Kabinet schrapt detentiefasering
Externe vrijheden voor gedetineerden, zoals het penitentiair programma en het penitentiair verlof, gaan verdwijnen. Alleen het incidenteel verlof blijft gehandhaafd. Daarmee komt een einde aan de zogeheten detentiefasering. In plaats daarvan kunnen gedetineerden in aanmerking komen voor elektronische detentie.
Verder komt er voor gedetineerden die onvoldoende meewerken aan de voorbereiding op terugkeer in de samenleving, de mogelijkheid van uit- of afstel van hun voorwaardelijke invrijheidsstelling. Dit blijkt uit een wetsvoorstel van staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie waarmee de ministerraad heeft ingestemd. Dit wetsvoorstel vloeit voort uit het regeerakkoord.
Het kabinet wil af van de vrijblijvendheid die de tenuitvoerlegging van vrijheidsstraffen nu gedeeltelijk aankleeft. Een goede voorbereiding van gedetineerden op hun terugkeer in de samenleving vraagt allereerst de inzet van de gedetineerde zelf. Het kabinet legt daarom meer nadruk op de eigen verantwoordelijkheid van de gedetineerde, diens gedrag en motivatie. Maar hierbij moet meer rekening worden gehouden met de veiligheid van de samenleving en de belangen van slachtoffers en nabestaanden. In de ogen van het kabinet dient daarom in het belang van de samenleving te allen tijde toezicht te worden gehouden op veroordeelden aan wie het verblijf buiten de penitentiaire inrichting is toegestaan. Door de toepassing van elektronische detentie wordt voorzien in aanvullende waarborgen voor een veilige en op beperking van de recidive gerichte executie van vrijheidsstraffen.
Door goed gedrag kunnen gedetineerden in de periode voorafgaand aan de invrijheidstelling in aanmerking komen voor elektronische detentie. Voorwaarde is wel dat ten minste de helft van de straf erop zit. De elektronische detentie duurt niet langer dan twaalf maanden.
Bij elektronische detentie verblijft de veroordeelde buiten de penitentiaire inrichting, meestal de eigen woning, en mag die locatie in de regel niet verlaten. Met behulp van elektronische middelen (pols- of enkelband) wordt betrokkene in de gaten gehouden. Alcohol- en drugsgebruik zijn verboden. Met onverwachte controles wordt hierop toegezien. Heeft de veroordeelde nog geen werk, dan mag hij de woning eenmaal per dag verlaten op een vastgestelde tijd voor hooguit 2 uur. Solliciteren of artsenbezoek is toegestaan.
Betrokkenen moeten de handen uit de mouwen steken en zelf werk of een opleiding vinden. Als dat (nog) niet is gelukt, worden ze waar mogelijk ingezet voor dienstverlening ten behoeve van de samenleving zoals onderhoud aan overheidsgebouwen en monumenten.
Gaat het mis of houdt betrokkene zich niet aan de regels, dan eindigt de elektronische detentie en volgt insluiting in een penitentiaire inrichting.
De ministerraad heeft ermee ingestemd het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State te zenden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.