Topeconome Mariana Mazzucato bezoekt EZ: 'Overheid moet durven ondernemen'

VOICE-OVER: Topeconome Mariana Mazzucato bezocht het ministerie van Economische Zaken.
Zij vindt dat de overheid juist nu, in deze economische crisis meer moet investeren in kennis en innovatie.
Een actieve, ondernemende overheid dus.
MARIANA MAZZUCATO: De overheid moet investeren om twee redenen.
De eerste is de crisis. We zitten in een recessie die in veel landen een depressie is geworden.
Volgens Keynes mag de overheid niet handelen als een bedrijf.
Bedrijven investeren veel als het goed gaat en weinig als het slecht gaat.
De overheid moet het tegengestelde doen, anders geeft niemand nog geld uit en dan wordt een recessie een depressie.
De andere reden is dat we het eindpunt naderen van een grote technologische IT-revolutie en we staan aan het begin van een nieuwe, groene revolutie.
Bij elke technologische revolutie ging de overheid voorop alleen is er nu een economische crisis. Maar ook al was die er niet dan nog zou de groene revolutie niet ontstaan zonder actieve staat.
VERSLAGGEEFSTER: Hoe ver kunnen we hierin gaan?
Een van de problemen was dat we de ondernemende rol van de staat niet erkenden waardoor de opbrengsten in privéhanden terechtkwamen.
We moeten dus stilstaan bij de verhouding tussen risico's en opbrengsten want tegenover elk succes staan mislukkingen.
Veel mensen zien de Concorde als een mislukking maar als je kiest voor onzekerheid, moet je ook durven falen.
Dus staatsinstellingen moeten durven falen.
Maar als ze iets uitvinden, zoals het internet of succesvolle bedrijven steunen, zoals Apple dan zouden ze daar de vruchten van moeten plukken en dat gebeurt vaak niet.
In landen met staatsinvesteringsbanken behoudt zo'n bank het kapitaal zoals de Finse bank Sitra met Nokia.
Maar veel landen hebben dat niet, zoals de VS.
De VS financierde het algoritme van Google, de start van Apple alle technologie in de iPhone, zoals internet, touchscreen, gps, Siri.
De opbrengsten zijn voor het bedrijf. Apple betaalt geen belastingen in Californië en heeft z'n hoofdkantoor in Nevada gevestigd en dat is een probleem.
Het risico is voor de staat en de winst is voor het bedrijf.
VERSLAGGEEFSTER: Nederland moet nog veel leren?
MAZZUCATO: Ja, want het is niet voldoende om een paar sectoren te kiezen of om bepaalde fiscale maatregelen te nemen.
Je moet ook de rol van de staat opnieuw definiëren zodat de privésector wil investeren en het vertrouwen toeneemt in technologische kansen en marktkansen.
Dat vereiste in het verleden vaak veel staatssteun in gebieden die elkaar overlappen.
Zo is nanotechnologie interdisciplinair. Het was nog geen sector in het begin.
Mensen met verschillende achtergronden kwamen samen om het vorm te geven dus alleen focussen op fiscaliteit is te beperkt.

(Het Nederlandse wapenschild op een blauwe achtergrond. Beeldtekst: Dit was een productie van de Rijksoverheid.)