Metropoolregio Rotterdam Den Haag, neem het voortouw!

Toespraak | 27-03-2013

Diepenheim is een dorp – vroeger een klein stadje - met 3.000 inwoners en vijf kastelen en kasteeltjes op de grens van Twente en de Achterhoek. Men richt zich er op kunst en cultuur. Er zijn enkele tientallen galerieën, de vele bezoekers houden een hoog voorzieningenniveau met de bijbehorende werkgelegenheid in stand en ook de inwoners van het dorp profiteren er zo van. Winkels, dienstverleners, horecagelegenheden en activiteiten die er anders niet zouden zijn, zijn er nu wel.

De regio Eindhoven heeft zich met groot succes geprofileerd als brainport, als innovatieve regio. Sterker nog: de regio Eindhoven met haar 21 gemeenten is de brainport! Bedrijven, kennisinstellingen en overheden werken er eensgezind samen, beter dan waar ook in Nederland. Veel bedrijven doen het beter dan hun concurrenten, investeren voortdurend in vernieuwing, concurreren op de wereldmarkt en hebben als grootste zorg hoe ze aan geschikt personeel kunnen komen. De economische groei in de regio Eindhoven ligt hoger dan in Nederland. Internationaal staat zij te boek als een van de slimste regio's ter wereld.

Wat te bieden hebben, een toekomstvisie hebben, samenwerken en volhouden, dat is de succesformule.

Kijk in dit perspectief eens naar de regio Rotterdam Den Haag.
U bent het hart van Nederland, het land met bijna de hoogste welvaart van Europa, qua concurrentiekracht de vijfde economie van de wereld, nummer drie leefklimaat van de wereld, topexporteur, topinvesteerder, topontvanger van investeringen. En u bent de poort van Europa, de grootse economie en de grootste exporteur van de wereld. Niet China, niet de VS, maar Europa is dat!

Juist hier in uw regio ligt de grootste haven van Europa met de beste haveninfrastructuur van de wereld, waar de allergrootste schepen direct kunnen afmeren, met de Tweede Maasvlakte en de Betuwelijn, in een stad met wereldspelers als Unilever en Petrobras en Nederlands grootste academisch ziekenhuis, het Erasmus Medisch Centrum.
Daarnaast de juridische hoofdstad van de wereld, met 160 internationale organisaties, 110 ambassades en consulaten, met hoofdkantoren van grote multinationals als Shell en Siemens én belangrijke instellingen op het gebied van veiligheid.
Tussenin een uniek kassengebied met veilingen van wereldformaat, cruciaal onderdeel van de Nederlandse agrarische sector die de nummer 2 exporteur van de wereld is.

Een compact gebied aan de Noordzee en de monding van de Rijn, met brede stranden en uitgestrekte duinen, topwoonlocaties en veel groen, drie universiteiten en vooraanstaande kennisinstellingen, een eigen vliegveld en een tweede –  Schiphol –  vlakbij, met rechtstreekse verbindingen met 317 steden in vijf continenten. Leidende internationale bedrijven in de logistiek, chemie, energie, schone technologie, hightech, telecom en life sciences, een leidende maritieme industrie.

Dit is Rotterdam Den Haag. Welke regio’s in de wereld hebben dit te bieden?

Maar het is niet genoeg. De succesformule is behalve wat te bieden hebben ook een toekomstvisie hebben, samenwerken en volhouden. Wat dit betreft is nog een slag te maken, beter gezegd, is de regio – bent u in de 24 gemeenten – nu bezig een slag te maken, want daarom bent u hier bijeen gekomen.
Uw ambitie is de regio Rotterdam Den Haag neer te zetten als een metropool, in de Randstad, in Nederland, maar vooral in Europa en de wereld.

Dat laatste is realistisch, de regio Rotterdam Den Haag is al een wereldspeler. Maar het profiel is nog niet sterk genoeg, u moet het zien, er in geloven, eenheid en overtuiging uitstralen. U moet u er naar gedragen: samenwerken, elkaar versterken, het voortouw nemen.

Op het niveau waarop Rotterdam Den Haag acteert, zit niemand stil. De wereldbevolking verschuift naar de stedelijke gebieden, daar worden de kansen benut, of niet.
Slibt een gebied ongecontroleerd vol, of maakt het een dynamische ontwikkeling door. Als een stedelijk gebied een eenheid is, de zaken op orde heeft en iets extra’s te bieden, kan ze een magneet worden, stijgt de arbeidsproductiviteit, groeit de economie en de werkgelegenheid. Juist de middelgrote stedelijke regio’s hebben de grootste kansen om kwalitatief te groeien. Middelgroot is ongeveer twee miljoen inwoners, is dus Rotterdam Den Haag waar u met zijn 2,2 miljoenen bent.

Rotterdam Den Haag heeft alle kenmerken van een metropool, heeft een unieke uitgangspositie, maar moet er nog wel echt een worden!  U bent in de positie om dat te realiseren, er qua ruimtelijke inrichting, vervoer, dynamiek en uitstraling één bruisend en wervend stedelijk gebied van te maken.
Bruisend door topinstellingen en evenementen op cultureel en sportief gebied. Wervend voor kenniswerkers uit de hele wereld.

U zou de financiële sector – latent ijzersterk aanwezig rond de vele bedrijven en internationale instellingen – zich moeten laten concentreren, profileren en uitbouwen.
U zou de basis die er is met de sectoren transport, chemie en tuinbouw beter kunnen benutten met hoogwaardige, vernieuwende vervolgactiviteiten. Die basis is zo breed en zo sterk, waarom daar niet zelf in de eigen regio meer op voortbouwen?
U zou moeten zorgen dat hier wel goed opgeleide technische vakmensen beschikbaar zijn! U heeft de mensen, de scholen en de bedrijven, waarom zijn er dan niet (genoeg) technici?

Als overheidsbestuurders en lokale volksvertegenwoordigers krijgt u veel voor de kiezen: nieuwe verantwoordelijkheden voor vervoer, zorg en sociaal beleid. De budgetten krimpen, het economisch tij zit tegen. Met uw kracht kunt u in reactie daarop uw eigen plan trekken, zoals Diepenheim en Eindhoven deden, maar dan op uw niveau.

Door te kiezen voor het gezamenlijke metropoolperspectief, komt u op voor de belangen van de inwoners van uw eigen gemeente. Alleen u kunt dat doen en u kunt het alleen gezamenlijk doen. Het maakt voor de inwoners een groot verschil of de stedelijke omgeving waarin zij wonen –  waarvan hun gemeente deel uitmaakt –  een samenhangende, zich ontwikkelende, verbeterende, voorop lopende metropool is of niet. Het verschil betreft hun opleidingskansen, banen, welvaart, woonomgeving, culturele voorzieningen, recreatieve mogelijkheden en veiligheid: hun leefomgeving en hun leven.

Dames en heren,

Voor het binnenlands bestuur zoeken wij voortdurend naar de beste weg om tot de optimale schaal en samenwerkingsverbanden te komen. Dat is belangrijk en nodig en dat blijven we ook doen. Rotterdam Den Haag heeft echter een eigen dimensie. Uw uitgangspositie is uniek, het benutten van de kansen kan leiden tot enkele tientallen miljarden extra groei in de regio al in 2020. In die flow in en rond de poort van Europa en de internationale hoofdstad van vrede en recht  worden problemen al snel uitdagingen en vervolgens kansen en successen. Neem het voortouw, trek uw eigen lijn, creëer feiten waarop anderen zich gaan richten.

Ik denk dat u wel aanvoelt waarom ik als minister van Economische Zaken hier ben. Nederland heeft belang bij het succes van de metropool Rotterdam Den Haag.

Er gaat veel goed in ons land, ook omdat we weten dat het nog beter kan en daar aan willen werken. De metropool als herkenbare en wervende stedelijke topregio en Nederland als top-5 kenniseconomie in de wereld kunnen elkaar versterken en vooruit duwen. Als we op beide niveaus onze zaken op orde hebben, zelfbewust en ambitieus zijn en onszelf het plezier gunnen van samen optrekken en samen succesvol zijn, maken wij onze individuele en collectieve verantwoordelijkheid als overheidsbestuurders en volksvertegenwoordigers waar.

Het is een voorrecht om je daar voor te mogen inzetten.