Nieuwe wetten met ingang van 1 juli 2013
Per 1 juli 2013 treden een aantal nieuwe wetten in werking. Een overzicht.
Massavordering bij faillissement sneller afhandelen
Curatoren kunnen faillissementen met grote aantallen schuldeisers sneller afwikkelen. Dat kan door in een faillissement gebruik te maken van de procedure in de Wet collectieve afhandeling massaschade (WCAM). Die maakt het mogelijk een overeenkomst over de afwikkeling van een massaschade verbindend te laten verklaren voor de gehele groep schuldeisers. Met de maatregel van minister Opstelten worden de vorderingen van elke schuldeiser niet langer individueel vastgesteld. Nu onderzoekt de curator elke claim afzonderlijk. Dat is bij de afwikkeling van een faillissement met vele duizenden vorderingen bewerkelijk, kostbaar en tijdrovend waardoor de liquidatie van de boedel traag verloopt en schuldeisers lang op hun geld moeten wachten. De wet introduceert ook andere maatregelen die moeten bijdragen aan een goede afwikkeling van massaschade, zoals de pre-processuele zitting waarin partijen de hulp van de rechter kunnen inroepen om te bespreken hoe de zaak het beste verder kan worden afgewikkeld.
Verruiming van de mogelijkheden tot dwangbehandeling in justitiële inrichtingen
Op 1 juli treedt een wet in werking die de mogelijkheden tot dwangbehandeling in justitiële inrichtingen verruimt. De resocialisatie kan in het gedrang komen als een persoon met een gevaarveroorzakende psychiatrische aandoening gedurende de vrijheidsbenemende sanctie zonder behandeling blijft. Dat betekent dat soms tijdens het verblijf in een justitiële inrichting ook tegen de wil van betrokkene behandeling dient plaats te vinden, om verdere gezondheidsschade te voorkomen en een verbetering van de stoornis en het functioneren te bereiken. De regeling die nu voorligt, sluit aan bij de verruimde mogelijkheid tot dwangbehandeling die sinds juni 2008 in de reguliere ggz is ingevoerd en waar positieve ervaringen mee zijn opgedaan. Door met het wetsvoorstel ook in justitiële inrichtingen onder omstandigheden dwangbehandeling mogelijk te maken, kan gelijkwaardige zorg worden geboden als in de reguliere ggz.
Ook regelt de wet dat de dwangverpleging bij een tbs altijd eerst voorwaardelijke wordt beëindigd in de gevallen, waarin nog niet volledig duidelijk is of het gevaar geweken is. Dit maakt een einde aan de zogenoemde harde contraire beëindigingen. De resocialisatie kan in het gedrang komen als een persoon na een tbs met dwangverpleging zonder nazorg of forensisch psychiatrisch toezicht in de samenleving terugkeert. Dat betekent dat de dwangverpleging altijd eerst voorwaardelijk beëindigd wordt in de gevallen dat onvoldoende vaststaat dat een terugkeer in de samenleving zonder verdere nazorg of toezicht verantwoord is.
Europees bewijsverkrijgingsbevel
Het doel van het Europees bewijsverkrijgingsbevel is vanaf 1 juli de samenwerking tussen de lidstaten van de Europese Unie te vergemakkelijken en te versnellen op het terrein van het vergaren en overdragen van voorwerpen, documenten of gegevens die kunnen dienen tot bewijs in een strafzaak. Wanneer in de loop van een opsporingsonderzoek blijkt dat zich in een andere lidstaat bewijsmateriaal bevindt, is de medewerking van die andere lidstaat vereist om over de voorwerpen of gegevens te kunnen beschikken.
Regeling schadevergoeding bij onrechtmatig overheidshandelen
Het recht op schadevergoeding als de overheid een onrechtmatig besluit heeft genomen, wordt eenvoudiger en toegankelijker. Met name is wat gedaan aan de ingewikkelde bevoegdheidsverdeling tussen verschillende rechters voor degene die aanspraak wil maken op zo’n schadevergoeding. Daarvan is bijvoorbeeld sprake als de overheid schade moet vergoeden omdat ten onrechte een vergunning werd geweigerd. Voor burgers is het nu nog lastig om uit te maken bij welke rechter zij in een bepaald geval moeten zijn. De nieuwe regeling geeft duidelijk aan hoe de verdeling is tussen de bestuursrechter en de burgerlijke rechter. Voor gevallen waarin de bestuursrechter bevoegd is, is er een laagdrempelige en eenvoudige procedure in de Algemene wet bestuursrecht opgenomen om schade als gevolg van onrechtmatig overheidshandelen vergoed te krijgen.
Sterk en onafhankelijk toezicht op collectieve beheersorganisaties
Collectieve beheersorganisaties moeten bijvoorbeeld inzicht geven in de beheerskosten en de bezoldiging van bestuurders. De drempel voor de beheerskosten ligt op 15 % van de inning en verdeling van de auteursrechtgelden. Cbo’s die erboven zitten, moeten tekst en uitleg geven in hun jaarverslag. Auteursrechtgelden moeten binnen drie jaar worden verdeeld. Ook worden hoge salarissen van directeuren aan banden gelegd.
Daarnaast moet het College van Toezicht vooraf instemmen met een eenzijdige stijging van de tarieven en moeten de tarieven, de licentievoorwaarden, kortingsregelingen, de beheerskosten en nevenfuncties van de bestuurders openbaar worden gemaakt. Het College van Toezicht kan straks een boete of een dwangsom opleggen. Boetes kunnen oplopen tot 5% van de jaarlijkse incasso. Verder krijgen gebruikers vanaf 1 juli de mogelijkheid om achteraf een geschil over de hoogte of de toepassing van een in rekening gebracht tarief voor te leggen aan een onafhankelijke geschillencommissie. De nieuwe wettelijke regeling is een speerpunt uit het auteursrechtenbeleid van staatssecretaris Teeven van Veiligheid en Justitie. Cbo’s houden zich bezig met de incasso, het beheer en de verdeling van vergoedingen voor bijvoorbeeld film en muziek.
Vastgoedtransacties toetsen
Verder wordt een uitbreiding van de Wet Bibob van kracht. De huidige regeling was al van toepassing op vergunningen voor evenementen, horeca, bordelen, coffeeshops, bouw en milieugunningen. Daar zijn nu bij gekomen: vergunningen voor kamerverhuurders, vastgoedtransacties van de (rijks)overheid, vergunningen voor strategische goederen (o.a. wapens) en kansspelexploitatievergunningen. Gemeenten krijgen meer verantwoordelijkheid en vrijheid om maatwerk in de toepassing te bevorderen. Doordat de lokale problematiek kan verschillen mogen zij zelf bepalen op welke gemeentelijke vergunningen zij Bibob willen toepassen. Ook dalen de administratieve lasten voor ondernemers.