Participatiewet: meer tijd voor hervorming sociale werkvoorziening
Gemeenten krijgen meer vrijheid om te bepalen welke ondersteuning mensen met een arbeidsbeperking nodig hebben. Werkgevers moeten hun deuren wijder open zetten voor mensen met een handicap.
Grote ondernemingen met 25 of meer personeelsleden moeten op termijn 5% werknemers met een beperking in dienst hebben. De Participatiewet die op 1 januari 2014 in werking treedt, heeft geen gevolgen voor wie nu al een Wajong-uitkering heeft. De huidige Wajongers worden niet herkeurd en ook hun uitkering wordt niet verlaagd. Dat staat in de zogenoemde ‘contourenbrief Participatiewet’ waarmee de ministerraad op voorstel van staatssecretaris Klijnsma van Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft ingestemd.
In de brief aan de Tweede Kamer wordt verwezen naar ervaringen met een quotum voor mensen met een arbeidsbeperking in het buitenland. Een belangrijke voorwaarde is het toezien op de naleving van een dergelijke regeling. In landen waar een quotum strikt wordt toegepast en gehandhaafd zijn de ervaringen positief. Zo bestaat in Duitsland 4% van het werknemersbestand in de private sector uit mensen met een beperking. In de publieke sector is dat zelfs 6,4%.
In de brief staat dat de uitgaven aan Wajong, WWB en Wsw bij ongewijzigd beleid oplopen van 11 miljard nu naar 13,5 miljard euro structureel. Bij de uitwerking van de Participatiewet zijn de financiële kaders van het Regeerakkoord volgens staatssecretaris Klijnsma leidend. Wel worden de bezuinigingen in een minder straf tempo doorgevoerd dan eerder was beoogd en krijgen gemeenten meer tijd om de bedrijfsvoering van de sociale werkvoorziening aan te passen.
De Wsw (sociale werkvoorziening) wordt vanaf 1 januari 2014 afgesloten voor nieuwe werknemers. Het kabinet geeft gemeenten de ruimte om zelf beschut werk te organiseren voor mensen die enkel onder beschutte omstandigheden kunnen werken. Het gaat in totaal op termijn om 30.000 plaatsen. De Wajong is vanaf 1 januari 2014 alleen nog toegankelijk voor jonggehandicapten die volledig en duurzaam arbeidsongeschikt zijn.
Mensen die in het nieuwe systeem niet meer in aanmerking komen voor beschut werk of de Wajong kunnen een beroep doen op de gemeente. Dankzij het quotum komen voor deze mensen straks banen beschikbaar. Concreet betekent het dat een gemeente met 50.000 inwoners per jaar gemiddeld dertig mensen extra aan werk moet helpen (minder dan drie per maand).
Bij gemeenten van 100.000 inwoners gaat het gemiddeld om vijf extra plaatsingen per maand. Hiervoor kunnen gemeenten diverse instrumenten voor werkgevers inzetten (loonaanvulling, jobcoach, no-risk polis e.d.). Werkgevers die mensen met een arbeidsbeperking in dienst nemen komen in aanmerking voor een mobiliteitsbonus.
De bezuinigingen op de Wsw gaan een jaar later in dan in het wetsvoorstel van de Wet werken naar vermogen was voorzien en deze worden niet over drie, maar over zes jaar doorgevoerd. Hierdoor ontvangen gemeenten een hogere subsidie per werkplek voor mensen die met een Wsw-indicatie bij een sociaal werkbedrijf aan de slag zijn.
Voor mensen die nu al met een Wsw-indicatie werkzaam zijn in de Sw-sector verandert er als gevolg van de nieuwe wet niets. Zij houden dezelfde rechten en plichten.
Het kabinet wil de noodzakelijke wetgeving in het voorjaar van 2013, na advies van de Raad van State, bij de Tweede Kamer indienen.