Toespraak van ambassadeur Tjeerd de Zwaan, Jakarta, Erasmushuis
Toespraak van ambassadeur Tjeerd de Zwaan, Jakarta, Erasmushuis, 130912, 10.00 uur Indonesische tijd (5.00 uur NL tijd), uitgesproken in het Engels. De ambassadeur sprak de zin met excuses uit in het Engels en in Bahasa Indonesia. De complete tekst werd in ‘t Bahasa op de wand geprojecteerd. Naast familieleden van drie van de tien weduwen uit Zuid-Sulawesi met wie onlangs een schikking is getroffen waren ongeveer 30 journalisten van Indonesische, Nederlandse en internationale media aanwezig.
Namens de Nederlandse regering heet ik u welkom en dank ik u hartelijk voor uw aanwezigheid vandaag. In het bijzonder heet ik onze gasten uit Zuid-Sulawesi welkom, voor wie de komst naar deze plek in meerdere opzichten waarschijnlijk een grote opgave is geweest. Ik begroet ook nadrukkelijk hen die hiertoe niet in staat bleken, maar in gedachten wel degelijk bij deze bijeenkomst aanwezig zijn. Wat ik vandaag tegen u zeg, zal ik binnenkort ook delen met de vrouwen in Zuid-Sulawesi die niet in staat zijn helemaal naar Jakarta af te reizen.
Als vertegenwoordiger van het Koninkrijk der Nederlanden richt ik mij allereerst tot hen. Zij hebben ondervonden op welke wijze de relatie tussen Nederland en Indonesië is ontspoord in de jaren volgend op het uitroepen van de Indonesische onafhankelijkheid. Door het geweld waarmee dit gepaard ging, zijn aan beide zijden veel onschuldige slachtoffers gevallen en is leed veroorzaakt dat ook nu nog dagelijks wordt gevoeld door mensen in Indonesië én in Nederland.
De Nederlandse regering is zich er van bewust dat zij een bijzondere verantwoordelijkheid heeft voor Indonesische weduwen van slachtoffers van standrechtelijke executies zoals begaan door Nederlandse militairen in het toenmalige Zuid-Celebes en Rawahgedeh. Namens de Nederlandse regering bied ik excuses aan voor deze excessen. Ik richt mij hierbij vandaag in het bijzonder tot de weduwen uit Bulukumba, Pinrang, Polewali Mandar en Parepare.
Weduwen uit het toenmalige Rawagedeh en Zuid-Celebes, wier mannen zijn omgekomen tijdens standrechtelijke executies door Nederlandse militairen hebben zich de afgelopen jaren tot de Nederlandse rechter gewend voor schadevergoeding. Met deze weduwen heeft de Nederlandse regering afspraken gemaakt over genoegdoening.
De Nederlandse regering heeft besloten om voor weduwen, wier mannen zijn omgekomen door met die in Zuid-Celebes en Rawagedeh vergelijkbare standrechtelijke executies, een maatregel te treffen om eventuele toekomstige claims zonder tussenkomst van de rechter op eenzelfde manier te kunnen afwikkelen. De regeling is gepubliceerd in de Staatscourant.
De Nederlandse regering hoopt dat deze excuses kunnen bijdragen aan de afsluiting van een moeilijke periode voor deze groep die zo direct getroffen is door de ontsporing van geweld in de periode 1945-49. De Nederlandse regering wil de blik graag gezamenlijk met Indonesië op de toekomst richten. Indonesië en Nederland, Indonesiërs en Nederlanders hebben elkaar veel te bieden.