Betere controle op adresgegevens
Nog dit jaar kan iedereen zijn gegevens in de Gemeentelijke Basisadministratie (GBA) op internet controleren en laten verbeteren. Ook komen er acties om mensen op te sporen die waarschijnlijk nog wel in Nederland zijn, maar waarvan niet bekend is waar. Gemeenten, de Belastingdienst en de uitkeringsinstantie UWV kunnen door het uitwisselen van hun gegevens de adressen van inwoners up to date krijgen.
Dat laat minister Plasterk (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) weten in reactie op een onderzoek over mensen die niet of verkeerd in de GBA staan.
De gemeentelijke basisadministratie is heel goed op orde: 97,8 procent van de namen en adressen klopt. Door het beter uitwisselen van gegevens kan dat percentage nog omhoog naar 99 procent.
Op dit moment kan iedereen zijn GBA-gegevens al bekijken met behulp van zijn DigiD. De minister wil dat dat nog eenvoudiger wordt.
Schade door verkeerde adressen
Van ongeveer 55.000 mensen is bekend dat ze zijn vertrokken van hun oude adres, zonder dat hun nieuwe adres bekend is. Sommige mensen proberen daarmee schuldeisers en deurwaarders te ontlopen door hun nieuwe adres niet op te geven; per jaar gaat het om 15.000 personen met uitstaande rekeningen van in totaal zo'n 25 miljoen euro (schatting over 2010).
Sommige studenten proberen een beurs voor uitwonenden te krijgen terwijl ze nog thuis wonen; in 2010 was dat aanvankelijk (vóór controle) een schadepost voor de studiefinanciering van 40 tot 55 miljoen euro. Na de aanpak "misbruik uitwonendenbeurs" van het ministerie van OCW is de omvang hiervan substantieel afgenomen.
Naar schatting minder dan 50.000 personen staan helemaal niet in de GBA. Dat is relatief een klein aantal, en de financiële schade is beperkt doordat deze mensen vaak wel bij de Belastingdienst bekend zijn.
Als mensen niet of verkeerd in de GBA staan, kan dat ook schade voor henzelf opleveren door het mislopen van uitkeringen of toeslagen.
Gegevens beter uitwisselen
Gemeentelijke diensten kunnen adresgegevens van inwoners actueel houden door onderling gegevens uit te wisselen; bijvoorbeeld tussen de afdeling leerplicht en de afdeling parkeervergunningen. Ook wordt bekeken hoe actuele adresgegevens van de Belastingdienst nog sneller verwerkt kunnen worden in de GBA. Dit jaar komt er daarvoor een voorziening binnen het GBA-systeem. Het uitwisselen van gegevens zal uiteraard binnen de bestaande privacywetgeving blijven.
Achtergrond
Het onderzoek is uitgevoerd om de kwaliteit van de GBA te verbeteren; het ministerie van BZK heeft daarvoor in samenwerking met gemeenten en andere GBA-afnemers een aantal acties in gang gezet. Het gaat daarbij om het uitwisselen van goede ervaringen, het aanbieden van praktische informatie in circulaires en in een informatieve krant (de 'Van GBA tot Z' krant) en het ontwikkelen van een evaluatie-instrument voor toetsing van de inhoudelijke kwaliteit en het proces rond het bijhouden van gegevens.
Het ministerie van BZK, de gemeenten en andere GBA-afnemers voeren de aanbevelingen uit het onderzoek uit:
- Het ministerie van BZK zal het publiek met een voorlichtingscampagne wijzen op de rechten en plichten met betrekking tot juiste registratie in de GBA en de mogelijkheid gegevens in te zien en eventuele fouten te melden via internet. Gemeenten kunnen GBA-gegevens intern beter uitwissselen tussen de eigen gemeentelijke afdelingen; ook kunnen ze breder gebruik maken van methodes die door een aantal gemeenten al ontwikkeld zijn (zoals het risicoprofiel van gemeente Amsterdam, administratieve leegstandcontroles in Rotterdam en de aanpak adresonderzoek in Almere).
- Voor het beter delen van gegevens werkt het ministerie van BZK aan een verkenning naar de mogelijkheid om gegevens van de Belastingdienst met andere overheidsorganisaties uit te wisselen. Bovendien kunnen de GBA-afnemers binnenkort gebruik maken van Digimelding 2.0 om gegevens te melden.
- In 2013 zal door het ministerie van BZK actie ondernomen worden om de groep personen die geregistreerd staat als 'vertrokken onbekend waarheen' en waarvan wordt vermoed dat ze langere tijd in Nederland verblijven, substantieel te verkleinen.