Resultaten monitor slachtofferondersteuning
Slachtoffers vinden in hun contact met justitieorganisaties de bejegening, ondersteuning, informatieverstrekking en inzet op de opsporing, vervolging en berechting van daders het belangrijkst. Dat blijkt uit de monitor slachtofferondersteuning die Regioplan in opdracht van het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum heeft uitgevoerd onder 1017 personen die de afgelopen drie jaar slachtoffer werden van een misdrijf en zo in contact kwamen met politie, Openbaar Ministerie (OM), de Rechtspraak en Slachtofferhulp Nederland.
Het onderzoek bracht naast het feit wélke aspecten slachtoffers het belangrijkst vinden, ook in kaart wat op tientallen aspecten de ervaringen zijn van slachtoffers met deze organisaties. Het is voor het eerst dat deze ‘slachtoffermonitor’ is gehouden.
In een reactie op de monitor schrijft staatssecretaris Teeven (Veiligheid en Justitie) dat de resultaten bevestigen dat de afgelopen jaren veel is bereikt, maar dat op essentiële onderdelen nog verdere verbeteringen nodig zijn. Een van die voorbeelden is dat vandaag bij alle Ressortsparketten wordt gestart met een digitaal informatiesysteem, het Slachtoffer Informatie Portaal. Slachtoffers van wie de strafzaak tegen de verdachte in hoger beroep wordt behandeld hebben daarmee de mogelijkheid online de status van ‘hun’ zaak te volgen. Om de effectiviteit van het slachtofferbeleid te kunnen blijven meten en verbeteren zal de monitor (in beginsel) elke drie jaar worden herhaald. In een volgende monitor worden naar verwachting ook het Centraal Justitieel Incassobureau en het Schadefonds Geweldsmisdrijven betrokken.
Resultaten slachtoffermonitor
Slachtoffers zijn in overwegend positief over de geboden hulp en ondersteuning door justitieorganisaties. Over de hele linie worden de organisaties goed beoordeeld op bejegeningsaspecten en minder goed op aspecten van veiligheid en schadeherstel. Als sterke punten op voor slachtoffers belangrijke zaken worden onder andere gezien hoe alle organisaties omgaan met de vertrouwelijkheid van persoonsgegevens, de deskundigheid en onpartijdigheid van de rechter, en de informatieverstrekking en professionaliteit van Slachtofferhulp Nederland. Als verbeterpunten op voor slachtoffers belangrijke zaken worden onder andere aangedragen verdere inzet op opsporing, vervolging en berechting van de dader en het uitleggen waar slachtoffers tijdens een proces allemaal recht op hebben. In de bijlage staan de exacte resultaten van de slachtoffermonitor vermeld.
Reactie staatssecretaris Teeven
De uitkomsten van de slachtoffermonitor wat voor slachtoffers belangrijk is en de ervaringen van slachtoffers daarmee, komen in belangrijke mate overeen met de speerpunten als opgesteld in de visiebrief op het slachtofferbeleid van Teeven van 22 februari jl. Ook in deze visie staan een zorgvuldige bejegening, ondersteuning, informatieverstrekking en herstel van schade centraal.
Bejegening
De overwegend (zeer) positieve scores ten aanzien van de bejegening van slachtoffers stemmen hoopvol om een cultuuromslag te bewerkstelligen waarin alle medewerkers in de strafrechtsketen zich onder alle omstandigheden bewust zijn van de positie van slachtoffers. Tegelijkertijd worden negatieve signalen aangepakt. Zo besteedt het OM op verschillende manieren aandacht aan de bejegening van slachtoffers, bijvoorbeeld bij de opleiding van medewerkers.
Ondersteuning/Informatieverstrekking
Hoewel de ervaringen op het punt van algemene informatieverstrekking overwegend positief zijn, scoort de individuele informatieverstrekking nog te laag. Met de invoering van de nationale politie is in 2013 de dienstverlening voor de burger echter zichtbaar verbeterd. Zo wordt het telefonische contact binnen veertien dagen met slachtoffers van woninginbraken zeer door hen gewaardeerd. In 2014 zal dit worden uitgebreid met slachtoffers van overvallen, straatroof en geweld. Ook het OM zet in op verdere professionalisering van de informatieverstrekking, bijvoorbeeld dus door de start van het Slachtoffer Informatie Portaal.
Herstel van schade
Slachtoffers hebben minder goede ervaringen met het herstel van hun schade. Daarom werkt staatssecretaris Teeven aan betere mogelijkheden voor slachtoffers de gevolgen van criminaliteit – ook financieel – te herstellen. Uitgangspunt daarbij is dat de dader primair zelf verantwoordelijk is voor het zoveel mogelijk herstellen van de aangerichte schade.