Wekelijks gesprek RTLZ | 12 februari 2013

INLEIDENDE MUZIEK

FRITS WESTER: Goedemiddag. Welkom bij het wekelijks gesprek met de minister van Financiën. Minister Dijsselbloem was gisteren en vandaag in Brussel als voorzitter van de Eurogroep en vandaag voor de Ecofin het overleg met zijn Europese collega-ministers van Financiën.
Meneer Dijsselbloem, welkom, in Brussel in de studio daar nog.
Gisteren voor het eerst echt als voorzitter van de Eurogroep, hoe ging dat?
MINISTER DIJSSELBLOEM: Ging prima. We hadden een relatief korte sessie en we hebben enige voortgang gemaakt op de aanpak van Cyprus en de herkapitalisatie van banken, ook een ingewikkeld onderwerp waar we de komende maanden voortgang moeten boeken.
Ja, Cyprus, lastig probleem, Cyprus wil een beroep doen op het steunfonds.
Het gaat niet om een heel groot bedrag naar verhouding, kleine economie.
U heeft wat twijfels of dat nu wel moet, 17 miljard, daar ging het ongeveer om en de Cyprioten zijn boos. Die zeggen: Nu ontstaat een soort 'bankrun' in Cyprus.
We kijken gewoon in de Eurogroep naar wat daar nodig is en natuurlijk proberen we ook het bedrag dat door de lidstaten bijeengebracht zou moeten worden, omlaag te krijgen.
Dat ligt ook aan hoe we het programma inrichten.
En in maart gaan we daar beslissingen over nemen.
We hebben gisteren eigenlijk niet over de vormgeving van het programma gesproken.
We hebben het gisteren wel gehad over de witwaspraktijken die er veel zijn geweest op Cyprus.
De wetgeving is al aangepast op het eiland om dat te voorkomen maar we willen nu ook een onderzoek hebben naar de praktijk.
Dus hoe gaat het nou echt binnen de banken met witwassen en belastingontwijking?
En dat onderzoek, dat gaan we nu snel opstarten.
WESTER: En dan praat je natuurlijk ook over Russisch geld op Cyprus.
Nou ja, kijk, we weten niet precies waar het geld vandaan komt.
We weten dat er heel veel rekeninghouders zijn met een buitenlandse achtergrond en een deel daarvan is ongetwijfeld Russisch.
Dat maakt ook uit, we kijken ook naar Russische betrokkenheid bij de oplossing.
De Russische regering heeft al een lening verstrekt aan Cyprus dus ook de Russische regering moet betrokken worden bij de oplossing.
Maar de kritiek die nu van Cyprus zelf komt van: dit leidt allemaal, deze vertraging, tot een soort 'bankrun' hier daarvan zegt u: Die is onterecht? De mensen hoeven zich geen zorgen te maken?
Ik begrijp heel goed dat de Cypriotische regering natuurlijk graag ziet dat er heel snel een oplossing komt.
Maar ons belang is ook om te zorgen dat er een goede oplossing komt waarbij we ook de verantwoordelijkheid zo veel mogelijk op Cyprus laten.
Dus betrokkenheid van de eurozone is onvermijdelijk.
Maar hoe we dat gaan doen en hoe groot dat zal zijn daar kijken we echt kritisch naar.
Ik hoop dus dat we in maart tot een beslissing kunnen komen.
Dat zien we dan in maart verder. Vandaag, gisteren en vorige week in Den Haag ja, veel gedoe, zou ik bijna willen zeggen over de hervorming op de woningmarkt, de bezuinigingen die plaatsvinden.
U heeft vorige week met uw collega Blok van Wonen overleg gevoerd met oppositiepartij het CDA om te kijken of u met hun hulp een meerderheid in de Eerste Kamer zou kunnen krijgen.
Dat is mislukt, het CDA heeft afgehaakt. Heeft u enig idee waarom? U zat er zelf bij.
Ik voel me niet vrij om vanuit dat overleg te praten.
Kijk, voor ons is het grote belang dat we én stappen zetten op de hervorming van die woningmarkt én tegelijkertijd goed in de gaten houden dat er geen gaten worden geslagen in de begroting, de komende jaren.
Ook dat lijkt mij een gezamenlijke verantwoordelijkheid van coalitie en oppositie.
En natuurlijk dat we op korte termijn weer zekerheid geven zodat die bouwmarkt weer op gang komt. Ook dat is een gezamenlijk belang zowel van het CDA, maar ook van andere partijen waar nu mee wordt gesproken.
Dat zijn D66, de ChristenUnie en de Staatkundig Gereformeerde Partij.
Vanmiddag gaat het overleg weer verder, gisteren was dat verkennend.
U komt daar vanmiddag ook bij aanschuiven, heb ik begrepen.
Maar die partijen willen toch een aantal forse, majeure aanpassingen in het hele pakket. Die kosten toch geld?
Niet allemaal. En we proberen natuurlijk gewoon de schade beperkt te houden.
Nogmaals, je kunt wel gaten slaan in de begroting maar daar hebben we natuurlijk ook een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor om te zorgen dat we dat begrotingstekort geleidelijk wegwerken.
Dus we kijken ook naar oplossingen die gewoon slim zijn die de woningmarkt weer in beweging brengen.
En in alle gevallen is het van groot belang dat er veel meer zekerheid komt voor huurders, kopers en bouwers zodat mensen weer gaan investeren en beslissingen gaan nemen.
Een van de dingen die de oppositiepartijen graag willen is wat versoepeling van de hypotheekregels.
En bronnen, ook binnen het kabinet, bevestigen ons dat de bereidheid er zou zijn, binnen het kabinet om die aflossingstermijn van 30 naar 35 jaar op te rekken en de aflossingsverplichting niet 100 procent in die periode, maar 50 procent.
Bent u blij met dat plan of zegt u: Het is misschien niet mooi, maar het kan wel?
Nou ja, dit soort elementen liggen allemaal op tafel.
Wat voor ons heel belangrijk is, is dat we een paar fundamentele stappen zetten in het afbouwen van het toch te grote risico dat in de loop der jaren is gevormd door de wijze van hypotheekrenteaftrek.
Dus er blijft een hypotheekrenteaftrek maar het is wel van belang dat mensen ook zelf gaan aflossen.
Dus dat blijft gewoon de insteek van het kabinet.
En hoe die aflossing plaatsvindt en hoe snel, dat is nu onderwerp van het gesprek.
Dus ik kan er nog niet op vooruitlopen.
Nee, maar áls je de plannen eventueel zou goedkeuren en de aflossingstermijn zou oprekken en de aflossingsverplichting verlagen dus dan is er ook voor de mensen wat meer en langer hypotheekrenteaftrek dat kost dus geld. Is daar geld voor?
Nou, nogmaals, dit loopt echt vooruit op de vormgeving.
Je kunt het op verschillende manieren doen. En daar kijken we gewoon naar.
Het zal u niet verbazen dat mijn insteek als minister van Financiën is om te zorgen dat we de schade voor de begroting van een eventueel woningmarktpakket zo klein mogelijk houden.
Want nogmaals, we kunnen de rekening voor ons uit schuiven of we kunnen zeggen: Ja, dat is het probleem van het kabinet.
Maar uiteindelijk moeten we ook gewoon met elkaar, oppositie én coalitie ook zorgen dat geleidelijk aan dat begrotingstekort wordt weggewerkt.
Dus ja, u zult mij niet kwalijk nemen dat ik daar een scherp oog op houd.
Verwacht u dat u eruit komt?
Want het kabinet is toch wel heel laat begonnen met overleggen met de oppositie.
Vorige week een uur voor het debat ging u pas op bezoek met collega Blok bij het CDA.
Toen werd daar ineens de bal neergelegd van: ja, dan moet je maar een miljard ophoesten.
Ik ben optimistisch. Ik denk dat we eruit kunnen komen.
Het voordeel van zo'n groot pakket, zowel op de koop- als de huurmarkt als in de bouwsector maakt ook dat er verschillende knoppen zijn waar je aan kunt draaien waar je elkaar tegemoet kunt komen.
Dus soms is het ook makkelijker om over een wat groter pakket het eens te worden dan over een kleine en ingrijpende maatregel. Dus ik ben optimistisch.
WESTER: Oké, we gaan het afwachten met u vanmiddag. Gisteren heeft RTL Nieuws een heleboel documenten over SNS REAAL openbaar gemaakt stukken van De Nederlandsche Bank, uw eigen ministerie, SNS REAAL en CVC.
En ik neem aan dat u die documenten ook allemaal kent.
Wat ons opviel, was dat De Nederlandsche Bank in mei en oktober 2012 al oproept om voortijdig en vooral tijdig in te grijpen.
En daarna heeft het nog een hele tijd geduurd. Heeft u enig idee hoe dat kan?
Ja, dit zijn documenten die wij als Financiën hebben overgedragen aan de Raad van State. De Raad van State moet namelijk beoordelen of het onteigeningsinstrument terecht en op correcte wijze is ingezet.
Het klopt natuurlijk dat we al veel langer bezig zijn met de problemen rond SNS.
We hebben ook tijdig ingegrepen. Maar een zwaar instrument als onteigening kun je niet zomaar aan het begin van zo'n traject inzetten.
Onteigening kan echt pas wanneer alle andere opties onmogelijk zijn gebleken en er echt gevaar dreigt voor de financiële stabiliteit.
Dus het eerder inzetten van het instrument dat we nu hebben gekozen was echt niet aan de orde, kon ook niet, wilden we ook niet.
Mijn belang is steeds geweest om juist die rol van de overheid kleiner te maken.
Uiteindelijk was het onmogelijk om met private partijen eruit te komen.
Maar dankzij toch het aanslaan van aandeelhouders en een deel van de obligatiehouders en natuurlijk één miljard voor de andere Nederlandse banken, hebben we toch de rekening voor de Nederlandse belastingbetaler kunnen drukken.
Dat is duidelijk. Maar als je de stukken bekijkt dan lijkt het erop alsof De Nederlandsche Bank als toezichthouder die kreeg veel kritiek toen bij het DSB-debacle dat ze nu juist in een soort overcompensatie heel snel Financiën wilde bewegen tot ingrijpen.
Proeft u dat ook zo, leest u dat ook zo?
Nee, dat geloof ik niet. De Nederlandsche Bank heeft eigenlijk vanaf 2009 erbovenop gezeten, extra maatregelen genomen ook de SNS verplicht om zelf maatregelen te nemen.
En ruim een jaar geleden heeft De Nederlandsche Bank gezegd dat de betrokkenheid van de Nederlandse overheid onvermijdelijk was.
Dus sindsdien zijn we daar ook bij betrokken.
Maar dat wil nogmaals niet zeggen dat je meteen vol moet ingrijpen als staat en meteen het probleem naar je toe moet halen.
Dus we hebben gewoon de tijd die er was, en die tijd hield op eigenlijk met de voorgenomen presentatie van de jaarcijfers in februari toen lag er echt een deadline voor ons allemaal.
En die tijd hebben we gewoon benut om alle opties te bekijken private partijen, aandeelhouders, obligatiehouders et cetera.
We hebben echt gekeken wat er kon en die tijd goed benut.
Mag ik u danken? U moet zo in de auto op weg weer naar Den Haag voor overleg met uw collega Blok met de oppositie en dan zien we u ongetwijfeld hier vanavond weer in het Haagse.
U dank voor het kijken naar het wekelijks gesprek met de minister van Financiën.
Volgende week zijn we er niet, dan is het reces in de Tweede Kamer.
De week daarop weer, 15.20 uur, RTL7 het wekelijks gesprek met de minister van Financiën. Goedemiddag.

AFSLUITENDE MUZIEK