwerpen is gesproken.

VERBEEK
Maar WW en ontslagrecht hebben nauwelijks impact op de begroting van 2014, dus die blijven dan wat u betreft buiten de agenda.

RUTTE
Om die reden zal het kabinet geen initiatieven nemen om die op de agenda te zetten, omdat ze niet zullen bijdragen aan de leniging van het budgettaire probleem. Maar ik zeg u nogmaals, oppositiepartijen kunnen daar in meer of mindere mate weer anders over denken en we zullen in gezamenlijkheid die agenda moeten vaststellen.

DE WINTHER (TELEGRAAF)
Nog even heel precies, is het kabinet nou bereid als de oppositie wil te praten over het naar voren halen van WW en ontslagrecht of niet?

RUTTE
Het kabinet is bereid over de volle breedte van het sociaal akkoord te spreken. Maar wel met de aanname die gisteren ook niet is weersproken door oppositiepartijen dat ook zij zich medeverantwoordelijk voelen voor het behoud van de handtekeningen die onder het sociaal akkoord staan.

DE WINTHER
Vindt u dat de politiek ons land een dienst heeft bewezen de afgelopen week?

RUTTE
Ja. Ik zie uw verbazing. Ik zal u uitleggen waarom ik dat vind. De kiezer bepaalt de soevereiniteit, de samenstelling van het parlement. De kiezer heeft de soevereiniteit, in de jaren negentig ervoor gekozen om de klassieke volkspartijen een sterk wisselende sterkte te geven in het parlement en sinds deze eeuw is ook het fenomeen van de opkomst van grote partijen aan de flanken van het politieke centrum. Dat brengt ons in een situatie waarin het in mijn visie de komende jaren normaal zal zijn dat een kabinet in een van de Kamers geen meerderheid heeft. Dat vraagt om een andere verhouding tussen kabinet en parlement. Dat eist ook en dat zie je ook aan de opstelling van de oppositiepartijen, ik juich dat toe, dat vereist ook en dat gebeurt dus ook een andere relatie tussen kabinet en die oppositiepartijen die bereid zijn verantwoordelijkheid te nemen voor de grote problemen waar het land voor staat. Het is onvermijdelijk dat daarbij het politieke debat op de inhoud, de kritiek, het tussen al het loof ook aanwijzen van de dorre takjes in het kabinetsbeleid in de ogen van de oppositie. Maar ook omgekeerd. Dat dat in alle scherpte wordt gedebatteerd. Ik denk dat dat goed is, want dit is ook wat de kiezer wenst. Die wens namelijk een parlement met een rijke schakering aan politieke groeperingen.

DE WINTHER
Als ik u even mag onderbreken…

RUTTE
Dat betekent… - ik maak de vraag toch even af, maar u krijgt zo alle gelegenheid voor een vervolgvraag vanzelfsprekend - dat betekent dat we met die situatie hebben te werken, dat brengt ook een andere opdracht voor mijn functie, voor degene die mijn functie heeft, en dat ben ik op dit moment, minister-president, waarbij het gaat om het bij elkaar brengen van parlementaire meerderheden. Het is onvermijdelijk dat dat zich in de openbaarheid grotendeels afspeelt, dat daarbij de indruk ontstaat van grote verlamming of grote onenigheid, maar ik kan u verzekeren, dit land wordt bestuurd, dit kabinet neemt z'n verantwoordelijkheid. En we zoeken naar breed draagvlak, ook bij de oppositie.

DE WINTHER
U heeft gisteren geen enkele parlementaire meerderheid bij elkaar gebracht. Hoe kunt u nou volhouden dat Nederland de afgelopen twee dagen een dienst is bewezen? Als mensen alleen maar hebben gezien dat er is gesproken en dat men het aan het eind van de twee dagen nog steeds met elkaar oneens is.

RUTTE
Het is goed dat u die vraag stelt, want dan kan ik nog eens duiden dat in mijn visie de APB niet gaan over het eens worden over regel 3 in begroting A of regel 12 in belastingplan B. De APB gaan over de grote keuzes die gemaakt worden, de visies van de grote politieke formaties en hoe die zich tot elkaar verhouden. Dat moet nu verder z'n beslag krijgen de komende weken en maanden in de behandeling van de begrotingen van het Belastingplan, van wetgeving die gaat over de concrete vormgeving van hervormingen. Zo gaat dat in een democratie. En het verschil met laten we zeggen 10, 15 jaar geleden waarbij je coalities had die in beide Kamers een automatische meerderheid hadden, is dat meer dan dat debat zich verplaatst van de Trêveszaal naar het parlement, zich verplaatst van het Torentje, naar de media, dat dat ook gepaard gaat met elkaar stevig de maat nemen in die media. Als dat binnen een kabinet gebeurt dan spreekt men over onenigheid. Als dat gebeurt tussen kabinet en Kamer kan dat inderdaad het beeld oproepen ze zijn het niet eens, het duurt te lang, er gebeurt te weinig. Ik verzeker u, dit kabinet ligt op koers. Onze plannen gaan allemaal tijdig naar het parlement en over de meerderheid kan ik u zeggen dat in ieder geval in de Tweede Kamer dit kabinet beschikt over een meerderheid.

DE WINTHER
Er zijn natuurlijk de wensen die de oppositiepartijen zoals CDA en D66 de afgelopen twee dagen hebben herhaald, zijn natuurlijk bij het kabinet al lang en breed bekend, al maanden. Al voor de zomer was duidelijk wat het CDA wil met betrekking tot de lastenverzwaring, wat D66 eist met betrekking tot het sociaal akkoord. En de conclusie is dan toch eigenlijk dat er in die afgelopen maanden toch helemaal niets is gebeurd om te zorgen dat die partijen mee gaan werken aan uw parlementaire meerderheid?

RUTTE
We werken langs een ordelijke volgorde van besluitvorming. Het kabinet stelt een begroting op, zorgt voor de Troonrede, presenteert z'n plannen aan het parlement en dan vindt vervolgens het parlementaire debat plaats. Daarvan hebben we gisteren het eerste grote debat gezien in het nieuwe parlementaire seizoen, de APB. Grote politieke partijen van coalitie en oppositie hebben hun visie gegeven. Nu is het zaak om die visies ook bij elkaar te brengen en te zorgen voor breed draagvlak. Maar dat is de ordelijke volgorde. De volgorde is niet dat je per definitie probeert al in de zomer of in het voorjaar tot een breder draagvlak te komen. Als dat lukt, op onderdelen, kijk naar het woonakkoord, dan is dat fantastisch. Maar heel vaak zal het ook juist en dat is ook goed, in het parlement, in de openbaarheid zich afspelen, in combinatie onvermijdelijk ook, met gesprekken buiten het parlement.

DE WINTHER
Alles gaat dus volgens plan?

RUTTE
Zeker.

FRESEN (NOS JOURNAAL)
U zegt het is al een hele moeilijke zaak in de parlementen in de Eerste en Tweede Kamer met wisselende meerderheden en minderheden. Heeft u het niet nog veel moeilijker gemaakt als kabinetten ook nog eens rekening moeten gaan houden met het ledenparlement van de FNV, dus ook nog eens buiten het parlement afspraken te maken die het extra moeilijk maken in die toch al moeilijke situatie binnen het parlement er uit te komen?

RUTTE
Wat zou het nou toch interessant zijn wat uw vraag zou zijn als het ons niet was gelukt om een sociaal akkoord te sluiten, als het ons niet was gelukt om een zorgakkoord te sluiten. Dan had u mij gevraagd, u niet, u zou consequent zijn geweest, maar misschien een collega die iets minder consequent is, die had mij zomaar kunnen vragen, u komt met grote wetsvoorstellen, over grote veranderingen op het terrein van het ontslagrecht, de werkloosheidsvoorziening, hoe we omgaan met mensen met beperkingen op de arbeidsmarkt, met pensioenen. Komt u naar het parlement zonder enige overeenstemming met de grote organisaties van werkgevers en werknemers. U komt met grote hervormingen in de gezondheidszorg. Zonder enig succesvol overleg met organisaties in de gezondheidszorg. U komt met plannen over de woningmarkt, zonder enig zicht op overeenstemming met de grote corporaties, met de organisaties van huurders en de organisaties van huiseigenaren. U komt met grote voorstellen op het terrein van het onderwijs, zonder een akkoord met het onderwijs. U had mij daar terecht op aangesproken. En wat is het goed dat u die vraag nu niet kunt stellen.

FRESEN
Maar ik stel hem wel, want volgens mij wordt het door al die dingen waar u nou heel enthousiast over bent extra moeilijk om in het parlement waar het uiteindelijk gaat om het niet alleen bedenken van oplossingen, maar ook het uitvoeren van oplossingen, extra moeilijk tot afspraken omdat u zich zo met handen en voeten gebonden heeft aan afspraken buiten het parlement.

RUTTE
Ik zie oprecht die tegenstelling niet. Die afspraken buiten het parlement die helpen ons dadelijk in de uitvoering van veel voorstellen. Kijk naar allerlei afspraken in het sociaal akkoord. Dan is het van belang dat die ook landen aan de tafel van werkgevers en werknemers waar onderhandeld wordt over de collectieve arbeidsvoorwaarden, over de loonvorming, over de vormgeving van sociale voorzieningen ook op het niveau van de bedrijven en overheidsorganisaties. Dan is het ook van grote waarde dat je zo'n sociaal akkoord hebt. En dat geldt voor al die akkoorden. De vraag die gister voor lag op dit punt was, een andere, namelijk of wij in een corporatistisch land leven of in een parlementaire democratie. En die vraag is wat betreft Partij van de Arbeid en VVD eenduidig te beantwoorden, wij leven in een parlementaire democratie waarbij uiteindelijk de besluitvorming plaatsvindt in het rechtstreekse overleg tussen kabinet en Kamer. Maar niets houdt ons tegen. Sterker nog, alles zou ons moeten stimuleren om te zoeken naar breed maatschappelijk draagvlak.

LAGAS (TROUW)
(onverstaanbaar, red.) Volgende week. Ik bedoel: roept de minister van Financiën een groot kringgesprek aan tafel waarbij ook de fractieleiders van VVD  PvdA zitten of worden het biechtstoelprocedures en op welk moment wordt u er bij gehaald. Hoe ziet u dat?

RUTTE
De uitstraling van de sociale academie als u zo stelt die vraag. Nee, dat gaan we allemaal niet doen. Wat Jeroen Dijsselbloem zal doen is op zijn ministerie noden de fractievoorzitters van alle politieke partijen in een gezamenlijke eerste bijeenkomst. Meer kan ik daar niet over zeggen want alles wat ik daar verder over zeg doet vermoeden dat ik alweer vergaande ideeën heb over het vervolg.

LAGAS
Eerst samen en de werkwijze daarna wordt daarna bekeken?

RUTTE
Eerste gaan ze bij elkaar zitten onder leiding van de minister van Financiën die zijn staf beschikbaar heeft die ook direct alle informatie kan leveren, alternatieven kan laten doorrekenen. En die eerste bespreking zal ongetwijfeld beginnen met het vaststellen van een agenda is mijn verwachting.

LAGAS
Op maandag? Dinsdag?

RUTTE
Die bijeenkomst zal op enig moment plaatsvinden maar er is maar een type gesprekken geweest wat wij hebben kunnen voeren buiten het zicht van de camera's en dat waren de eerste gesprekken in 2010 die leidden tot de formatie van een kabinet van CDA, VVD met gedoogsteun van de PVV. Daar konden we zowel de momenten als de locatie geheim houden, maar verder heb ik weinig illusie dat locatie of moment geheim te houden is.

VRAAG
U zegt politieke partijen (onverstaanbaar, red.) PVV en SP dan?

RUTTE
Alle partijen, alle politieke partijen worden uitgenodigd. Op het ministerie van financiën is een gulden zaal en ik kan me voorstellen dat de heer Wilders groot enthousiasme heeft om daar naartoe te gaan.

MEIJER (VOLKSKRANT)
Meneer, Rutte. Sint Maarten, waarom was het onderzoek van Transparancy International niet voldoende?

RUTTE
Het kabinet heeft in april gevraagd, op 4 april om precies te zijn, bij een brief van minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties om een grondig eigenstandig onderzoek te doen door de regering van Sint Maarten naar de grote vraagstukken op het terrein van integriteit, bestuur, maar ook zaken als het gokwezen. We hadden toen te maken met een minister van Justitie die zelf ook betrokken bleek te zijn bij allerlei activiteiten die op gespannen voet stonden met zijn hoge ambt. En we hebben moeten vaststellen dat op 24 april die zelfde regering heeft laten weten dat niet te gaan doen. Ik was in juli op de eilanden, ook op Sint Maarten, heb daar mijn grote onvrede over uitgesproken en toen drie dingen gezegd. Ten eerste dat ik ervan uit ga dat de regering van Sint Maarten alle aanbevelingen uit het rapport trafficking in persons, wat een Amerikaans rapport is, over mensenhandel zal uitvoeren. Ten tweede dat het mijn dringende advies was aan de regering van mijn collega Sarah Wescott om Transparancy International in te huren als kabinet om onderzoek te doen naar allerlei vraagstukken rondom integriteit. Maar dat ik het inmiddels zo ernstig oordeel en gezamenlijk ook uiteraard met Ronald Plassterk, de verantwoordelijk minister voor Koninkrijksrelaties wij het ook in gezamenlijkheid zodanig ernstig oordelen dat het daar niet bij kan blijven. Dat er ook een onafhankelijk onderzoek moet plaatsvinden en dat gaat nu plaatsvinden.

MEIJER
Hoe kijkt u tegen de situatie met de drie landen aan? Want Curaçao staat al langer onder financiële curatele, nu Sint Maarten integriteitsonderzoek, in Aruba loopt de staatsschuld enorm op. Hoe moet dat verder met die constructie met vier landen in een koninkrijk juist in het jaar waarin we 200 jaar Koninkrijk vieren?

RUTTE
Mijn standpunt daarover is dat de geschiedenis ons bij elkaar heeft gebracht. Niemand hier zou bedenken dat Nederland in West-Europa een relatie zou aangaan met zes eilanden in het Caribisch gebied. Maar de geschiedenis heeft ons bij elkaar gebracht. En wij moeten er met elkaar het beste van maken. En mijn opvatting is, is dat de keuzes die over staatkundige verhoudingen zijn gemaakt en hun beslag hebben gekregen op 10 oktober 2010 verstandige keuzes zijn, drie eilanden bijzondere gemeenten, drie andere eilanden landen. Maar wel met hele duidelijke afspraken over de waarborgfunctie vanuit het statuut waar het betreft de financiën, maar ook zaken als integriteit en kwaliteit van bestuur. Het is waar dat deze jonge landen te maken hebben met allerlei grote problemen en vraagstukken. Op Curaçao wordt op dit moment, zo lijkt het, hard gewerkt om de overheidsfinanciën weer op orde te krijgen, maar er is nog heel veel te doen. We hebben daar een onafhankelijke commissie voor die daar naar kijkt en ons over adviseert. Op Aruba is inderdaad reden om met enige bezorgdheid te kijken naar de staatsschuld. Tegelijkertijd ook daarvoor geldt, dat daar zo veel mogelijk ook objectief naar gekeken wordt. De situatie op Sint Maarten is inderdaad bijzonder ernstig, en dat is ook reden om dit onderzoek te gelasten.

MEIJER
Het schaadt ook het aanzien van het koninkrijk als geheel.

RUTTE
Zo is het.