Klokkenluiders wisten Adviespunt Klokkenluiders te vinden
In de eerste drie maanden van het bestaan van het Adviespunt Klokkenluiders namen 105 mensen contact op. Daarvan vroeg bijna 70 procent om een inhoudelijk advies. Een deel daarvan is te kwalificeren als klokkenluider en deze zaken heeft het adviespunt volop in behandeling.
Dit staat in het jaarverslag 2012 van het Adviespunt Klokkenluiders, dat minister Plasterk in ontvangst heeft genomen. Het jaarverslag gaat over de periode vanaf de start ik oktober 2012. Van de 105 mensen die contact opnamen met het Adviespunt Klokkenluiders vroegen er 73 om een inhoudelijk advies. De overige 32 personen hadden een eenvoudig verzoek om informatie, zochten een luisterend oor voor wat zij hebben meegemaakt of zochten een podium om samen op te trekken om bepaalde maatschappelijke kwesties onder de aandacht te brengen. Ook waren er werkgevers die informatie wilden over het opstellen van een klokkenluidersregeling.
Maatschappelijke misstanden
Niet alle verzoeken om advies zijn te kwalificeren als ‘klokkenluiderszaak’. Hiervoor moet er namelijk een op redelijke gronden gebaseerd vermoeden van een misstand zijn. De misstand moet verder raken aan het maatschappelijk belang en de klokkenluider moet door zijn werk kennis van deze misstand hebben. Van de 73 verzoeken om advies was op 31 december van 14 zaken duidelijk dat het om klokkenluiderszaken ging. Van 14 andere zaken was het op dat moment (nog) niet mogelijk om vast te stellen of het klokkenluiderszaken waren, omdat het recent binnen gekomen zaken betrof of omdat de cliënt zijn adviesverzoek on hold had gezet.
Fraude, verduistering, diefstal
De 14 klokkenluiders die het Adviespunt Klokkenluiders in 2012 bijstond, zijn voornamelijk tussen de 40 en 60 jaar oud en werkzaam in functies op hbo-niveau en hoger. Zij komen ongeveer even vaak uit de private, de publieke als semipublieke sector. Het zijn vooral werknemers van de organisatie waar zij een misstand vermoeden. De misstanden die zij aan de kaak willen stellen, vallen vooral in de categorieën ‘fraude, verduistering of diefstal’ en ‘gevaar voor de gezondheid, de veiligheid of het milieu’. 12 van de 14 klokkenluiders hebben de misstand al binnen of buiten de organisatie gemeld. 10 van hen geven aan daar negatieve gevolgen van te hebben ondervonden.
Het op 1 oktober 2012 opgerichte Adviespunt Klokkenluiders adviseert en ondersteunt klokkenluiders binnen de overheid en het bedrijfsleven bij de stappen die zij kunnen zetten. Het adviespunt is onafhankelijk, werkt vertrouwelijk en de dienstverlening is gratis.