Wekelijks gesprek RTLZ 15 mei 2013

INLEIDENDE MUZIEK

LOTTE RAGUT: Goedemiddag en welkom bij het wekelijkse gesprek met de minister van Financiën. Meneer Dijsselbloem, welkom. Op een woensdag en dat heeft alles te maken met Verantwoordingsdag want u heeft net de stukken aangeboden aan de Kamer en u had het over roerige tijden.
MINISTER DIJSSELBLOEM: Ja, Verantwoordingsdag gaat over 2012.
We hebben de boeken gesloten en we kijken dus terug.
2012 is natuurlijk een jaar waarin kabinetten kwamen en gingen waarin de economie zich een stuk slechter ontwikkelde dan we eind 2011 nog dachten, dus ja, dat was een roerig jaar.
Want als je kijkt, economisch gezien, de vooruitzichten die zijn nog steeds niet heel erg goed.
Nou, de vooruitzichten worden beter. Er zijn vandaag weer nieuwe cijfers gekomen en daar zie je al dat de economische krimp echt veel minder is dan het vorige kwartaal.
Had u dit verwacht of viel het u mee?
We verwachten en hopen natuurlijk dat in de tweede helft van het jaar de economie zich gaat herstellen.
En om dat waar te maken, moet nu de krimp ook wel gaan afremmen, en dat zie je ook.
De werkloosheid...
-Niet echt.
Nee, het is nog steeds niet goed. De werkloosheid is verder gestegen.
In de afgelopen maand weer 7.000 mensen hun baan kwijtgeraakt.
Tegelijkertijd, vergeleken met de maand ervoor, toen waren het er 24.000.
Dus we hopen echt dat we de opgaande lijn snel te pakken hebben.
Ja, als je dan kijkt naar bijvoorbeeld die werkloosheidscijfers die zijn op recordhoogte, het wordt elke keer meer.
Ik kan me wel voorstellen dat u dat grote zorgen baart.
Ja, ik maak me ook heel veel zorgen.
En dan gaat het me niet zozeer om de begroting in de eerste plaats maar vooral om al die mensen die hun baan verliezen.
Gezinnen die in grote onzekerheid komen over hun inkomen en toekomstige werk.
Dus dat moet ook echt snel keren.
RAGUT: Ja, want als je kijkt naar de cijfers van vandaag: de economie krimpt de bedrijven investeren minder, de overheid bezuinigt en de consument geeft minder uit.
En daarbovenop heb je nog die gigantische werkloosheidscijfers.
Wanneer gaat het kabinet komen met een plan van aanpak?
Want u zegt altijd: Het komt er wel aan, het moet beter gaan maar we zien er nog zo weinig van.
Je moet wel even opletten dat... De overheid blijft meer geld uitgeven.
Veel mensen denken dat de overheid steeds minder geld uitgeeft maar ook in het jaarverslag dat we vandaag hebben gepresenteerd zie je dat we sinds 2008 elk jaar weer meer geld hebben uitgegeven.
Dat is ook logisch, mensen worden ouder, dus de gezondheidszorg wordt duurder de oplopende werkloosheid brengt natuurlijk kosten met zich mee dus het is niet zo dat de overheid nu de economie schade toebrengt.
Tegelijk gaat het nog niet goed genoeg. Dat pakken we op twee manieren aan door enerzijds rustig aan te doen met de begroting dit jaar.
We gaan dit jaar de begrotingsdoelstellingen niet halen.
Dat doen we bewust, om de economie niet verder te belasten en intussen moeten we wel doorwerken aan een aantal structurele verbeteringen in Nederland.
Onze arbeidsmarkt functioneert niet goed onze woningmarkt is de afgelopen 10, 20 jaar ernstig verziekt en moet op orde worden gebracht.
We moeten uitzieken en de opgaande lijn weer pakken.
De gezondheidszorg moet verbeteren en we moeten de kosten daar onder controle houden.
En al die dingen maken straks dat onze samenleving en onze economie weer nieuwe groeikansen krijgen maar daarvoor moeten wel grote problemen worden opgeruimd.
Dus eigenlijk moeten de mensen het uitzitten en wachten.
Nou, wachten is nooit goed, dus we doen er heel veel aan...
RAGUT: Nee, omdat u zegt, zo veel grote stappen moeten er nog genomen worden wil het weer beter worden.
Nee, ik denk dat het nu al iets minder slecht gaat.
Dat is echt vandaag in die cijfers zichtbaar.
Dus ik blijf optimistisch voor de tweede helft van het jaar.
Tegelijkertijd moeten we echt een aantal problemen die in de Nederlandse samenleving en de economie zitten die zullen we moeten opruimen. Het is onvermijdelijk dat we daardoorheen gaan.
De woningmarkt is echt een blok aan ons been op dit moment een blok aan het been van de economie.
Dat betekent dat je daar echt een aantal dingen moet veranderen.
En dat doet pijn, dat is vervelend maar een gezonde woningmarkt is een bouwsteen voor een economie.
Ja, maar ik kan me voorstellen dat mensen denken als je thuiszit en je hebt geen baan en er wordt extra bezuinigd en ik lever alleen maar geld in, mensen geven minder uit vertrouwen zou er eigenlijk moeten zijn, maar dat is er niet dat mensen dan toch denken van: kan het kabinet niet nog wat daaraan doen?
Kan er niet meer vertrouwen worden...
Nou ja, dat doen we ook.
Ik denk dat het sociaal akkoord daar ook een mooi voorbeeld van is.
Ook de maatregelen rond pensioenen.
We gaan het pensioenstelsel anders inrichten zodat bijvoorbeeld ook pensioenpremie vrij kan komen de komende jaren.
Terug in de portemonnee van mensen, zodat ze het kunnen besteden. Koopkracht.
Ook De Nederlandsche Bank heeft daar de afgelopen dagen voor gepleit.
Dus we doen op veel terreinen maatregelen.
Sommige hebben voor de langere termijn effecten sommige al op korte termijn, en de pensioenpremie-aanpassing is daar een van.
RAGUT: Ja, want u had het ook over herstel op korte termijn.
We mogen eigenlijk van de premier niet meer somberen want we moeten hopen dat straks in de zomer die economische groei dat economische wonder van premier Rutte, dat dat gaat lukken.
Denkt u nu met deze cijfers: dat komt een stapje dichterbij?
Of is dat nog steeds ver weg?
Economische wonderen, daar geloof ik niet zo in.
De minister-president overigens ook niet, maar ik deel wel met hem dat we niet allemaal moeten denken dat we nu nooit meer uit het gat komen.
Dus ik denk dat we de bodem zo'n beetje wel bereikt hebben en dat we in de tweede helft herstel gaan zien.
Dat vergt ook dat mensen ook weer durven beslissingen te nemen zowel in bedrijven, bedrijfsinvesteringen die lang zijn uitgesteld maar ook voor burgers die beslissingen misschien hebben uitgesteld.
Zodra de woningmarkt en de woningprijzen zich weer gaan afvlakken of zelfs gaan stijgen, zullen mensen ook weer een woning durven te verkopen of in de woningmarkt te stappen.
Dus het bereiken van dat laagste punt is een pijnlijk proces maar onvermijdelijk om die weg naar boven te vinden.
Nu hadden we ook vandaag nog u was gisteren in Brussel nog dat nieuws over dat Nederland moet gaan afdragen aan Europa dat dat toch weer meer is.
Vandaag in de Kamer was daar ook grote consternatie over.
Zitten we daar nou aan vast? Moet Nederland 350 miljoen gaan afdragen?
Ik heb overigens de Kamer al geruime tijd geleden verteld dat deze discussie speelde en toen ook verteld dat we de afgelopen jaren op dezelfde manier geld terug hebben gekregen, honderden miljoenen die bij elkaar optellen tot een groter bedrag dan wat we nu aan naheffing krijgen.
Dat heeft veel te maken met hoe de begrotingen in Brussel werken.
Dus dat is heel vervelend, het is wel een tegenvaller dit jaar.
Daar staan meevallers in de afgelopen jaren tegenover.
Ik denk niet dat het minder wordt, ik ben er glaseerlijk over...
RAGUT: Kan het meer worden, kan het naar de 500 miljoen gaan?
Ik denk dat we daar rekening mee moeten houden.
Er is gewoon een meerderheid van de landen die daarin meegaat en een minderheid van zeven landen, waaronder Nederland die zich daartegen hebben verzet. Wij hebben er ook tegen gestemd.
Maar ook in de Brusselse...
-Wat kunt u nog doen?
Ook in de Brusselse democratie geldt dat uiteindelijk als het volgens de spelregels is gegaan, een besluit legitiem is en dan heb je je daarbij neer te leggen.
Wat we voor de toekomst moeten doen, is die begrotingssystematiek veranderen.
Ik wil niet elke keer geconfronteerd worden, óf met grote meevallers want die hebben we dus ook gehad de afgelopen jaren of met dit soort grote tegenvallers want die brengen elke keer de nationale begroting in de problemen.
Ik heb dadelijk een tegenvaller van 500 miljoen die ik bij moeilijke tijden, ook nog 's moet verwerken.
Hoe gaat u dat doen?
-Dat nemen we mee bij de Voorjaarsnota.
Ik heb er natuurlijk stiekem in de voorbereiding van de Voorjaarsnota al rekening mee gehouden, dus dat gaan we van een antwoord voorzien.
En die Voorjaarsnota komt begin juni.
Nu hadden we gister U was eerst in Brussel, maar ik neem aan dat u daarna voor de tv bent gaan zitten om het debat te volgen van staatssecretaris Weekers.
Wat was uw indruk van dat debat?
Ik vond dat Weekers het heel goed deed overtuigend een aantal verwijten die werden gemaakt, kon weerleggen ook kon laten zien dat juist in de periode dat hij staatssecretaris is er héél veel meer gedaan is aan fraudebestrijding.
De periode daarvoor zijn de toeslagen ingevoerd en was er vooral veel aandacht voor: het geld moet snel naar de mensen toe.
Het moet gaan draaien, het geld naar de mensen toe brengen.
En sinds hij staatssecretaris is, is er ook veel meer aandacht gekomen voor: maar komt het wel op de goeie plek terecht? Is de controle wel goed?
Dit kabinet besteedt honderden miljoenen extra aan fraude en controles bij de belastingdienst, en die gaan zichzelf nog terugverdienen.
Wat ik me dan toch afvraag, is: Hoe kan je het goed en overtuigend doen en toch zeven oppositiepartijen hebben die die motie van wantrouwen steunen?
Nou, dat vraag ik me ook af. Maar dat zult u vooral aan die partijen moeten vragen.
Ik heb ook vastgesteld dat twee partijen die ook altijd streng en kritisch kijken naar elk kabinet, maar heel zorgvuldig dat die hun vertrouwen in de staatssecretaris hebben uitgesproken namelijk SGP en ChristenUnie.
Ja, maar daartegenover staan CDA en D66, die nu in best wel relatief korte tijd voor de tweede keer zo'n motie van wantrouwen tegen iemand van het kabinet steunen. Dat is toch best heftig, lijkt me.
Ja, maar ik vind het ook teleurstellend. En ik ben er ook van overtuigd dat Frans Weekers dat vertrouwen ook bij die partijen gaat terughalen.
RAGUT: Kan hij dat? Bent u daarvan overtuigd?
Ja, daar ben ik van overtuigd. Hij is als geen ander scherp op fraude en misbruik.
Dus hij let daar zeer goed op...
-Maar niet zo heel scherp anders was hij niet zo in de problemen gekomen.
Nee, want nogmaals: in de periode daarvoor zijn de toeslagen ingevoerd maar sinds het aantreden van Weekers wordt er zeer scherp en met veel meer geld en middelen gekeken naar misbruik en fraude en dan komt er ook veel boven tafel. En dat is zorgwekkend en waar nodig zullen we nog meer doen, maar waar je goed gaat kijken kom je fraude tegen en dat is wat hier gebeurt.
RAGUT: Maakt u zich geen zorgen over de verstoorde verhoudingen van de staatssecretaris met bijvoorbeeld de belastingdienst?
Die zijn er niet, volgens mij.
Er zijn wel mensen bij de belastingdienst die er geweldig van balen dat fraude die zij zien of al zagen aankomen dat die niet onmiddellijk is aangepakt, maar zoals gezegd we steken daar nu al echt fors meer geld in.
Bij het regeerakkoord zijn er honderden miljoenen voor vrijgemaakt.
Dus ik geloof dat de staatssecretaris en zijn mensen tot op het bot toe gemotiveerd zijn om fraude boven water te trekken.
RAGUT: Geen problemen meer voor hem dus.
Hij moet bij een aantal partijen in de Kamer natuurlijk het vertrouwen terugwinnen.
En dat gaat hem lukken.
RAGUT: Oké. Dank u wel voor deze keer weer.
Volgende week zijn we er weer en dan zijn we er weer op de gewone dag op dinsdag, om 15.20 uur op RTLZ, met meneer Dijsselbloem. Tot dan.

AFSLUITENDE MUZIEK