Woningbouwprojecten voor Arbeidsmigranten

(Beeldtitel: Een huis voor Arkadiusz. Over het huisvesten van arbeidsmigranten. Het scherm van een smartphone licht op. De digitale klok geeft 4 uur 16 aan. Een man poetst zijn tanden bij een wasbak. De kraan loopt. Arkadiusz Szydel:)

EEN GELUIDSSIGNAAL EN GEZOEM

(Ik ben op 16 mei van dit jaar naar Nederland gekomen.)

(Dus dat is twee maanden geleden?)

(Ja, zo ongeveer.)

(Vind je het fijn om hier te wonen?)

(Ja, het is fijn.)

(Wat is er zo fijn aan?)

(Ik heb een goede baan, ik heb fijne mensen om me heen. Alles is oké.)

(Waarom ben je naar Nederland gekomen?)

(Omdat... (lacht) Omdat ik in Nederland een baan kon krijgen. Het is heel moeilijk om werk te vinden in Polen.)

ARKADIUSZ BEGINT TE LACHEN

(Een auto rijdt in de schemering over een groot terrein. Arkadiusz:)

(Nederlanders zouden blij moeten zijn.)

(Waarom blij?)

(Ik betaal mijn belastingen in Nederland. Ik denk dat het goed is voor het land, goed voor iedereen.)

RUSTIGE MUZIEK

(Linksboven in beeld staat een foto van een vrouw. Rechts ervan verschijnt een foto van Arkadiusz. Eronder verschijnen foto's van twee oudere mannen. De foto met de vrouw komt naar voren. Een bord met daarop: Bergen op Zoom.)

VOICE-OVER: Bergen op Zoom is een gemeente met zo'n 66.000 inwoners waarvan ruim 1.800 arbeidsmigranten, met name Polen en andere Oost-Europeanen.

De gemeente koos een aantal jaren geleden om arbeidsmigranten onder te brengen in 'Job-lodges' panden, leegstaand of nieuwbouw die met hulp van een ontwikkelaar en een uitzendorganisatie voor gestructureerde huisvesting van arbeidsmigranten moeten zorgen.

In totaal komen er negen Job-lodges te staan.

WETHOUDER VAN DER WEGEN: Job-lodges zoals wij die beleidsmatig hebben bedacht dat zijn maximaal 25 kamers waar dan maximaal twee personen per kamer verblijven en het is vooral een invulling voor de 'short' en 'mid stay'.

En dan heb je het over van een paar maanden tot hooguit een paar jaar maar 'short' en 'mid stay' verblijft hier ook daadwerkelijk.

Daarnaast vragen we aan een organisatie die komt met het initiatief voor een Job-lodge want we bouwen ze als gemeente niet, wij faciliteren slechts we werken mee aan bestemmingsplan-aanpassingen maar daar stellen we voorwaarden aan.

Er moet een gecertificeerde uitzendorganisatie bij betrokken zijn er moet beheer en toezicht zijn, 24/7 en de beheerder moet ook voor de omgeving aanspreekbaar en bereikbaar zijn en we stellen bijvoorbeeld eisen aan parkeren, een parkeernormering.

Men moet bij voorkeur op eigen terrein kunnen parkeren omdat een van de grootste weerstanden die je tegenkomt in de omgeving is vaak overlast van bijvoorbeeld parkeren.

Om een voorbeeld te geven over de weerstand uit de omgeving: ook hier waren bewoners uit de omgeving niet blij met de komst van een Job-lodge.

MEVROUW VAN MIL: O, alstublieft niet. (LACHT)

(Aldus mevrouw Van Mil.)

Maar ik denk dat iedereen die zulke plannen hoort, niet direct staat te juichen.

Dus dat was het niet. Zijn we nog in de pen geklommen met de buren om er wat aan te doen.

(Van der Wegen:)

We zijn natuurlijk gewoon dat aan het begin van het proces transparant en actief gaan communiceren met de omgeving met de buurtbewoners, en die zagen het al gebeuren, hè?

Ja, een hoop Polen, en veel drank, en lawaai en... Nou, noem het allemaal maar op.

Toen zijn we met hen intensief in gesprek gegaan én gebleven.

Ja, het bestuur is niet voor bange mensen en je moet ook niet bij de eerste weerstand maar terugdeinzen.

Ik ben blij dat we vol hebben gehouden en dat het ook zo geslaagd is en dat ook de omgeving vindt dat het geslaagd is.

Nou, daar kan ik heel positief over zijn: van die mensen van de Polen die hier gekomen zijn, hebben wij nog nooit last gehad. Nooit.

(Ze schudt haar hoofd.)

Ik hoor of ik zie ze niet.

(Een man en een vrouw bij een auto. De kofferbak staat open. Ze halen er spullen uit. Van der Wegen bij een Job-Lodge met huisnummer 56:)

GEROEZEMOES

VAN DER WEGEN: Want met elkaar zijn we het eens met z'n allen als bestuurders, dat we iets moeten doen aan, ja gewoon, abominabele of niet-humane huisvesting en dat betekent handhaven op zaken die niet kunnen maar dat betekent ook alternatieven bieden zodat mensen wel op een adequate manier gehuisvest kunnen worden.

(De vier foto's verschijnen weer. De vrouw linksboven is mevrouw Van Mil, een oudere dame. Nu komt de foto van Arkadiusz naar voren. Hij is een stevige, vrij jonge man met kort, donker haar.)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

DE RUSTIGE MUZIEK STOPT

(Met een handscanner aan een snoer scant hij blauwe dozen. Daarna zet hij de dozen in een transportkar met hoge wanden van grof gaas. Hij drukt op een groene knop onder het schermpje aan de kar en duwt de kar door een gang in een magazijn. Arkadiusz:)

EEN KORT PIEPJE

VROLIJKE MUZIEK

DE VROLIJKE MUZIEK STOPT

(Het moeilijkste is dat mijn vrouw en dochter in Polen zijn, dat vind ik erg zwaar. De rest is oké.)

(Mis je ze erg?)

(Ja, zeker. Ik hou van m'n dochtertje en ik hou van m'n vrouw. Ik skype heel veel met ze. De familie is niet samen, dat is moeilijk. Op dit moment is mijn dochter 6 jaar. Wanneer ze 16 is, dan zegt ze misschien: 'Pap, je bent niet goed voor me geweest. Je was ergens in Holland toen ik jong was, om wat extra geld te verdienen.')

(Opnieuw verschijnen de vier foto's. Op de foto linksonder staat een man met een bril en grijs haar. Hij zit buiten en achter hem staan terrasstoelen. Deze foto komt nu naar voren. Een bord met daarop: Welberg. Voice-over:)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

DE RUSTIGE MUZIEK STOPT

VOICE-OVER: We reizen naar Welberg, een klein dorp met 1.100 inwoners dat valt onder de gemeente Steenbergen.

In Welberg koos de gemeente samen met uitzendorganisatie Goodmorning en de lokale dorpsraad ervoor om een voormalig klooster om te bouwen tot een grootschalig pension. In het pension wonen bijna 400 arbeidsmigranten met name Polen. Goodmorning investeerde bijna 15 miljoen euro in het pension dat inmiddels volledig bewoond wordt.

FELIX DE BEKKER: Arbeidsmigranten zijn voor Steenbergen wel belangrijk.

Dat blijkt onder andere uit het feit dat Steenbergen een van de eerste gemeenten in Nederland was waar ze beleid hebben geformuleerd voor de opvang van arbeidsmigranten.

Dus Steenbergen heeft niet alleen met verboden willen werken maar heeft geaccepteerd dat deze mensen noodzakelijk zijn voor hun economie en ja, dat betekent dat je randvoorwaarden moet formuleren politieke randvoorwaarden moet formuleren om die huisvesting te organiseren.

(Aldus Felix de Bekker.)

Het kenmerk van Goodmorning is, op dit moment nog steeds zal ik maar voorzichtigheidshalve zeggen, dat er een combinatie is van het werkgeverschap, uitzendorganisatie én huisvester.

Wij geloven nog steeds, ondanks het feit dat er best discussie over is in het land wij geloven nog steeds dat die twee rollen elkaar kunnen versterken.

Iemand die alleen huisvesting verzorgt, heeft geen belangstelling voor het presteren van zijn pensiongast bij de klant.

En wij hebben die belangstelling wél, dus voor ons is het dubbel van belang dat die mensen hier goed en veilig en comfortabel wonen en slapen en recreëren.

Nou, toen we voor de eerste keer onze plannen hebben ontvouwd toen was het eigenlijk de eerste weken redelijk stil.

Wij interpreteerden dat als instemming, maar dat was toen nog lang niet het geval.

Ik denk dat de mensen in eerste instantie gewoon geschrokken zijn van het enorme aantal. Welberg is een kerkdorp met elfhonderd mensen en die kregen er zomaar vierhonderd onbekende buren bij.

PHILIP MARTENS: In eerste instantie was er een enorme weerstand.

Gaandeweg is door veel te praten en veel naar de omgeving te kijken, is daar best verandering in gekomen.

(Aldus Philip Martens.)

Doordat we zowel met de gemeente als met Goodmorning die Stella Maris exploiteert, goede afspraken hebben kunnen maken over eigenlijk allerhande zaken.

INGRID VAN WESEL: En op veel dingen veel inbreng gehad veel mee mogen denken. En dat maakt het wel een stuk makkelijker.

(Aldus Ingrid van Wesel.)

MARTENS: En daar zullen links en rechts wat compromissen gesloten moeten worden en zolang alle partijen daartoe een beetje bereid zijn denk ik dat er, zeker in goed overleg en dat overleg moeten we ook echt gaande houden zeker uit te komen is.

(Een L-vormig gebouw met een terras erbij. De Bekker:)

GEROEZEMOES

DE BEKKER: Als ik door dit pand loop, dan ben ik in elk geval trots op het handhaven van de lange gangen omdat daar de ouwe sfeer van het klooster nog wel een beetje in hangt.

En de bewoners zijn totaal anders, spreken heel vaak niet mijn taal maar ik zie aan hun gelaatsuitdrukking dat ze hier gelukkig zijn en ja, dat betekent dat we het goed gedaan hebben.

(Opnieuw de vier foto's. De man linksonder is Felix de Bekker, adviseur van uitzendbureau Goodmorning. Nu komt de foto van Arkadiusz weer naar voren. Bij een parkeerplaats gaat een slagboom omhoog. Een witte auto met 'Goodmorning' op de zijkant rijdt eronderdoor. Er staan nog meer van zulke auto's. Arkadiusz zit op een bed en werkt op een laptop. Voor hem staat een wasrekje. Verslaggever:)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

DE RUSTIGE MUZIEK STOPT

DE VROLIJKE MUZIEK SPEELT VERDER

(Wat doe je in je vrije tijd?)

(Niets speciaals. Ik ga naar een winkel, of naar de sportschool beneden. Of ik spreek af met vrienden, of tv-kijken. Op vrijdag en zaterdag een biertje drinken, net als iedereen.)

(En af en toe naar een bar?)

(Ja, precies. Op zoek naar Nederlanders, proberen om nieuwe mensen te ontmoeten. Maar Steenbergen is een klein dorp. Er gebeurt hier niet veel.)

(Vind je het leuk om Nederlanders te ontmoeten?)

(Ja, dat vind ik wel leuk.)

(Wat is er zo leuk aan Nederlandse mensen? Zijn ze anders dan Polen?)

(De taal is anders. Ik probeer nog iets te vinden...)

You know, I try to find something...

(Geen andere verschillen?)

(Nee, iedereen is hetzelfde.)

(De vier foto's verschijnen opnieuw. Op de foto rechtsonder staat een man met een bril en wit haar. Hij draagt een kleurig poloshirt. Deze foto komt nu naar voren. Een bord met daarop: Den Haag. Voice-over:)

DE RUSTIGE MUZIEK SPEELT VERDER

DE RUSTIGE MUZIEK STOPT

VOICE-OVER: In Den Haag koos woningbouwcoöperatie Staedion voor kleinschalige huisvesting van arbeidsmigranten.

Een aantal van de woningen die ieder jaar bij Staedion vrijkomt wordt samen met een bemiddelingsbureau klaargemaakt voor de veelal Oost-Europese bewoners.

Staedion wil op den duur vijfhonderd bedden voor arbeidsmigranten bieden.

WILLEM KRZESZEWSKI: Nederland heeft bij Polen een goede klank.

Dat heeft er ook mee te maken dat en dat verraadt ook een beetje mijn afkomst mijn vader een Poolse bevrijder was en Zuid-Nederland mee heeft bevrijd in de Tweede Wereldoorlog, vandaar dat... en is daarna gebleven.

Dat speelt in Polen nog nadrukkelijk. Men komt graag naar Nederland en ik ben ervan overtuigd dat men zich ook gedraagt naar de regels.

(Aldus Willem Krzeszewski.)

Mensen die in zo'n appartement als dit komen wonen gaan zich snel thuis voelen, omdat ze tussen andere mensen wonen.

Het is voor ons dus een relatief goedkope oplossing omdat het niet de bouw van een nieuw investeringsproject betreft en ik denk dat voor de buurt en de omgeving de kleinschaligheid en het dus, laten we zeggen, op verschillende plekken uitgesmeerd over de hele stad, ja, ontstaat er ook niet een soort laten we zeggen, concentratie van een Polendorp of wat dan ook.

(Hij opent een keukenkastje.)

Wij hebben bijvoorbeeld in deze buurt, maar ook in de andere buurten nog geen noemenswaardige klachten gekregen van buurtbewoners en wijkbewoners.

En dat gaat niet vanzelf. Het is niet zo dat dat ja, dat als je deze vorm kiest, dat dat dan automatisch een gegeven is.

Wij voeren veel communicatie met de buurt. We doen dat via de Woonkrant we doen dat via andere vormen, we leggen het ook uit, en we hebben hier ook...

Het zijn ook altijd woningen waarbij complexmedewerkers werkzaam zijn en die ook voortdurend vragen kunnen beantwoorden en die er ook op letten dat iedereen de regels nakomt.

DE HEER WARNERS: Ik heb Oost-Europeanen als buren.

Dat zijn Bulgaren, en die Bulgaren werken dus in De Lier in de kassen planten, potplanten, dat soort dingen.

's Zomers brengen ze voor mij perkgoed mee voor op het balkon dus nou, ik vind dat... ik kan er prima mee leven.

Ik vind het wel gezellig, en ik vind ook: die mensen werken hard dus waarom zou je die mensen dat misgunnen om hier te wonen?

(Aldus de heer Warners.)

WETHOUDER NORDER: Ook in Den Haag zijn enorm veel mensen uit Midden- en Oost-Europa gekomen, de afgelopen jaren en ik heb het zelf in het verleden wel 's gezegd het is een soort tsunami die over de stad komt.

Daar heb ik heel veel kritiek op gehad, op die opmerking, maar er speelt wél wat.

Er is echt wel wat aan de hand, wat we ook met elkaar moeten zien op te lossen.

Een vraagstuk dat van deze tijd is een vraagstuk van openbare orde, veiligheid ook soms maar ook bijvoorbeeld huisvesting.

En je komt niet met wegkijken of niks doen weg je moet zorgen dat je het vraagstuk onder ogen ziet.

We zijn er nog lang niet, het is een beetje zoeken het is ook een beetje een nieuwe categorie die tijdelijke nieuwe bewoners van de gemeenten maar door ervoor te gaan, door ervoor te staan door de problemen onder ogen te zien zijn er oplossingen denkbaar, oplossingen te realiseren en dat is wat we moeten doen.

(Het Nederlandse wapenschild op een blauwe achtergrond. Beeldtekst: Dit was een productie van de Rijksoverheid.)

AFSLUITENDE MUZIEK