Stofhappen voor Defensie in Portugal (video)
Hoge temperaturen, een bergachtig gebied en een stofrijke omgeving. Het zijn alvast 3 kenmerken, waarmee Nederlandse militairen in hedendaagse missiegebieden worden geconfronteerd. In Nederland valt hier echter niet of nauwelijks op te trainen. De grote Europese helikopteroefening Hot Blade 2013 in het Portugese Ovar biedt voor Defensie dan ook uitkomst, zowel in de lucht als op de grond.
Ter beschikking is een oefengebied dat ongeveer de helft van Portugal beslaat. Daar kunnen militairen van het Defensie Helikopter Commando en 11 Luchtmobiele Brigade tot 31 juli vrijwel onbelemmerd hun gang gaan. Dat gebeurt enerzijds om de Chinook en Cougar-bemanningen en luchtmobiele militairen missiegereed te krijgen, te houden en voor te bereiden op extreme omstandigheden. Anderzijds trainen ze om met andere Europese landen in internationaal verband op te treden. De gezamenlijke leerschool loopt van missieplanning tot uitvoering.
(Een helikopter taxiet over een startbaan. Een militair zit op de geopende laadklep van een heli. Drie helikopters taxiën achter elkaar. Een grote helikopter, een Chinook, stijgt langzaam op. Militairen zitten in een heli.)
DOOR GERONK KLINKT ZACHT STEVIGE MUZIEK
(Terwijl een Chinook landt, verschijnen er grote stofwolken. Militairen rennen uit de geopende achterklep van de grote transporthelikopter. De heli stijgt weer op en opnieuw ontstaan er stofwolken. Majoor Lodewijks:)
DE STEVIGE MUZIEK ZWELT AAN
MAJOOR LODEWIJKS: Hier in Portugal aanwezig niet alleen om met het internationale samenwerkingsverband alle procedures zoals we die in Irak en Afghanistan hebben gezien, te bestendigen. Al het zicht dat daar wordt ontnomen door de stoffige omgeving vinden we hier ook heel concreet terug. In Nederland staan we altijd paraat voor brandbestrijding waarin ook crews te maken krijgen met het ontnemen van zicht op het laatste moment vlak voor landing, voor het droppen van de ladingen. En dat zijn ook heel mooie situaties die we hier kunnen simuleren en kunnen nabootsen.
(Een heli vliegt snel door de lucht. In een stoffige omgeving stijgt een Chinook op. Een andere heli taxiet over een startbaan. Drie militairen werken aan de rotor van een helikopter.)
DE STEVIGE MUZIEK SPEELT VERDER
(Een andere militair draait voorzichtig een rotor rond. Een collega wrijft met een doek over de zijkant van een rotorblad. Een Chinook taxiet langzaam over een startbaan. Even later stijgt een grote transporthelikopter rustig op.)
(Meerdere helikopters vliegen laag over een startbaan. Vervolgens vliegen ze hoog in de lucht en door een bergachtig gebied.)
DE STEVIGE MUZIEK SPEELT VERDER
(Een Chinook daalt langzaam. Als de heli even later op de grond staat, blijven z'n rotoren draaien. Uit de geopende laadklep rennen militairen. Terwijl de heli weer opstijgt, landt er in de verte een andere Chinook.)
DE STEVIGE MUZIEK SPEELT VERDER
(Een militair richt z'n geweer, terwijl er achter hem een heli landt. Een Chinook vliegt door een strakblauwe lucht. De zon schijnt fel boven een gebied waar bomen en een klein huisje staan. Door een bos lopen militairen.)
KAPITEIN PEETERS: Deze oefening is niet alleen voor de luchtmacht belangrijk, maar ook voor de landmacht want we zijn ook gewend, vooral in Nederland om samen en geïntegreerd op te treden. Daar hebben we allebei belang bij. Het 'air assault'-concept zoals we dat kennen en het 'air manoeuvre'-concept zoals we dat kennen zijn ook gebaseerd op helikopteroptreden samen met de infanterie op de grond. De samenwerking met de Portugezen alhier, als 'host nation' is, wat mij betreft, ontzettend goed. Vliegtechnisch is het moeilijk maar dat maakt het ook moeilijk voor de grondoperaties en daarom zit je eigenlijk, wat dat betreft, met een heel unieke omgeving om er het maximale uit te kunnen halen.
(De rotoren van een Chinook draaien snel rond en de heli stijgt op. De bomen op de grond en de Chinook zelf verdwijnen kort in een grote stofwolk. De helikopter vliegt weg. Beeldtekst: Ministerie van Defensie, Audiovisuele Dienst, 2013.)
Nederlandse inbreng
De Nederlandse inbreng tijdens Hot Blade bestaat uit 4 Chinooks, 1 Cougar-transporthelikopter, 124 man luchtmachtpersoneel en meer dan 100 landmachtmilitairen. Samen met het gastland, België, Duitsland en Oostenrijk zet Nederland de helikopters en grondtroepen in tijdens diverse missies. Die worden aan de hand van een overkoepelend scenario gepland en uitgevoerd. Luchtmacht en landmacht bundelen hun krachten tijdens evacuaties en begeleidingen, tot en met aanvallen vanuit de lucht met behulp van luchtmobiele militairen.
Stoffige omgeving
Hitte, bergen en zand zijn goed voor een extra uitdaging. Zo heeft de temperatuur invloed op het helikoptervermogen. In bergachtig gebied is het lastig vliegen in verband met de ijle lucht en verraderlijke wind. Het landen van helikopters in een dorre, stoffige omgeving zorgt ervoor dat vliegers en uitstijgende grondtroepen geen zicht hebben. Tijdens deze zogenoemde brown-out moeten de vliegers blindelings kunnen vertrouwen op hun loadmasters.
Slagkracht
Het hoogtepunt voor Nederland tijdens Hot Blade was afgelopen dinsdag. Toen voerde 298 Squadron de regie over de complete lucht- en grondinzet. Meer dan 2.000 militairen (Nederlanders en Portugezen), 26 helikopters, 4 F-16’s en 2 transportvliegtuigen stonden die dag paraat om de gefingeerde vijand een slag toe te brengen. Het was voor Nederland een mooie gelegenheid om in internationaal verband haar kundigheid en slagkracht te tonen.
Sterke en zwakke punten
Hot Blade 2013 is onderdeel van het helikoptertrainingsprogramma van de European Defence Agency (EDA). Dat wil met de oefening de Europese samenwerking op het gebied van helikopterinzet bevorderen. Uitdagingen bij het optreden in Europees verband zitten in het afstemmen van werkwijzen en procedures. Daarbij wordt onder meer gekeken naar hoe de verschillende helikoptertypen met hun sterke en zwakke punten het beste tijdens een missie tot hun recht komen.