Week van de Ondernemer 2013, Familiebedrijvendag
Speech van Minister van Economische Zaken, Henk Kamp, Week van de Ondernemer 2013, Familiebedrijvendag, Jaarbeurs Utrecht, 8 april 2013
Dames en heren,
Dank voor dit rapport. Ik herken daar veel van. Ik ben letterlijk opgegroeid met en tussen ondernemers. Mijn ouders hadden een groothandel in verpakkingsmateriaal en waren beiden daarin – op zondag na – de hele week aan het werk. Mijn broers, zus en ik speelden in het magazijn en gingen mee naar klanten. Mijn eerste baan was bij een agenturenfirma in industriële garens. Daarna werkte ik in het bedrijf van mijn schoonvader, een groothandel in tabaksartikelen, zoetwaren, koffie en thee.
Ik heb dus met eigen ogen kunnen zien dat ondernemers harde werkers zijn en dat heb ik als vanzelfsprekend van hen overgenomen. Ondernemers kunnen tegen een stootje. En ze gaan niet bij de pakken neerzitten als het even wat minder gaat, maar trekken hun eigen plan en gaan aan de slag. Dit is precies de instelling die we nu nodig hebben om Nederland uit de crisis te halen!
En met de kracht van onze ondernemers zal dat ook lukken, want er gaat veel goed in Nederland. We zijn een van de meest ondernemende, concurrerende én innovatieve landen ter wereld. Onze welvaart is de hoogste van Europa, na Luxemburg. We zijn topexporteur, topinvesteerder, topontvanger van buitenlandse investeringen, met veel fantastische bedrijven die leidend zijn op de wereldmarkt.
We hebben veel te danken aan onze 260 duizend familiebedrijven – dat zijn twee op de drie bedrijven in Nederland, als we de eenmanszaken niet meetellen. Zij schragen de Nederlandse economie. Ze zijn gezonder en leven langer dan niet-familiebedrijven, verdienen ruim de helft van ons nationaal product, zorgen voor de helft van de banen en investeren veel van de winst opnieuw in het bedrijf. En de helft van de grotere familiebedrijven exporteert.
Familiebedrijven worden vaak conservatiever geleid dan niet-familiebedrijven. Dat spreekt mij aan. Het betekent misschien minder hoge pieken, maar ook minder diepe dalen. De financiering is solide, met meer eigen vermogen. En het gevoel voor sociale en maatschappelijke verantwoordelijkheid is sterk ontwikkeld; meer steun aan goede doelen, inzet op duurzaamheid, loyaliteit naar de werknemers.
Dat betekent ook dat familiebedrijven minder snel mensen ontslaan als het tegenzit, en sneller kunnen inspringen op nieuwe kansen als de economie aantrekt. Ik ben blij dat het onderzoek van ING en MKB-NL één hardnekkig misverstand wegneemt. Het misverstand dat familiebedrijven minder zouden inzetten op innovatie. Want niets is minder waar! Familiebedrijven zijn solide én innovatief. Juist doordat ze veel van de winst niet opsouperen maar herinvesteren. In innovatie, in vakmensen, in nieuwe kansen. En juist doordat de leiding na verloop van tijd wordt overgedragen aan een nieuwe generatie. Want die zorgt vaak – u hoorde het net al -- voor nieuw elan, een nieuwe visie, modernisering en professionalisering.
Dat is ook het verhaal van JAZO in Zevenaar. Een nichespeler in Gelderland die met 90 mensen onder meer ventilatiedeuren voor transformatorhuisjes maakt – u weet wel, van die deuren met een bliksemschicht erop.
Met Axel Jansen trad 10 jaar geleden bij JAZO de derde generatie aan. Zijn vader liet hem een financieel gezond bedrijf na met genoeg geld in kas voor nieuwe investeringen. Daarmee schafte hij lasertechnologie aan, bouwde hij nieuwe productiehallen en kocht het terrein van de buurman voor een nieuw kantoor. Ook vernieuwde hij de manier van leidinggeven – minder directief en meer gericht op teamprestaties. Want, zo zegt Axel Jansen, iedere tijd heeft zijn eigen stijl nodig. JAZO werd ermee in 2010 verkozen tot “slimste bedrijf van Nederland”.
Dames en heren,
Dit soort bedrijven moeten we koesteren in Nederland! Mijn prioriteit als minister van Economische Zaken is dan ook dat u als ondernemers kunt blijven innoveren, investeren en ook over de grenzen heen kunt ondernemen. En dat zijn niet toevallig de thema’s van deze Week van de Ondernemer, dus gaat u de komende dagen vooral langs bij onze stands om inspiratie op te doen en meet onze adviseurs te spreken!
Innoveren, investeren en internationaal ondernemen – daar is kapitaal voor nodig, en juist dat is in deze tijd lastig. Ook voor familiebedrijven met een stevige vermogenspositie. Daarom zijn we bij EZ op veel manieren bezig om te zorgen dat u beter toegang krijgt tot kapitaal. Met garantieregelingen, met leningen en coaching voor starters, met risicokapitaal via het Innovatiefonds MKB+, met beter gebruik van de middelen van de Europese Investeringsbank en het Europees Investeringsfonds. We kijken ook hoe we alternatieve financieringsvormen het beste kunnen ondersteunen zoals kredietunies, crowdfunding en obligaties voor het MKB.
Het is goed om te zien dat succesvolle familiebedrijven ook hier hun verantwoordelijkheid nemen door te investeren in andere bedrijven die kapitaal nodig hebben. Zo hebben de family offices van de Van Herk Groep en van Blokker de afgelopen jaren geïnvesteerd in het innovatieve biotech bedrijf Agendia -- overigens met een garantie van EZ. Agendia heeft nu met succes een test in de markt gezet waarmee artsen veel beter de optimale therapie kunnen bepalen voor de behandeling van borstkanker. Hierdoor hoeven tegenwoordig veel minder vrouwen na een operatie nog chemotherapie te ondergaan.
Dames en heren,
Ik heb de afgelopen vijf maanden veel bedrijven bezocht. En wat mij steeds weer opvalt is dat ondernemers altijd en overal kansen zien. Ik wil ertoe bijdragen dat u die kansen waar kunt maken. En ik weet één ding zeker: met uw enthousiasme en uw daadkracht komen we er weer bovenop in Nederland.