Watersnoodramp: “Met eerste heli ruim 100 levens gered” (video)
“De ellende die ik destijds gezien heb, staat in mijn geheugen gegrift”, vertelt de 89-jarige marineveteraan Rudolf Idzerda over de Watersnoodramp van 1953. Inmiddels is het 60 jaar geleden dat Nederland getroffen werd door een vreselijke storm en de dijken doorbraken. Helikoptervlieger Idzerda schoot samen met duizenden militairen de slachtoffers te hulp. “Met trots krijg ik terug op onze reddingsacties, maar toch blijft het ook een pijnlijke herinnering.”
Idzerda krijgt op 2 februari 1953 het bevel om zich per direct te melden op zijn basis. Hij was niet de enige. Vanuit heel het land stuurde Defensie haar militairen naar het rampgebied. “We wisten wel dat er iets mis was in het land, maar niet precies wat”, vertelt Idzerda. Binnen zijn krijgsmachtdeel was hij een van de 2 militairen die een helikopter kon besturen.
Defensie maakte destijds gebruik van de allereerste Nederlandse militaire helikopter, de Sikorsky S-51 ('Jezebel'). Deze kon slechts 100 kilo torsen. Hoewel de huidige reddingstoestellen van de luchtmacht met gemak het dubbele hijsen, blikt de oud-marineman die als schout-bij-nacht de dienst uitging tevreden terug. “Voor die tijd was het een geweldig ding en konden we toch snel het gebied in komen.”
Ongeloof
Eenmaal over het gebied vliegend, drong de omvang van de ramp pas goed tot Idzerda en zijn hulpteam door. “We konden onze ogen niet geloven. Alles lag onder water. Je zag alleen nog boomtoppen en daken. Al snel zagen we mensen om hulp roepen en gingen tot actie over.” Uiteindelijk lukte het de marinevlieger om ruim 100 mensen te redden.
“Voor sommigen waren we op tijd, voor anderen net te laat. Als mens doet dit veel met je. Ik weet nog dat ik 2 kinderen op de dijk tot hun kin in het water zag staan. Zonder iets te zeggen sprong een van de mannen uit mijn team de helikopter uit. Hij redde de kinderen, maar die blikken van angst vergeet je nooit meer. Als militair heb ik oorlogservaring, maar toch heeft deze natuurramp mij diep geraakt. Het is iets dat ik mijn hele leven bij me zal dragen.”
De ramp kostte aan ruim 1830 mensen het leven, onder wie 8 landmachtmilitairen. Tijdens jaarlijkse herdenkingen kwam Idzerda in contact met de overlevenden die hij redde. “De ontmoetingen waren zeer aangrijpend, maar wel bijzonder mooi. Het geeft je ondanks alle nare herinneringen een positief gevoel.”
Inzet krijgsmacht
Defensie zette 15.000 militairen in tijdens de Watersnoodramp. De werkzaamheden bestonden uit het dichten en versterken van de dijken, het redden en evacueren van mensen en vee, het herstellen van wegen en het bergen van de slachtoffers. Ook bij latere overstromingen toonde de krijgsmacht toegevoegde waarde, zoals januari 2012 in Groningen.
Vandaag wordt op verschillende locaties stilgestaan bij de ramp van 1953. Militairen dragen hier op diverse manieren aan bij.
STILTE (DEZE FILM HEEFT GEEN GELUID)
Bijzondere videobeelden
Vlieger luitenant-ter-zee Rudolf 'Ids' Idzerda en helper Taco Mulder redden meer dan 100 mensen. Amateurfilmer Wim Bom uit Haamstede legde de Sikorsky en zijn bemanningsleden vast. Beiden zijn te herkennen aan hun reddingsvest.