Wekelijks gesprek RTLZ I 15 januari 2013

(Beeldtitel: Wekelijks gesprek met de minister van Financiën. Frits Wester:)

INLEIDENDE MUZIEK

FRITS WESTER: Welkom bij het wekelijks gesprek met de minister van Financiën.
Meneer Dijsselbloem, van harte welkom ook weer. Eerste gesprek in 2013.
Ja, de afgelopen weken, het was reces hier in de Tweede Kamer.
Het was politiek rustig, maar rondom uzelf was er toch steeds nieuws.
Nederlandse media, buitenlandse media want u zou de beoogd voorzitter zijn van de Eurogroep.
Bent u niet een beetje moe van al die berichten?
MINISTER DIJSSELBLOEM: De portretten waren op een gegeven moment wel genoeg, ja. Maar voor de rest begrijp ik het.
Het is logisch dat er over wordt gespeculeerd.
Maar speculeren, u heeft niet gezegd van, of laten weten van jongens, je kunt schrijven en speculeren wat je wilt maar ik ben helemaal niet in voor die functie.
Nee, dat heeft u goed opgemerkt.
-Met andere woorden: u bent er wel voor in.
Nee, ik heb steeds gezegd dat op het moment dat het echt aan de orde is en dat weten we pas tijdens de vergadering zo gaat dat, zal ik die vraag beantwoorden áls die vraag mijn kant op komt.
-Maar u heeft er toch wel over nagedacht?
Ja, denken staat nooit stil.
WESTER: Ik kan me voorstellen, kijk, het wordt natuurlijk een stukje drukker als u dit erbij krijgt als Nederlandse minister van Financiën.
Dat geldt voor iedereen die het gaat doen, je krijgt er een taak bij dat u wellicht met uw vrouw erover gesproken heeft met uw politiek leider, Diederik Samsom, met de premier.
Dat soort gesprekken heeft u toch gevoerd?
Ik ga er maar niet te veel op vooruitlopen.
-Hoeft niet inhoudelijk maar u heeft er toch samen over nagedacht?
Er wordt over nagedacht.
-Wat de consequenties zijn.
Het is realistisch genoeg om er tijdig over na te denken, ja.
Maar u heeft dus niet laten weten van: ik ben er niet voor in.
U heeft erover nagedacht, dan mag ik toch concluderen dat u zegt: Nou, als het op mijn pad komt, dan gaan we het doen.
Ik blijf er echt zeer terughoudend over, omdat, zoals u weet het aan de ministers van Financiën is om daarover te beslissen.
Er wordt daarbij altijd gestreefd naar consensus rond een kandidaat omdat het ook natuurlijk belangrijk is dat die ook een voorzitter is, straks namens de hele groep.
En dat ook met veel vertrouwen van al zijn collega's kan doen, dat werk.
Of die consensus er is, aanstaande maandag, zien we pas dan.
En dat maakt dat ik er gewoon echt heel terughoudend over ben.
Dus ik begrijp alle vragen en ik zou ze ook stellen in uw positie maar ik kan ze gewoon niet beantwoorden.
Ik snap het. Aanstaande maandag moet er een besluit vallen.
Dan wordt er een nieuwe voorzitter van de Eurogroep gekozen.
U heeft een aantal collega's, andere prominente bewindslieden in de buitenlanden gesproken, in Europa, de afgelopen week.
Is er iemand die gezegd heeft: Nou, Jeroen Dijsselbloem, we zien jou niet zitten?
Kort na mijn aantreden had ik een kennismaking met mijn voorganger, Gerrit Zalm.
En de heer Zalm zei tegen mij: Wat je al vrij snel moet doen is gewoon gaan kennismaken met je collega's.
Je werkt zo veel met ze samen, zeker rond de eurocrisis dat het echt de moeite waard is om gewoon elkaar te leren kennen een keer zonder agenda te praten over waar we voor staan.
Dus dat heb ik toen meteen gepland. Dat is gebeurd rond het kerstreces.
Dat is nog niet helemaal afgerond.
Dat is dus gewoon een investering in een relatie met je collega's waar je zo veel mee samenwerkt. Daar is alles langsgekomen.
Uiteraard de situatie in de eurozone, de situatie in een aantal landen die met programma's steun krijgen het economische beeld van Europa en ook het voorzitterschap van de Eurogroep.
Zonder dat er conclusies zijn getrokken, linksom of rechtsom maar gewoon even verkend met elkaar.
Gaan we even naar de euro zelf toe. Die staat weer hoger dan nou, dan hij lang gestaan heeft ten opzichte van de dollar en andere munten.
Is dat nou een eerste teken dat er weer meer vertrouwen in die euro komt?
Ja, ik denk het wel.
Ik denk dat het afgelopen jaar natuurlijk een aantal beslissingen zijn genomen waardoor het vertrouwen is teruggekomen, zowel vanuit de Europese politiek de Eurogroep, maar ook vanuit de ECB. Dus je ziet dat vertrouwen zich herstellen.
Dat vertrouwen herstelt zich.
Je ziet het ook een beetje op de beurs op dit moment.
Heeft u zelf het gevoel: 2013 wordt misschien nog een vervelend jaar de eerste helft zeker, maar er gloort weer licht aan het eind van die tunnel?
Ik ben altijd zeer voorzichtig met zulke voorspellingen, omdat...
WESTER: Duitsland heeft een begrotingsoverschot op dit moment zelfs.
Ja, Duitsland heeft, over het geheel van 2012 genomen, het goed gedaan maar ze hebben ook een zwaar laatste kwartaal gehad.
Dus de cijfers van het laatste kwartaal van Duitsland zijn niet zo gunstig.
En het zal ook voor de eerste, zeker voor de eerste helft van dit jaar in Nederland en mogelijk ook in Duitsland echt nog moeilijk worden.
Dus ik ben daar voorzichtig in.
Ik denk dat we moeten zorgen dat zo veel mogelijk de randvoorwaarden er zijn voor een duurzaam herstel.
Dat betekent niet het uitstellen van beleid, wat mij betreft.
Dat betekent een vaste koers en dan zal het vertrouwen ook geleidelijk terugkeren het vertrouwen dat op de markten al terugkeert in de euro en op de aandelenbeurzen ook voorzichtig te zien is.
Een heel belangrijk stukje vertrouwen dadelijk bij de bedrijven die hun bedrijfsinvesteringen weer voortzetten en burgers, consumenten die weer wat besteden.
U zegt: Niet het uitstellen van beleid. Dat is het voorgenomen beleid de voorgenomen bezuinigingen, die gewoon door laten gaan.
Er wordt veel gespeculeerd over mogelijke extra bezuinigingen.
Nu heeft uw collega Asscher, vicepremier, gezegd: Die drie procent daar moeten we wel aan vasthouden, dat moeten we niet zomaar laten varen.
Bent u dat met hem eens?
We hebben nadrukkelijk afgesproken, ook in het regeerakkoord dat de Europese begrotingsafspraken leidend zijn voor ons.
Dat is in principe de min drie, tenzij er zeer bijzondere acute economische omstandigheden, tegenslagen zijn.
Of die er zijn, of we überhaupt weer in de problemen komen kunnen we echt pas beoordelen in februari.
In februari kijken wij zelf waar we staan met tegenvallers, meevallers een geactualiseerd beeld. En ook de Europese Commissie geeft een oordeel over hoe de eurozone ervoor staat, zowel qua budgettaire voortgang als economie en dan weten we wat ons te doen staat.
Ik hoor u niet zeggen: Coûte que coûte die 3 procent vasthouden.
Er kunnen omstandigheden zijn waardoor we even moeten afwijken daarvan?
Nou ja, zo zitten de Europese afspraken in elkaar.
Maar het is duidelijk dat het vasthouden aan ook budgettaire verplichtingen dat geldt voor alle landen, echt van groot belang is.
We moeten daar niet te snel naar de mogelijkheden, die er dus wel zijn moeten we niet te snel naar grijpen.
En dan rekent u ook, áls we zouden moeten afwijken op enige clementie van Europa, heeft u eerder gezegd.
Nou, daar wil ik ook niet op speculeren.
Wij hechten als Nederland zeer aan een begrotingscommissaris die streng is omdat we uit het verleden weten hoe begrotingen uit de hand kunnen lopen en afspraken al snel weer aan de kant worden geschoven als het tegenzit.
Dus ik ga niet bij voorbaat richting Brussel zeggen: Wees clement.
Nee, laten we kijken hoe ver we komen en maximale inspanning leveren.
WESTER: En dat kan betekenen: eventueel extra bezuinigingen maar het hoeft niet per se, in bepaalde omstandigheden?
Nou, u dwingt mij een beetje om tot herhaling over te gaan want het zijn allemaal als-dan-redeneringen.
Kijk, we hebben gewoon de vaste lijn dat we een paar keer per jaar kijken waar staan we met de begroting, zitten we een beetje op pad?
Het eerstvolgende moment is eind februari, dan krijgen we nieuwe cijfers zowel van ons eigen CPB als vanuit de Europese Commissie en dan kijken we waar we staan.
En dan nemen we beslissingen wat er nodig is, áls er iets nodig is.
Nog even naar de Nederlandse banken. Ja, SNS, iedereen kan het lezen, zien het gaat niet goed. Verwacht u dat ze binnenkort aankloppen voor nieuwe steun?
Ik heb een vaste lijn als het gaat om instellingen en daar zeg ik helemaal niks over.
Ik ga zelfs geen omtrekkende bewegingen maken, ik zeg er helemaal niks over.
WESTER: Maar kan dat een tegenvaller worden voor Nederland?
Tot nu toe zijn we net in de plus uitgekomen als het gaat om die totale bankensteun, maar als dit erbij komt zou het ook wel eens negatief kunnen uitpakken voor Nederland, financieel.
En ik kan u er helemaal niks over zeggen.
-Daar kunt u niks over zeggen.
Ik snap het.
We gaan nog even naar Coen Teulings, directeur Centraal Planbureau.
Gisteren werd bekend dat hij na deze termijn van zeven jaar stopt.
Vindt u het jammer dat hij vertrekt?
Ja, ik denk dat hij het in hele moeilijke omstandigheden goed heeft gedaan.
Je moet je realiseren dat een van de belangrijkste taken voor het CPB is natuurlijk het leveren van ramingen, het doen van betrouwbare voorspellingen waar we bijvoorbeeld onze begroting ook op baseren.
Nou, als er iets ongelooflijk moeilijk was de afgelopen zeven jaar waarin hij directeur is geweest, dan was het proberen om goed te voorspellen hoe de economie zich zou ontwikkelen, hoe de budgetten zich zouden ontwikkelen.
Het CPB is en blijft daarin een vaste factor en dat was het ook in de periode van Teulings.
Hem werd wel 's verweten in die zeven jaar, door andere partijen door verschillende media, dat hij te partijpolitiek optrad.
Hij is trouwens ook lid van uw eigen partij, de Partij van de Arbeid.
U heeft ook wel eens kritiek gehad op politieke uitspraken van hem.
Vond u dat zelf ook een probleem?
-Nee, ik vond dat geen probleem.
Ik vind ook dat de politiek daar ontspannen mee om moet gaan.
Mensen mogen lid zijn van een politieke partij maar bij Teulings ben ik er altijd van overtuigd geweest dat hij z'n eigen opvattingen op basis van economische onderbouwing heeft gegeven.
Die waren lang niet altijd in het voordeel van zijn partij.
Op onderdelen misschien.
-Vorige week nog, toen 't ging over de zorg.
Dat is niet enthousiast ontvangen, begreep ik uit mijn partij het advies van het CPB op dat punt.
Dus de stelling dat hij gekleurde adviezen geeft is, denk ik, totaal niet te onderbouwen.
Hij heeft altijd als gewoon gedegen econoom daarom zit hij daar ook op die plek, zijn adviezen gegeven.
En ik hoop, ik wens ook zijn opvolger toe, dat hem die ruimte ook gewoon toekomt.
WESTER: Dus niet alleen een directeur, een Centraal Planbureau dat cijfers in een computer stopt en dan met een modelletje een uitdraai krijgt en die presenteert maar ook een gedegen advies geeft: Volgens ons, het Centraal Planbureau zou u wel of niet moeten bezuinigen, moet u dat en dat doen?
Zeker, daar heb ik helemaal geen probleem mee.
En vervolgens mag ik er ook weer iets van vinden.
Zijn laatste adviezen over wel of niet bezuinigen heb ik ook van mijn commentaar voorzien.
Maar dat is onderdeel van hoe we met elkaar omgaan.
Ik ben er zeer voor dat mensen in zijn positie aan het maatschappelijk debat kunnen deelnemen hun opvattingen kunnen geven en de politiek doet daar iets mee of niet.
En die ruimte krijgt z'n opvolger ook?
-Dat hoop ik zeker.
Wanneer is die naam bekend?
-Dat weet ik niet.
Ik begrijp dat hij op 1 mei zou willen aftreden.
Dus het lijkt me dat we tempo moeten maken.
Meneer Dijsselbloem, mag ik u hartelijk danken voor dit gesprek?
Graag tot volgende week. Dan zit hier misschien niet alleen de Nederlandse minister van Financiën maar ook de voorzitter van de Eurogroep. Sterkte met afwegen.
Dank je wel.
-En u dank voor het kijken.
Volgende week dinsdag 15.20 uur zijn we er weer, RTL7 het wekelijks gesprek met de minister van Financiën.

AFSLUITENDE MUZIEK

(Beeldtitel: Wekelijks gesprek met de minister van Financiën.)