Persconferentie na de ministerraad, 18 januari 2013

Mediatekst | 18-01-2013

INLEIDEND STATEMENT
RUTTE
Goedemiddag allemaal. Vandaag onder andere gesproken over de opvolging van Jean-Claude Juncker als voorzitter van de eurogroep. Er is deze week in Europees verband besproken om de procedure te wijzigen en vervolgens toch te vragen om expliciete kandidaatsstelling en het kabinet heeft vandaag besloten om Jeroen Dijsselbloem te kandideren als opvolger van Jean-Claude Juncker als voorzitter van die eurogroep. Tot nu toe was het proces dat de bal het werk zou doen en dat er geen expliciete kandidaatstelling zou zijn. Er zou iemand uiteindelijk naar voren komen, nu is eerder deze week besloten om toch te werken met kandidaatstelingen, vandaar. De MR heeft vandaag die kandidatuur bekrachtigd, gisteren in de Kamer in het AO ook al over gesproken. Een belangrijke club die eurogroep, omdat daar veel coördinatie plaatsvindt rondom onze munt. Het is goed dat Nederland daar nauw bij is betrokken. Dijsselbloem zal maandag in de vergadering van de Eurogroep zijn kandidatuur nader toelichten. Er is ook de gelegenheid om te spreken over het verdere functioneren van de eurogroep, hoe je aankijkt tegen de agenda, hoe je aankijkt tegen onderwerpen als programmalanden, economische versterking, budgettaire stabiliteit en ook het verder brengen van de noodzakelijke hervormingen. Je ziet op dit moment de rente wat teruglopen in Europa, dat is op zichzelf goed nieuws, maar we moeten er wel voor zorgen dat waar die renteverschillen teruglopen dat de druk erop blijft om ook in Zuid-Europa door te gaan met die noodzakelijke hervormingen. We hebben het voornemen om de Nederlandse zetel in de Eurogroep te laten innemen door de staatssecretaris van Financiën, Frans Weekers. Dus die kan dan vanuit Nederland daar het woord voeren.

Tweede onderwerp waar we vandaag ook over gesproken hebben natuurlijk is het bezoek
- dat niet is doorgegaan - van David Cameron. Uiteraard alle respect voor het feit dat hij gezien de verschrikkelijke gebeurtenissen in Algerije de voorkeur heeft gegeven om vandaag in Londen te blijven, volstrekt logisch. Ik wens hem daarbij ook alle sterkte toe. Het is nog onduidelijk hoeveel slachtoffers precies zijn gevallen, maar onze steun uiteraard en ook alle medeleven met de collega's in Londen en ook heel persoonlijk met mijn collega minister-president daar. Het is goed dat hij de prioriteit zo heeft gelegd, vanzelfsprekend, en ik wens hem alle sterkte toe.

Daarnaast hebben we gesproken over het sociaal leenstelsel, er is vandaag een hoofdlijnenbrief over de studiefinanciering naar de Kamer gegaan. Dat is een onderwerp waarbij er geen automatische meerderheid is in de Eerste Kamer. Dat zal een zaak zijn waarbij we ook echt met andere partijen gaan praten om te bezien welke ideeën er bij andere partijen leven. In de Tweede Kamer is het wat makkelijker, want daar hebben de PvdA en de VVD wel op zichzelf een meerderheid, mits uiteraard er goede voorstellen liggen die gesteund kunnen worden door de twee fracties, maar in de Eerste Kamer is het anders. Wat we van belang vinden is dat ook op dit specifieke voorstel heel nadrukkelijk het contact gaan zoeken zoals dat ook in de toekomst bij veel andere onderwerpen het geval zal zijn, om niet alleen in de Tweede Kamer tot meerderheden te komen, maar ook in de Eerste Kamer. De hoofdlijnenbrief nodigt daar nadrukkelijk ook toe uit.
Wij vinden het gerechtvaardigd om studenten een hogere bijdrage te vragen zodat we extra kunnen investeren in onderwijs en onderzoek . Het is geen bezuiniging, het draagt ook niet bij aan bezuinigen. Het is geld dat wordt terug geïnvesteerd in het onderwijs. Tegelijkertijd moeten we ervoor zorgen dat studeren toegankelijk blijft; dat heeft te maken met hoe je omgaat met de aflossing van die lening, hoeveel tijd je daarvoor neemt. Tegelijkertijd heeft het ook te maken met hoe het beurzenstelsel in elkaar zit en wij denken dat die combinatie van die afbetalingstermijnen, de rentestanden, maar ook het feit dat we de aanvullende beurs in stand laten, dat dat zorgt dat die toegankelijkheid is geborgd.

Volgende week zullen de ministers Timmermans en Ploumen de Koningin vergezellen op het staatsbezoek aan Brunei en Singapore. Er gaat ook een delegatie van het Nederlandse bedrijfsleven mee.
Zelf ben ik volgende week donderdag en vrijdag in Davos bij het World Economic Forum. Heel veel gesprekken daar onder andere over thema's die ons allemaal bezighouden, groei en economische ontwikkeling, dat zullen de centrale thema's zijn. Het geeft gelegenheid om heel veel mensen binnen korte tijd daar te ontmoeten en te spreken over die onderwerpen en daarom zal volgende week Asscher hier staan en de ministerraad voorafgaand aan deze persconferentie hebben voorgezeten.

BREEDVELD (R1)
Is het een goede zaak als Dijsselbloem voorzitter wordt van die eurogroep.

RUTTE
Ja.

BREEDVELD
Waarom?

RUTTE
De voorzitter is degene die de agenda natuurlijk opstelt, die onderhandelt met andere landen, probeert te komen met andere landen tot gezamenlijk gedragen conclusies. En de combinatie van het feit dat Nederland in dat geval de voorzittersstoel zal bekleden, maar tegelijkertijd uiteraard ook Nederland vertegenwoordigd is in de Nederlandse stoel door Weekers is heel waardevol. Het zorgt ervoor dat je ook als Nederland vooraan in het proces zit, op de hoogte bent van wat er aan de gang is. Weet wat er ook in de gesprekken tussen de grote landen als Frankrijk en Duitsland wordt besproken. Dus ja, het is van grote waarde.

BREEDVELD
Kunnen wij ons nog kritisch opstellen als discussies een wending nemen die voor Nederland onwenselijk is?

RUTTE
Zeker.

BREEDVELD
Hoe dan?

RUTTE
Daarom is het ook zo belangrijk dat er de voorzitter is, de minister van Financiën zou dat zijn, uit hun midden en daarnaast ook in de Nederlandse stoel iemand anders zit. Tegelijkertijd is het zo dat we natuurlijk afspraken hebben in Europa over Stabiliteits- en Groeipact, waar we ons aan moeten houden. Die afspraken zijn streng en Nederland heeft een traditie van begrotingsdiscipline, dus in die lijn zal ook natuurlijk geopereerd worden.

BREEDVELD
De vorige minister van Financiën, De Jager, heeft de afgelopen jaren een hele kritische toon gebruikt in de discussies in de EU als het ging over eurobonds, als het ging over noodpakketten aan Griekenland. Is het mogelijk dat Dijsselbloem als voorzitter op zoek gaat naar het compromis en Weekers namens Nederland de kritische noot nog laat horen?

RUTTE
Beide zal het geval zijn. Dijsselbloem is minister van Financiën in de beste Nederlandse tradities. Dus streng, houdt niet van tekorten. Dit kabinet is geen voorstander van permanente geldstromen van Noord naar Zuid-Europa. Wij willen Zuid-Europa tijdelijk helpen mits er streng hervormd wordt in Zuid-Europa, men zich aan de afspraken houdt. In die traditie staat hij. In die traditie zal hij ook functioneren als voorzitter van de groep. Dat heeft Juncker natuurlijk ook gedaan. Tegelijkertijd is er alle mogelijkheid voor Weekers om ervoor te zorgen dat waar het noodzakelijk is het hele specifieke Nederlandse geluid stevig neer te zetten.

BREEDVELD
De Kamer is daar wel bezorgd over dat Nederland, het Nederlandse geluid, steeds meer verwordt tot het geluid van het Europees compromis en niet meer dat kritische geluid wat we gewend zijn van De Jager.

RUTTE
De Jager en Dijsselbloem, dat is echt, misschien zien ze er anders uit - nogal - maar behalve dat, opereren zij vanuit dezelfde Nederlandse traditie. En dan wat betreft het voorzitterschap, dat zal Dijsselbloem natuurlijk doen vanuit zijn overtuigingen en zijn overtuigingen zijn, nou ja, die overtuigingen passen ook bij zijn lichaamsbouw, hij houdt niet van overdaad, hij houdt niet van tekorten, wat hij wil bereiken is dat we met zuinigheid de overheidsfinanciën op orde brengen, in die zin staat hij geheel in de traditie van De Jager. Dat neemt hij ook mee naar het voorzitterschap en daarnaast hebben wij natuurlijk het geluid van Weekers vanuit het kabinet om ook die echte accenten te zetten vanuit Nederland. Dus ik ben daar heel positief over, ik denk dat dat voor Nederland echt goed nieuws is, dat wij hopelijk, moet nog blijken, dat lijkt mogelijk te zijn, deze functie kunnen krijgen.

BREEDVELD
Ik neem zonder meer aan dat Dijsselbloem ook als voorzitter gewoon het Nederlandse standpunt zal uitdragen, maar als voorzitter spreekt hij ook namens bijvoorbeeld de Zuid-Europese landen en zal dan toch het Europese compromis moeten verdedigen. Dat brengt Nederland toch in een ander pakket, vandaar mijn vraag: verandert dat de opstelling van Nederland in die Europese discussie?

RUTTE
Die vraag begrijp ik niet, want in het verleden als er besluiten werden genomen, waren dat altijd compromissen. Die verdedigde De Jager, die verdedigt Dijsselbloem. Dus dat is niet anders. Er moesten altijd compromissen worden gesloten tussen verschillende standpunten en dat kunnen inderdaad de standaard discussies zijn geweest tussen Zuid- en Noord-Europa. En als er dan een compromis gesloten wordt is dat een compromis dat alle 17 verdedigen. De taak van de voorzitter is bevorderen dat zo'n compromis tot stand komt. En dan heb ik graag een voorzitter die werkt vanuit een duidelijke traditie die ons hier in Nederland bevalt, waarbij tegelijkertijd ook de Nederlandse inbreng heel goed kan worden neergezet. Dus het is niet zo dat De Jager na de eurogroep, of Dijsselbloem na de eurogroep, nog steeds het eigen geluid liet horen. Als er eenmaal besluiten zijn genomen dan verdedigen wij gezamenlijk, dat geldt ook voor de Europese Raad, de getrokken conclusies. De vraag is met welke doelstellingen ga je die discussies in. En waar we tot nu toe een persoon hadden die dat deed en een voorzitter die niet uit Nederland kwam en misschien in kleine kamertjes met een paar landen probeerde tot compromissen te komen hebben we nu twee mensen die zich daarmee bezig houden en daarbij ook het voorzitterschap waarbij we dus in het hart van die besluitvorming zitten. Dus dit is echt goed.

BREEDVELD
Dus achter de schermen is er veel meer invloed om dat Nederlandse standpunt uit te dragen.

RUTTE
Om er in ieder geval voor te zorgen dat er een conclusie komt waarin Nederland zich zeer goed vinden en dat er geen verrassingen zijn.

BREEDVELD
Maar wat vindt u dan van opmerkingen bijvoorbeeld van de SP en de PVV die zeggen: ja Nederland doet zichzelf hiermee in de uitverkoop.

RUTTE
Daar ben ik het dus niet mee eens om alle redenen die we nu hebben bediscussieerd.

JONGEJAN (ALGEMEEN DAGBLAD)
Heeft u ook al besproken hoe hij die positie gaat invullen? Hij kan veel gaan reizen, weinig reizen, hij kan met lokale parlementen gaan praten. Hij kan natuurlijk zelf bepalen hoe hij  die functie gaat invullen.

RUTTE
Nee, daar hebben we het niet over gehad. Dat zal ook echt in de praktijk zijn vorm krijgen. Hij moet ervoor zorgen, dat hangt ook van de agenda af. Wat speelt er op een gegeven moment op die agenda. Het zijn de ministers van Financiën van de 17 landen die uiteindelijk met elkaar tot besluiten moeten komen. En de rol van de voorzitter is bevorderen dat die besluitvorming tot stand komt. Hij zal natuurlijk het hele instrumentarium gebruiken wat een voorzitter gebruikt om daar toe te komen Je kunt niet op voorhand al zeggen dat betekent dat je dit, dat of iets anders gaat doen. Het moet afhangen van het type discussies wat zich gaat aftekenen.

JONGEJAN
Dat is al duidelijk, het is duidelijk wat er op de agenda staat. Dus het hangt natuurlijk af van het type van hoe ga ik dit aanpakken?

RUTTE
In ieder geval heeft hij een uitstekende voorganger. Hij heeft niet voor niets gezegd dat Juncker altijd herinnerd zal worden als mr. Euro. Dat is een eretitel die echt aan Juncker terecht hangt. Die man heeft zeven jaar lang dat met groot gezag gedaan. Dijsselbloem zal daar zijn eigen stijl in vinden. Je ziet hem er nu natuurlijk al voor zorgen dat hij even los ook nog van die benoeming had hij al die afspraken al gepland met collega's om..

JONGEJAN
Die van vandaag niet.

RUTTE
Nou niet allemaal, maar bijna allemaal, had hij al heel veel van die afspraken in de agenda staan om ervoor te zorgen dat die, wat ik zelf ook doe, als lid van de ER ben ik ook veel op pad met collega's en ontvang ze hier om ervoor te zorgen dat los van de vergaderingen met z'n allen er ook die relaties gebouwd worden één op één. En het feit dat vervolgens deze bal is gaan rollen heeft in het kader van die gesprekken natuurlijk ook weer z'n bijdrage gehad.

HENDRICKX (ALGEMEEN DAGBLAD)
De voorganger van Dijsselbloem, Juncker, heeft een aantal voorstellen gedaan samen met Draghi en Barroso en Van Rompuy, bijvoorbeeld dat er een budget moet komen voor die eurogroep, dat er contracten worden afgesloten met lidstaten. Daar is Nederland tegen. Moet Dijsselbloem nu wel die voorstellen overnemen van Juncker als voorzitter of?

RUTTE
Nee, het goede nieuws is dat die voorstellen ook van tafel zijn. In de laatste Europese Raad zijn de gedachten van een eigen begroting voor de eurozone en een Europees eurozone stabilisatiefonds, allemaal vreselijke plannen die zijn van tafel gegaan. Dus daar hoeft u zich niet meer mee bezig te houden.

JANSEN (DE TELEGRAAF)
U gaf net zelf ook even aan dat de procedure deze week was gewijzigd en dat er is gekozen voor een expliciete kandidaatstelling, waarom is dat gebeurd eigenlijk?

RUTTE
Dat is besloten in de euro working group. Die gaan daarover en ja daar is, ik weet niet precies wat de overwegingen zijn geweest van alle onderscheiden landen, maar uiteindelijk heeft Nederland zich aangesloten bij een daar ontstaand beeld, dat we dat met z'n zeventienen zo zouden moeten willen.

JANSEN
Hield dat ook verband met het interview wat de Franse minister Moscovici gaf aan een Duitse krant waar hij toch op de rem trapte bij de kandidatuur of in ieder geval de kans dat Dijsselbloem mr. Euro zou worden?

RUTTE
Is mij niet bekend.

JANSEN
Heeft u deze week nog contact gehad met de Franse president Hollande over deze kwestie?

RUTTE
Nee, ik heb met Hollande over de kwestie gesproken bij een bezoek aan Parijs en ik weet dat tijdens de eurotop in december er ook goed overleg is geweest tussen hem en de Duitse kanselier.

JANSEN
Is de kans voor Dijsselbloem om deze prestigieuze functie te krijgen deze week op enig moment serieus in gevaar geweest?

RUTTE
Dat zal maandag blijken. Dat is niet te zeggen. Kijk, er lijkt veel steun te zijn voor zijn kandidatuur.

JANSEN
Hij is de enige kandidaat, dus dan gaat hij het volgens mij gewoon worden.

RUTTE
Ja, maar laten we de dag prijzen als we het ook echt binnen hebben, maar inderdaad, de kans is groot dat hij het wordt. Ik heb eigenlijk vanaf het begin dat dat speelde, dat zijn naam rondging heb ik gemerkt dat er veel steun voor is. Daar zelf met een aantal collega's over gesproken en ook steeds gemerkt dat men zei ja het zou een minister van Financiën moeten zijn, een van hen. Het zou een minister van Financiën moeten zijn uit een land met een goede reputatie en om allerlei redenen komt men dan bij Nederland waarbij geldt dat hij een hele goede indruk heeft gemaakt in de eerste vergaderingen waarin hij zich heeft gepresenteerd, dus die combinatie van Nederland en Dijsselbloem heeft de kandidatuur kansrijk gemaakt, maar of het gebeurt moeten we echt afwachten, dat moet maandag blijken.

JANSEN
Dat heeft u vorige week eigenlijk ook met zoveel woorden gezegd, het is eigenlijk ook geen antwoord op de vraag met alle respect. Ik vroeg u of de kandidatuur voor Dijsselbloem of de kans daarop want hij was formeel nog geen kandidaat totdat de regels wijzigden deze week serieus in gevaar is geweest omdat de Fransen op de rem zijn gaan trappen.

RUTTE
Maar luister er zijn deze week veel geluiden van steun gekomen ook geluiden uit een paar landen die zeiden, in het bijzonder dus Frankrijk inderdaad, de Franse minister van Financiën die een aantal dingen erover heeft gezegd in de pers. In hoeverre dat uiteindelijk, daarom was ook mijn oprechte antwoord dat ik dat niet kan beantwoorden die vraag, dat zal afhangen van maandag dan zal moeten blijken of er uiteindelijk voldoende steun is om die benoeming te laten plaatsvinden, dus het is niet te zeggen, omdat het nog niet heeft plaatsgevonden, of die serieus in gevaar is geweest.

JANSEN
Laat ik het dan nog een keer langs andere weg proberen, heeft u deze week op enig moment zich ernstig zorgen gemaakt over de kans voor Dijsselbloem over deze..

RUTTE
Niet ernstig zorgen, maar vanaf het begin van het proces natuurlijk monitor ik het volledig en ben ik er zeer mee bezig, omdat ik het van hele grote waarde voor Nederland vind en ben ik natuurlijk zeer gespitst op signalen van steun en signalen die daar contrair kunnen gaan en deze week was er ook in de tweede categorie zo'n signaal, niet zozeer tegen Dijsselbloem gericht, maar meer tegen de snelheid van het proces en de procedure en daar ben ik natuurlijk buitengewoon op gespitst ….

JANSEN
U heeft er toch geen actie op genomen, tenminste dat begrijp ik, u heeft namelijk niet contact gezocht met de Franse president. Of heeft u met anderen gebeld in Frankrijk toen dat gebeurde?

RUTTE
Kijk, wat we precies aan lobby doen dat ga ik nu verder niet bespreken, want dat is niet dienstig aan het proces, maar ik heb inderdaad geen contact gehad met de Franse president. De specifieke contacten die we hebben moeten altijd dienen aan het bevorderen van de benoeming en soms doe je dat rechtstreeks soms doe je het indirect en hoe dat precies gaat, uw krant kennende, en ook een aantal andere journalisten hier goed inschattend, komt die reconstructie nog wel.

JANSEN
Daar wilde ik vandaag mee beginnen, vandaar deze vraag.

RUTTE
U houdt me ten goede, ik zou eerst willen proberen om de benoeming zeker te stellen.

WESTER (RTL)
Meneer Rutte, als hij het wordt, dan gaat dat hem ongetwijfeld veel extra tijd kosten. Is er nog nagedacht of gesproken in het kabinet of informeel over de suggestie die onder andere door D66 gedaan is, om dan een extra staatssecretaris op het departement te benoemen?

RUTTE
Nee.

WESTER (RTL)
Ook  niet eens over nagedacht?

RUTTE
Nee. Dat voornemen is er niet. Wij achten het niet verstandig vanuit de Dreesiaanse gedachte van soberheid, dat waar we in heel Nederland bezig zijn om de overheid kleiner te maken, om dan het kabinet groter te maken.

WESTER (RTL)
Maar hij kan het dus eigenlijk gewoon makkelijk bij doen?

RUTTE
Nou, makkelijk niet. Het zal moeten blijken. Dus Weekers zal hem vervangen in de stoel. Verder zal ook in de praktijk moeten blijken hoeveel tijd het precies kost. Het hangt ook erg af van de complexiteit van de thema's die aan de orde zijn. En het hangt er ook vanaf hoe hij uiteindelijk zelf die functie gaat invullen. Dat kun je pas echt helemaal vormgeven als je echt in die stoel zit.

VERBEEK (BNR)
Ik moet nog altijd nadenken over die link tussen overtuiging en lichaamsbouw… Even een ander onderwerp: betreffende de uitspraken van Asscher, die dus nadelen ziet aan loonmatiging. Welke nadelen ziet u aan het beleid van loonmatiging?

RUTTE
Loonmatiging heeft natuurlijk nadelen. Elk voordeel heeft nadelen. Er zitten grote voordelen aan: het versterkt onze concurrentiepositie, het draagt - voor zover de loonmatiging bij de overheid is - draagt het ook bij aan het versneld op orde brengen van de overheidsfinanciën. Maar loonmatiging heeft natuurlijk ook een effect op de consumptie. Nou is Nederland een exportland en is dus de mate waarin je binnenslands stimuleert, de effecten daarvan zijn natuurlijk altijd in hun karakter beperkt, omdat we nou eenmaal een exportland zijn en heel erg afhankelijk zijn van die exportpositie. Wat je moet vaststellen is dat door de loonmatiging bij de overheid, maar toch ook in de sectoren van het bedrijfsleven betracht, onze concurrentiepositie ten opzichte van bijvoorbeeld Duitsland, natuurlijk is verbeterd. Dus er zijn wel degelijk vraagtekens en kanttekeningen te plaatsen bij loonmatiging. Maar, in het algemeen genomen, is het een instrument dat je concurrentiepositie versterkt. Waarbij de overheid overigens een beperkte rol heeft; wij kunnen als overheid bevorderen loonmatiging in de collectieve sectoren, maar wij gaan niet over het arbeidsvoorwaardenbeleid en arbeidsvoorwaardenonderhandelingen in de private sector.

VERBEEK (BNR)
Keek u op van de uitspraken van Asscher, zoals die werden opgetekend door het Finanacieel Dagblad?

RUTTE
Nee, omdat ik een sms'je van hem kreeg dat hij het zo niet gezegd had. Dus ik keek niet op.

VERBEEK (BNR)
U heeft hem er nog niet op aangesproken vanuit de ministerraad?

RUTTE
Nee, nogmaals, omdat hij het zo niet gezegd had. De uitspraken die hem daar werden toegevoegd, heeft hij zo niet gedaan.

BERGSMA (ANP)
Ik dacht dat hij zonet bij het touwtje heeft gezegd dat de quotes op zich correct waren?

RUTTE
Nee, maar het ging om het woord loonstijging. Hij had gezegd, hij zou het woord loonstijging hebben ge… er zou loonstijging moeten komen. Dat is eigenlijk de teneur van het artikel. Hij heeft het woord loonstijging niet in de mond genomen.

BERGSMA (ANP)
Maar hij heeft geen afstand genomen, in tweede instantie, van de citaten.

RUTTE
Nee, van de citaten niet. Maar die citaten zijn in de context geplaatst van dat er loonstijging moet komen en het woord loonstijging heeft hij niet gebruikt. De citaten kloppen. Ik bedoel: intellectueel zijn ze juist; namelijk dat loonmatiging grote voordelen heeft, maar dat er ook absoluut - nogmaals, elk voordeel heb z'n nadeel, zou Cruijff zeggen- ook nadelen aanzitten. Maar per saldo is het een verstandig instrument vanuit de overheid. En voor zover het betreft de private sector, gaan Asscher en ik daar niet over. Dat is aan werkgevers en werknemers.

MEERHOF (DE VOLKSKRANT)
Kunt u wat meer zeggen over wat er is besloten over Cameron?

RUTTE
Nou niets, behalve het volle respect en begrip voor het feit dat hij niet is gekomen.

MEERHOF (DE VOLKSKRANT)
Dat is geen gespreksonderwerp, dat is een mededeling van twee zinnen.

RUTTE
Ja, maar we hebben natuurlijk wel even stil gestaan bij de verschrikkingen die zich nu aftekenen in Algerije en ons gerealiseerd dat als je minister-president bent, en ook lid van een regering, dat dat natuurlijk de vreselijkste gebeurtenissen kunnen zijn die een land kunnen raken. En daar echt even bij stil gestaan, omdat het A. dus volstrekt begrijpelijk is dat hij niet komt. Dat hij die keuze heeft gemaakt zoals hij die heeft gemaakt, daar volledig begrip en respect voor. Maar ook wel even stilgestaan van: dit is echt iets vreselijks wat daar nu gebeurt. Het raakt ook zo'n kabinet natuurlijk. Het leiderschap dat hij nu laat zien, daar kan ik alleen maar respect voor hebben. 

MEERHOF (DE VOLKSKRANT)
Er is ook nog gesproken over de rol die u zou moeten innemen als hij een politiek statement maakt over de Europese Unie? Welke rol u daar wel en niet bij zou moeten spelen? Is er nog op aangedrongen dat u bijvoorbeeld niet in de buurt bent of niet op het podium zit als hij zo'n verklaring aflegt?

RUTTE
Nee, want ik had daar al een besluit over genomen. Ik heb hem ook zelf gemeld dat hij natuurlijk meer dan welkom is om een toespraak in Nederland te houden, maar dat ik bij de toespraak zelf niet aanwezig zal zijn. Mede ook omdat de toespraak deels gehouden zal worden als leider van zijn partij, en niet alleen als minister-president. Ik heb verder uiteen gezet, dat wij het natuurlijk op heel veel punten met elkaar eens zijn. Wij vinden allebei dat de Unie concurrerende moet worden. Daar trekken we ook samen bij op. Daar hebben we al initiatieven in genomen. Wij vinden allebei dat de Unie voor minder geld zou moeten draaien, dus dat de kosten van de administratie van de Unie omlaag moeten. En we willen allebei een fundamentele discussie over subsidiariteit; welke taken kun je op nationaal  niveau doen? Welke taken kun je op Europees niveau doen? Waar Nederland niet op uit is, is unieke arrangementen tussen Nederland en de Unie. Opt-outs. Dat willen wij niet. Of hij daarvoor gaat pleiten, of niet, dat weet ik niet. Maar er is in Engeland wel sprake van geweest. Maar daar is in ieder geval Nederland heel duidelijk over: wij zijn niet voor opt-outs.

MEERHOF (DE VOLKSKRANT)
Is er nog wel besproken dat u dat wellicht nog een keer zou moeten benadrukken, dat Nederland daarin een andere positie inneemt dan Groot-Brittannië, mocht het in de speech van Cameron zover komen dat hij het daar inderdaad over heeft?

RUTTE
Nee, want dit zeggen wij al een jaar of tien. Dat Nederland wil dat de Unie competitiever wordt, dat de kosten omlaag gaan en dat je heel goed moet kijken: op welk niveau kun je nou het beste taken uitvoeren. Er staat ook in het regeerakkoord dat wij daar de Commissie toe uitnodigen om initiatieven te nemen. Ook als Nederland zelf initiatieven zullen nemen om, maar wel à 27, dus met de Unie als geheel, dat debat te voeren.

MEERHOF (DE VOLKSKRANT)
Dus dat is u niet gevraagd, om dat nog eens een keer te benadrukken?

RUTTE
Nee, omdat we het daar namelijk over eens zijn. Dus dat was niet nodig.

BERGSMA (ANP)
[Onverstaanbaar, red]

RUTTE
Geen mededelingen over gedaan. Ik kan me voorstellen dat ze even nu met die vreselijke situatie in Algerije bezig zijn. Dus we wachten die mededeling af, daar is niets van bekend.

KRANENBURG (NRC HANDELSBLAD)
U zou vanochtend ook een gesprek hebben met Cameron, [Onverstaanbaar, red]

RUTTE
Zeker, ook een aantal andere landen. Of dat leidt tot een fysieke ontmoeting, moeten we bekijken, want die top is al op 7 en 8 februari. Er zal ongetwijfeld contact zijn. We zullen zeker bellen, maar of wij elkaar fysiek zien, en of dat dan in de context is van een toespraak, dat moeten we bekijken.

VAN DE PUTTEN (VRT)
[onverstaanbaar, red] Vandaag horen we dat Belgische en Nederlandse parlementsleden tezamen een hoorzitting willen organiseren om de bedrijven tot de orde te roepen. Wat vindt u daarvan, goede zaak?

RUTTE
Ik lever nooit commentaar om wat het parlement gaat doen, dat is niet aan mij.

VAN DE PUTTEN (VRT)
Maar dit betekent toch dat het stilaan op politiek niveau komt, toch?

RUTTE
Het parlement is zeer politiek, maar de vraag was, het antwoord dat ik heb gegeven bij mijn bezoek aan Chris Peters, was of politici zelf met bouten en sleutels naar een trein moeten rennen om die te laten rijden. Toen heb ik gezegd: nee, dat laten we aan de deskundigen. Treinstellen weer aan het rijden krijgen, moet je aan de technici overlaten. Dan moet je niet een politicus met een grote soldeerbout -of wat het ook is- erheen laten gaan.

VAN DE PUTTEN (VRT)
Maar zo'n hoorzitting met de twee landen zou uniek zijn, dat is toch een politiek feit?

RUTTE
Ja, maar gezien ook de scheiding in Nederland van parlement en Kamer…sorry, van Kamer en parlement enerzijds en regering anderzijds, ben ik zeer terughoudend om commentaar te leveren op initiatieven van het parlement die niet direct ook een verzoek regarderen aan de regering.

VAN DE PUTTEN (VRT)
Den Haag vindt het zo jammer dat ze niet rechtstreeks naar Brussel kunnen dat ze een eigen spoorlijn overwegen, zou het goed zijn dat Den Haag en Brussel op die manier ten minste verbonden zijn?

RUTTE
Dat is echt een zaak van de gemeente Den Haag. Er zijn keuzes gemaakt op nationaal niveau, over het traject waarover de Fyra rijdt. Hoe de gemeente Den Haag uiteindelijk verder omgaat met die realiteit en wat voor extra initiatieven men neemt, dat is echt aan de gemeente Den Haag.

VAN DE PUTTEN (VRT)
Hoe erg moet het zijn met de Fyra voor u ingrijpt?

RUTTE
Nogmaals, ik vind niet dat de politiek gehouden is om technische problemen op te lossen. We hebben afspraken gemaakt, de uitvoerders zijn nu aan zet om te zorgen dat de trein fatsoenlijk rijdt.

VISCHJAGER
Mijn vraag van vorige week, misschien kunt u zich dat nog herinneren, dat ik vorige keer een belangrijke vraag heb gesteld over de dood van 10.000 mensen, dat die niet nodig is? (…) Ik wil toch aan u zelf eens vragen: vindt u het niet een beetje raar dat het vanwege te weinig brandstof 10.000 mensen dood moeten gaan omdat ze geen medicijnen krijgen, welk land het ook is?

RUTTE
De vraag ging dus over Flying Doctors, die u vorige week stelde, ik heb die vraag doorgeleid aan het ministerie van buitenlandse zaken. Die hebben u inmiddels geantwoord, als het goed is. Anders zal de heer Wester u persoonlijk zo meteen, onder couvert, antwoord geven. Maar dan krijgt u echt totaal inzage in hoe de collega's van buitenlandse zaken daarmee omgaan en in het bijzonder de ambassadeur seksuele gezondheid.