Wekelijks gesprek RTLZ I 22 januari 2013

INLEIDENDE MUZIEK

FRITS WESTER: Welkom bij het wekelijks gesprek met de minister van Financiën.
En die minister zit nog in Brussel, Jeroen Dijsselbloem want hij is niet alleen minister van Financiën maar sinds gisteravond ook voorzitter van de Eurogroep.
Meneer Dijsselbloem, goedemiddag.
Allereerst gefeliciteerd met uw verkiezing door de andere lidstaten behalve Spanje dan, maar hoe is dat sindsdien gegaan, gisteravond?
MINISTER DIJSSELBLOEM: Sindsdien?
Nou, sindsdien is het werk gewoon doorgegaan.
We hebben vandaag alweer een Ecofin-vergadering gehad waar ik ook voor de eerste keer als voorzitter van de Eurogroep heb opgetreden.
Dus het werk gaat gewoon door.
-Was dat even wennen, als voorzitter?
Een toch andere rol dan als 'gewoon' minister, om het zo maar even te zeggen.
Ja, maar ik blijf maar gewoon mezelf. Dus nee, het valt mee.
WESTER: Zijn er dingen waarvan u zegt: Ik ga wat andere accenten leggen dan mijn voorganger Juncker, de premier van Luxemburg?
Nou, ik heb zelf gisteren in de vergadering van de Eurogroep gezegd dat ik hoop dat we geleidelijk aan op onze agenda wat meer ruimte krijgen om te praten over economische strategieën weer op weg naar nieuwe groei, naar nieuwe werkgelegenheid in de eurozone.
De afgelopen jaren hebben natuurlijk volledig in het teken gestaan van crisismaatregelen, 2011, maar ook nog 2012.
En we zijn nu in een wat stabieler vaarwater gekomen.
Dat moeten we vasthouden. Dat betekent dat we ons moeten houden aan afspraken budgetten op orde brengen, structurele hervormingen in alle landen.
Maar tegelijkertijd moeten we ook gewoon kijken naar nieuwe economische mogelijkheden voor de eurozone.
En wat voor stappen zouden landen dan moeten zetten om die nieuwe groei naast, zeg maar, de begrotingsdiscipline te kunnen bereiken?
Nou ja, dat gaat bijvoorbeeld niet alleen over de omvang van publieke uitgaven omhoog of omlaag, maar dat gaat ook over de kwaliteit van publieke uitgaven.
Zorgen dat het geld daar terechtkomt waar mensen het echt nodig hebben als het om sociale uitgaven gaat. Het gaat ook om het laten functioneren optimaal laten functioneren van het belastingstelsel wat in sommige landen echt nog niet zo goed op orde is.
Het gaat natuurlijk ook om investeren in onderwijs zoals we dat ook in Nederland doen, ondanks alle bezuinigingen zodat jongeren ook weer met betere papieren op de arbeidsmarkt komen.
En zo is er een hele reeks van onderwerpen die je ook in tijden van budgettaire krapte op de agenda kunt zetten en met elkaar kunt bespreken om wel een basis voor nieuwe economische groei te leggen.
Moet ik dan ook denken aan zaken als duurzaamheid, innovatie?
Zeker. We hebben vandaag ook in de Ecofin bijvoorbeeld gesproken over fiscaal beleid in de landen, dat overigens nog voor een groot deel de bevoegdheid van de landen zelf is, maar het verduurzamen dus meer belastingheffing op milieu-onvriendelijke activiteiten of productiemiddelen, is een hele goeie manier om arbeid goedkoper te maken en zo de arbeidsmarkt beter te laten functioneren.
Een onderwerp dat in veel landen actueel is.
WESTER: En dat zou je ook als Europa als geheel moeten doen want als je dat in één land doet, help je niet echt want dan gaat het allemaal over de grens.
Klopt, dus ondanks dat hier geen sprake is van Europese bevoegdheden is het typisch zo'n onderwerp waar we wel het beleid kunnen coördineren dus op elkaar kunnen afstemmen. En als bijvoorbeeld vergroening van het belastingstelsel in een aantal landen parallel zou lopen dan zou dat de positie van de arbeidsmarkt in alle landen verbeteren.
WESTER: Vindt u dan ook dat de noordelijke landen daar een soort voortrekkersrol in zouden moeten vervullen landen die dat zich nu kunnen permitteren?
Nee, niet per se.
Dit soort hervormingen op tal van terreinen spelen echt in alle landen.
In noordelijke landen, denk aan Nederland waar we problemen hebben op de woningmarkt en ook de arbeidsmarkt maar net zo goed in Spanje, waar de arbeidsmarkt moet worden hervormd maar waar de woningmarkt ook in grote problemen zit.
Het is niet zo dat de zuidelijke landen meer hoeven te doen of dat de noordelijke landen het voortouw moeten nemen.
Er is meer overlap in problematiek en in type politieke agenda voor de komende jaren dan we soms denken.
WESTER: U zei het zojuist ook al: Begrotingsdiscipline daarop blijven hameren, ook belangrijk naast kijken of we weer groei kunnen realiseren ja, dan kom je weer bij die drie procent uit.
Gaat u er eigenlijk op hameren dat landen daaraan gaan voldoen?
WESTER: Moeten voldoen?
Zeker. We moeten voldoen, allemaal, aan de Europese afspraken die we hebben gemaakt.
Dat is voor een aantal landen op dit moment de min drie als richtsnoer als grens die gehaald moet worden, dat geldt voor Nederland ook en in bijzondere, exceptionele economische omstandigheden kan een individueel land meer tijd krijgen.
Dus we zullen het komende jaar vast en zeker discussies krijgen in de Eurogroep ook over de situatie in de specifieke landen en die bijzondere economische omstandigheden maar ik vind dat we daar echt terughoudend in moeten zijn.
We moeten echt proberen zo veel mogelijk, zo snel mogelijk naar dat begrotingsevenwicht toe te werken.
Dat betekent natuurlijk helemaal, nu u die nieuwe rol erbij heeft dat Nederland wel het goeie voorbeeld moet blijven geven dus dat we hier ook moeten voldoen aan die drie procentnorm en er dit jaar niet overheen mogen schieten.
Nou, ik weet niet of je per se meteen op alle punten het braafste jongetje van de klas moet zijn.
Het is gewoon een discussie die we het komende jaar in de Eurogroep echt gaan krijgen.
Bij een aantal landen gaat het goed, daar is de economie ook iets sterker maar over het geheel genomen heeft de eurozone het zwaar, economisch terwijl de eurocrisis alweer haar dieptepunt achter de rug lijkt te hebben ik zeg het voorzichtig.
Die afweging, hoe we nu het beste economisch herstel ruimte kunnen geven die discussie gaat gewoon volop komen.
En als voorzitter zal ik daar leiding aan geven maar ik geloof niet dat Nederland in alle opzichten het beste jongetje van de Europese klas hoeft te zijn.
We moeten ook gewoon de Nederlandse positie goed in de gaten houden.
Wat dat betreft, hoeven partijen als de PVV zich geen zorgen te maken die nu stellen: u zou eigenlijk weg moeten, moeten aftreden omdat u onmogelijk het Nederlandse belang kunt verdedigen als u tevens ook voor Europa moet opkomen.
Ja, ik zie die tegenstelling helemaal niet.
Sterker nog, ik denk dat het cruciaal is voor Nederland en voor het economisch herstel van Nederland dat die eurozone uit de problemen komt.
En dat vergt echt samenwerking, want we zijn op heel veel manieren denk alleen al aan de financiële markten, met elkaar verbonden.
Dus samenwerking in die Eurogroep en snel tot goeie beslissingen komen is van groot belang voor Nederland.
U zei het zojuist al in een tussenzinnetje: Kijk, we zitten wereldwijd nog in een economische crisis, maar u zegt: Het lijkt alsof we toch een beetje door dat dal heen zijn. Ziet u lichtpunten en ziet u inderdaad nieuwe groei en echt nu een weg omhoog uit die crisis?
Ik zie absoluut lichtpunten, maar ik blijf voorzichtig omdat het echt nog heel precair is.
Er moet in veel landen nog heel veel gebeuren om die landen in financieel veilig vaarwater te brengen om economische problemen op te lossen op allerlei terreinen en het risico is altijd dat, zodra we weer een lichtpuntje zien we op onze handen gaan rusten en dat zou niet goed zijn.
Dus wat mij betreft, blijven we echt werken, houden we elkaar aan die afspraken Europa moet veel concurrerender worden, ook internationaal gezien en anders is dat Die stabiliteit die nu te zien is rond de euro kan zo weer instabiliteit worden.
Dus dat is echt prioriteit nummer één: stabiliteit vasthouden en van daaruit werken aan hernieuwde concurrentiekracht voor de hele eurozone.
Maar hoe voorzichtig ook, ik proef bij u wel enig optimisme.
Er zijn absoluut lichtpunten, dus ik zeg steeds: Er is echt nu een kans om verder te bouwen op dat begin van vertrouwen dat er is.
Dat stelt ons ook in staat om de agenda te verleggen van alleen maar crisisbeheersing naar meer structureel beleid en het komende jaar zal dan ook veel meer in het teken staan van structurele maatregelen in de verschillende landen en in de eurozone als geheel en hopelijk veel minder in het teken staan van crisismanagement.
WESTER: Nog even over hoe u uw rol precies gaat vervullen.
Staatssecretaris Weekers van Financiën gaat de Nederlandse belangen behartigen in de vergaderingen die u voorzit, straks in de Eurogroep.
In de Tweede Kamer straks zelf gaat het ook vaak over de euro.
Dan blijft u wél die debatten zelf doen, heb ik begrepen.
Ja, ik vind dat zelf heel belangrijk.
De Kamer moet mij ook ter verantwoording kunnen roepen.
Ik wil me ook verantwoorden aan de Kamer.
De Kamer moet ook gewoon heel duidelijk aan mij boodschappen meegeven waar het Nederlandse belang extra aandacht verdient.
Zo werken we nu al, zo werken we al jaren.
En ik hecht er zelf aan dat die relatie met de Kamer heel direct en open blijft.
Ik blijf gewoon minister van Financiën en ik blijf ook als eerste verantwoordelijk voor de Nederlandse inzet rond alle financieel-economische discussies in de Eurogroep en in de Ecofin.
WESTER: Maar moet u dan straks die debatten niet samen gaan doen met staatssecretaris Weekers altijd aan uw zijde want hij is, zeg maar, de Nederlandse woordvoerder in Europa.
Dat zou kunnen. Dat ligt ook aan de Kamer zelf.
Als maar één ding duidelijk is: dat de Kamer altijd mij kan aanspreken en dat ik me altijd blijf verantwoorden aan de Nederlandse Tweede Kamer voor de inzet van de Nederlandse regering in Brussel.
Het kan niet zo zijn dat de Nederlandse regering als het ware met twee monden opereert een in Brussel, in misschien een andere rol, en eentje in de Kamer.
Dat blijven we bij elkaar houden. Ik ga er zelf ook op letten en de Kamer mag me daar ook altijd op aanspreken.
WESTER: Tot slot even een vraag die bij veel mensen leeft.
U bent nu benoemd voor 2,5 jaar.
Stel het geval, hypothetisch misschien, dat het kabinet tussentijds valt.
Nou, er komt een andere coalitie na verkiezingen u bent geen minister van Financiën meer.
Kunt u dan wel die termijn nog volmaken van 2,5 jaar blijft u dan voorzitter van de Eurogroep?
Dat zou kunnen, maar het is inderdaad zeer hypothetisch.
Dus ik zie heel veel redenen om deze coalitie ten minste één rit te laten uitzitten, wat mij betreft nog wel langer en dit is dan weer een extra reden daarvoor.
Maar in theorie zou dat kunnen.
WESTER: Oke, mag ik u heel hartelijk danken?
U in Brussel en u bedankt voor het kijken.
Het wekelijks gesprek met de minister van Financiën en de voorzitter van de Eurogroep.
Graag tot volgende week, ik hoop u dan weer hier te zien, meneer Dijsselbloem.
15.20 uur, RTLZ, goedemiddag.

AFSLUITENDE MUZIEK

(Beeldtitel: Wekelijks gesprek met de minister van Financiën.)