Wekelijks gesprek RTLZ 4 juni 2013

INLEIDENDE MUZIEK

LOTTE RAGUT: Goedemiddag en welkom bij het wekelijkse gesprek met de minister van Financiën. Meneer Dijsselbloem, welkom.
Nou was het gisteren een Fyra-dag, zullen we maar zeggen.
De NS 's ochtends groot in De Telegraaf, van: NS stopt met Fyra.
Wat dacht u toen u dat las?
MINISTER DIJSSELBLOEM: Niet zo heel veel.
RAGUT: Nee? Dacht u niet van: nou, nou, NS, is dat niet iets wat we pas over een paar weken bekend zouden maken?
Nee, we hadden inderdaad met de NS, en overigens ook met de Tweede Kamer afgesproken wanneer zij de informatie aan ons zouden leveren wanneer wij zouden beslissen, wanneer wij de Kamer zouden informeren en dat allemaal op tijd voor een Kamerdebat, dat al gepland was.
Daar is natuurlijk dwars doorheen gekomen dat de Belgen hebben besloten: wij zijn eruit, wij brengen het naar buiten en dat heeft het hele proces natuurlijk onder tijdsdruk gezet.
Maar had u niet dacht u niet van: nou, het was handiger geweest van de NS want u had eigenlijk nog even willen wachten, dat zij dat ook hadden gedaan?
Nou, op zichzelf mag de NS zelf een voornemen tot een besluit nemen.
Dat hebben ze gedaan, donderdagavond laat onder druk van die persconferentie die op vrijdag plaatsvond.
Maar dat dwingt het kabinet nog niet om dan ook meteen het besluit te nemen en kenbaar te maken aan de Kamer.
RAGUT: Wist het kabinet donderdagavond was u door de NS op de hoogte gesteld waar de Belgen de volgende dag mee zouden komen?
We wisten dat ze een persconferentie gingen geven en we wisten ook wel grofweg welke kant het op ging, ja.
Dus u was op de hoogte dat de Belgen vrijdag zouden zeggen: We trekken de stekker uit de Fyra.
Ja, de facto wel.
-Het hele kabinet ook staatssecretaris Mansveld?
-Juist staatssecretaris Mansveld.
RAGUT: Omdat ze vrijdag zei dat ze nog niet wist wat er zou gebeuren dat ze niet op de hoogte was gesteld, dus dat zullen we nog aan haar vragen.
U wilde eigenlijk wachten tot later in juni. U zegt: Een zorgvuldige afweging.
Was dat ook omdat u bang bent, nu dit is gebeurd, voor schadeclaims?
Ten eerste: ik wilde niet per se wachten tot later in juni ik wil gewoon dat we een besluit nemen op basis van alle informatie dat we dat kunnen overzien, ook op de juridische implicaties want hier gaan natuurlijk rechtszaken van komen. Dat kun je op je vingers natellen.
RAGUT: Zijn die al aangekondigd? Ik zag net wat voorbijkomen dat ze in Italië al wel denken van: daar gaat een rechtszaak van komen?
Dat is allemaal natuurlijk afhankelijk van het besluit dat het kabinet gaat nemen, hopelijk vrijdag als we dan tot een besluit komen.
Maar ik laat me niet onder druk zetten in dit proces. Het simpele feit dat de Belgische spoorwegmaatschappij zegt: Wij zijn eruit dit gaan wij doen, is voor mij geen reden om dan halsoverkop te zeggen: O, dan doen wij het ook maar.
Ik wil eerst alle feiten en cijfers op een rijtje hebben inclusief de juridische implicaties, maar zeker ook de financiële.
Dit is natuurlijk een dramatisch project aan het worden en de tijd dat we maar voortdurend achter de feiten aan hobbelen en tekenen bij het kruisje, is wat mij betreft voorbij.
Ja, wie neemt u dat kwalijk, dat u eigenlijk achter de feiten aan hobbelt?
Nou, in dit geval hadden we een zorgvuldig proces in ieder geval in deze fase uitgezet, hoe we tot een beslissing zouden komen.
Daar zijn de Belgen natuurlijk in hun haast dwars doorheen gegaan.
Dat kan ik ze niet kwalijk nemen, dat mogen zij weten maar ik hou vast aan dat ik een zorgvuldig besluit wil van onze kant.
Maar ook niet bent u ook niet een beetje gepikeerd door de NS dat die dus eigenlijk dat doorkruist hebben?
Nee, want ik heb tegen de NS gezegd dat het niet zo kan zijn dat zij zonder overleg met de aandeelhouder een zo ingrijpend besluit nemen. Dus het is nu een voorgenomen besluit.
De NS-directie en de raad van commissarissen stellen een besluit aan ons voor.
Maar als aandeelhouder heb ik daar ook een opvatting over en die wil ik wel graag...
Is er eigenlijk nog een kans als je de persconferentie van vrijdag gehoord hebt, de rapporten leest...
Ja, dan is die Fyra toch eigenlijk gewoon afgelopen?
Maar het wel of niet in de benen houden van deze treinstellen is maar een onderdeeltje van het complex van problemen.
Want erachter weg komt: wat gebeurt er vervolgens met die treinstellen wie is daar verantwoordelijk voor, wie draait op voor de schade wat gebeurt er met de concessie, wie gaat er nog rijden met welke treinstellen en tegen welke kosten?
Om maar een paar van de vragen te noemen die nu beantwoord moeten worden.
Mijn vaststelling is dat we de antwoorden, in ieder geval vorige week toen de Belgen ineens naar buiten gingen al die antwoorden nog niet hadden. En ik wil graag het geheel overzien voor we weer in nieuwe avonturen ons begeven.
RAGUT: Ja, want houdt u al rekening met een tegenvaller?
Of die is er sowieso, neem ik aan.
-Die tegenvaller is er.
De vraag is nog: Hoe groot is die en hoe kunnen we hem beperken?
En dat laatste is mijn prioriteit.
RAGUT: Heeft u al ramingen gezien van hoe groot de tegenvaller zal zijn?
Nee, ik ga daar niet over speculeren.
-Waar houdt u rekening mee?
Staatssecretaris Mansveld heeft gisteren gezegd: Nou, dat loopt in de miljoenen.
Dat wordt echt gigantisch. Sluit u zich daarbij aan?
Nou, dat loopt in de miljoenen...
-Ja, echt wel...
Nou ja, je hebt zelfs mensen die zeggen van Een half miljard wordt er gezegd. Weet je, het kan zijn. Het gaat om hele grote bedragen.
Maar dit laat maar weer 's zien dat er heel veel meningen zijn sinds eind vorige week, maar nog heel weinig feiten.
En ik ga niet meedoen aan de meningen totdat ik de feiten heb.
RAGUT: Maar hoe kan het, vraag ik me dan af, als u U bent eigenlijk u heeft heel wat te zeggen over de NS dat u dan zo achter die feiten aan holt, dat u dat allemaal nog niet weet?
Nee, je kunt pas berekenen wat de kosten zullen zijn als je de juridische inschattingen kunt maken.
En je kunt de juridische inschattingen pas maken als je weet wat de technische problemen zijn.
Die rapporten kennen we dus sinds vorige week.
En ik ga niet, al gaat iedereen in Nederland op z'n kop staan ik ga niet halsoverkop een beslissing nemen. Technische rapporten is één.
Dat geeft een buitengewoon slecht beeld, en vervolgens gaan we kijken wat dit voor implicaties heeft, hoe we ermee omgaan...
..wat de effecten zijn en wat verstandig is. En zo gaan we het doen.
Houdt u er ergens nog rekening mee, onder welke omstandigheid dan ook dat die Fyra ooit nog hier gaat rijden of heeft u hem eigenlijk wel afgeschreven?
We gaan het allemaal zien. De rapporten zijn buitengewoon somber.
RAGUT: Somber, ja. Dramatisch.
Absoluut.
Dus die Fyra gaat niet rijden, u moet rekening houden met een tegenvaller...
U weet Het is heel interessant om te zien dat in Nederland als we een stukje informatie hebben dat we meteen alle beslissingen willen nemen. Ik heb nog niemand gesproken die alle informatie kan overzien en de implicaties kan overzien.
En wat mij betreft, nemen we deze keer een goed besluit.
Er zijn in dit project de afgelopen tien, vijftien jaar heel veel slechte besluiten genomen.
Ik draag daar geen verantwoordelijkheid voor, althans voor de besluiten...
RAGUT: U schuift het meteen af.
Voor besluiten die we vanaf nu gaan nemen, draag ik de verantwoordelijkheid en dat gaan we dus niet zo op een halve namiddag doen op basis van alleen technische feiten. Er zijn ook juridische implicaties en financiële gevolgen. En ik neem m'n besluiten op basis van de goede gronden en niet halve verhalen.
Nee, nu moest topman Meerstadt gisteren nog even bij u langskomen.
Wat heeft u tegen hem gezegd?
Heel veel, wat niet allemaal per se publiekelijk hoeft te worden...
RAGUT: Ging het... Kunt u iets vertellen daarover? Bent u erg teleurgesteld in hem?
We hebben het in algemene zin gehad over de verhouding tussen de NS en de aandeelhouder en daarnaast heb je ook nog de staatssecretaris die verantwoordelijk is voor het openbaar vervoer.
Maar als aandeelhouder hecht ik er zeer aan dat wij mee aan het stuur zitten bij dit soort enorme, ingrijpende beslissingen voor het bedrijf en dus ook voor de service aan de burgers.
Ik wil niet achteraf te horen krijgen wat de beslissing zou moeten zijn.
Die volgorde draaien we voortaan om.
Ja, staat de NS onder curatele omdat u er nu nauwer bij betrokken wilt zijn?
Ik heb wel duidelijk gemaakt aan de NS dat ik vind dat de aandeelhouder voortaan veel vroeger door de NS geconsulteerd moet worden en daar ga ik zelf ook op letten dat dat gebeurt.
Nog heel even een ander onderwerp.
Terug naar vorige week, naar Olli Rehn, die met die landenaanbeveling kwam.
2,8 tekort mag Nederland naartoe.
Wanneer wist u dat eigenlijk, dat hij met die aanbeveling zou komen?
Iets van een dag van tevoren hoorde ik dat de 2,8 waar dus die soort onzekerheids veiligheidsmarge in zat dat die in de stukken zou komen. Overigens niet alleen voor Nederland maar voor alle landen die met die min drie-doelstelling te maken hebben.
Ik begrijp het allemaal. Het is natuurlijk ook verstandig om afstand te nemen van die grens, daar niet te dichtbij te blijven.
Tegelijkertijd zijn de omstandigheden zo zwaar dat het al een hele klus is om min drie te halen, dus ik heb er maar even nu kennis van genomen.
We zijn allemaal gebonden aan de harde doelstellingen en een onzekerheidsmarge is mooi, maar...
Nu horen wij dat het kabinet heeft besloten dat de CPB-ramingen, die komen 14 juni, dat daarna een klein clubje zich van het kabinet, gaat bezighouden met: hoe gaan we die bezuinigingen invullen?
Gaat dat... Deelt u daarin mee?
-Ik ken het niet hoor, dit bericht.
RAGUT: Bent u nog niet uitgenodigd?
Nee, ik ben zeker niet uitgenodigd, dus ik kan het ook niet bevestigen.
RAGUT: Lijkt wel op zich wel verstandig, toch?
Dat dat eerst gaat gebeuren om te kijken van waar u nou op gaat bezuinigen en dan de oppositie benadert?
Maar als u het goedvindt, ga ik u niet helemaal vertellen hoe het kabinet tot dat besluit gaat komen. Maar, zoals u wél weet gaan we de komende weken en maanden met de oppositie in gesprek om hún wensen en hún suggesties, om daar kennis van te nemen en om te kijken wat we daarmee kunnen doen en dan gaan we de begrotingsvoorbereiding afronden in augustus...
RAGUT: Begint u daarmee na 14 juni of bent u daar al mee begonnen?
Daar zijn we natuurlijk al mee bezig.
RAGUT: Dus u heeft al een hele lijst? Nou ja, u zegt de hele tijd augustus, dus...
Ja, de besluitvorming is in augustus.
RAGUT: De besluitvorming, maar u bent alvast aan het vooruitkijken en lijstjes aan het maken en aan het uitrekenen waar die zes miljard, minstens zes miljard, vandaan moet komen?
Op het moment dat er nieuwe cijfers zijn en op het moment dat de Commissie met nieuwe aanbevelingen komt dan ga je daarnaar kijken. Het is niet zo dat ik alles aan de kant leg en dan in augustus de grote stapel op mijn bureau leg en zeg: Goh, laten we er 's doorheen gaan.
RAGUT: Dat zou heel raar zijn. Ik mag hopen dat u wel nu al...
Dus we bereiden ons op allerlei mogelijke scenario's voor en ook op de besluitvorming uiteindelijk in de coalitie en uiteindelijk in de ministerraad.
-Met als doel min drie, 2014.
Met als doel een verstandige begroting, die past bij aanbevelingen van Europa die past bij de huidige omstandigheden. Het zal nog moeilijk genoeg worden.
RAGUT: Ja, of gaat u naar de nul? Dat u zegt van: nou...
Uiteindelijk gaan we zeker naar de bijna nul.
Dat vind ik namelijk gewoon verstandig.
We zijn erg veel geld kwijt aan rentelasten en dat geld kunnen we beter besteden.
RAGUT: Oké, dank u wel. Dit was het gesprek met de minister van Financiën.
Volgende week zijn we er weer, zelfde tijdstip op RTLZ.

AFSLUITENDE MUZIEK