Kerstgroet aan de Hulpverleners

Toespraak | 17-12-2012

Dames en heren,

Kerstmis is een feest - waarschijnlijk zelfs het feest bij uitstek - dat we vieren in de huiselijke kring. Een feest waarop we bij elkaar komen met familieleden, met allen die ons dierbaar zijn, om gezamenlijk de maaltijd te nuttigen, om gezellig met elkaar te praten en de warmte van elkaars aanwezigheid te voelen. 

Wat niet iedereen zich altijd even goed realiseert, is dat er mensen zijn, die met de kerstdagen gewoon moeten werken. 

Mensen die niet behaaglijk thuis, omringd door hun dierbaren, aan tafel zitten, maar die bijvoorbeeld op straat, in de kou, een uit de hand gelopen burenruzie moeten zien te sussen. 

Mensen die iemand moeten stabiliseren, die zojuist een ernstig auto-ongeluk heeft gehad.

Of mensen die met groot materieel moeten uitrukken om een brand te blussen en die in plaats van gezellig rond de kerstboom te zitten, tot hun enkels in het bluswater staan.

Want kerst of geen kerst: al dit soort nare zaken gaan gewoon door. En leuk of niet leuk: iemand moet daar uiteindelijk op af. Die “iemand” is de hulpverlener: bij de politie, bij de brandweer, bij de ambulancedienst, of bij andere organisaties met een publieke taak. 

U begrijpt dat ik dit Kerstconcert, dit muzikale startschot voor de Kerstgroet van De Telegraaf aan alle hulpverleners in Nederland, een fantastisch initiatief vind! 

Juist in deze kersttijd is het goed om eens extra stil te staan bij onze hulpverleners. Om hen een hart onder de riem te steken. Loyale, hardwerkende functionarissen, die in de frontlinie van de samenleving hun - vaak lastige - werk moeten doen. Die er zijn voor ons allen, op de momenten dat wij hulp nodig hebben. Ik ben De Telegraaf dan ook bijzonder dankbaar dat dit prachtige, zo langzamerhand traditionele, kerstconcert in het teken van onze hulpverleners staat en dat een groot deel van de opbrengst is bestemd voor de Stichting Hulp voor Hulpverleners.

Eerder dit jaar, dames en heren, mocht ik de Award uitreiken voor de “Hulpverlener van het Jaar”. Bij die gelegenheid werden een paar hulpverleners in het zonnetje gezet. De winnaar van de Award, politieman Ton van Geldrop, sprak in zijn dankwoord over zijn gezin dat hem steunt in zijn werk en over zijn collega’s. Samen, zo zei hij, maken zij het mogelijk dat hij als hulpverlener kan schitteren. Ik vind dat een mooie gedachte. Ik hoop dat alle hulpverleners mensen om zich heen weten die hen steunen. Want dat verdienen ze: in mijn ogen is iedere hulpverlener een held! Een held die een bedankje méér dan verdient!

Helaas – u weet het - denkt niet iedereen daar zo over. De realiteit is maar al te vaak anders. De hulpverlener, de man of vrouw die zojuist het uiterste heeft gedaan om iemand te helpen, om iemand te redden - soms zelfs in een situatie van leven of dood – wordt lang niet altijd getrakteerd op een bedankje, maar op een scheldkannonade, of zelfs een pak slaag! 

Ik heb het al vaker gezegd en ik blijf het zeggen: geweld tegen hulpverleners is onacceptabel. Dat is niet mijn persoonlijke opvatting, noch die van de overheid alleen: dat is een algemeen gedeelde norm in onze Nederlandse samenleving. Van onze hulpverleners blijf je af! Daar hoeven we elkaar niet van te overtuigen. Gelukkig gaat het slechts om een kleine groep mensen, tot wie deze boodschap maar niet wil doordringen. Dan helpt maar één ding. En dat is: keihard aanpakken. 

Wellicht denkt u: strookt die harde taal wel met de nobele kerstgedachte? Zelf, dames en heren, zou ik het ook graag anders zien. Maar – en dat blijkt helaas keer op keer - er zijn nu eenmaal mensen die ongevoelig blijken voor oproepen tot bezinning en redelijkheid. Ook dat beseffen veel burgers in onze samenleving: voor een harde aanpak van de daders van dit soort delicten bestaat een groot draagvlak. Op dat gebied hebben we de afgelopen jaren dan ook al flinke stappen gezet; stappen die ook al effect hebben gehad. Daar gaan we dan ook mee dóór. 

Zo wordt er bij geweld tegen politiemensen, brandweerlieden of ambulancepersoneel al vaak snelrecht toegepast en kan het Openbaar Ministerie een straf eisen die 200 procent hoger uitvalt dan bij geweld tegen andere personen. En onlangs heb ik een nieuw wetsvoorstel naar de Tweede Kamer gestuurd. Dat moet het mogelijk maken om verdachten die zijn opgepakt omdat ze met hun handen aan onze hulpverleners hebben gezeten achter de tralies te houden tot aan de snelrechtzitting. Kortom: oppakken, vasthouden en meteen streng straffen. 

Maar u weet – en dan komen we toch weer meer in de sfeer van de kerstgedachte: voorkomen is nog altijd beter dan genezen. Daarom nemen we tegelijkertijd ook andere maatregelen. Zo kijken we bijvoorbeeld hoe we agressie in dit soort stressvolle situaties kunnen voorkomen en hoe we hulpverleners weerbaarder kunnen maken. Als werkgever van de politie neem ik daarbij mijn verantwoordelijkheid, door de professionaliteit én de weerbaarheid van onze agenten te verbeteren. 

Vandaag, dames en heren, is het Kerstmis – een feest van bezinning. Nog enkele dagen en het jaar is weer voorbij. Dan vieren we Oud en Nieuw, eveneens een geweldig feest! Een feest waarop we familieleden en vrienden het allerbeste wensen voor het nieuwe jaar, dat nog ongerept vóór ons ligt. Helaas wordt die feestelijke stemming maar al te vaak vergald door onnodige vernielzucht en geweld. Ook bij de jaarwisseling is het geweld – triest genoeg - vaak gericht tegen onze hulpverleners. Dat betekent een slechte start van het nieuwe jaar, voor iedereen die daarbij betrokken is.

Tegen alle feestvierders wil ik het volgende zeggen: van onze hulpverleners kunt u verwachten, dat juist zij er alles aan doen om de festiviteiten goed en veilig te laten verlopen. Dat doen ze niet voor zichzelf - zelf zouden ze de jaarwisseling waarschijnlijk ook het liefst bij familie of vrienden willen vieren. Dat doen ze voor u. 

Van u, feestvierders, vraag ik om het leuk en gezellig te houden: voor uzelf, voor elkaar én voor de hulpverleners. Maak er samen iets moois van!

Diegenen die toch over de schreef gaan en onze hulpverleners agressief of gewelddadig tegemoet treden, zullen dat direct merken. Samen met politie, OM en hulpverleningsorganisaties hebben de gemeenten zich goed op de jaarwisseling voorbereid. Ordeverstoorders zullen snel worden opgepakt, vastgezet en via snelrecht worden bestraft! Een aantal gemeenten, waaronder Den Haag, betrekt ook buurtvaders bij de preventie. Betrokken burgers, die eigen verantwoordelijkheid tonen: een prima initiatief! Ze houden op straat een oogje in het zeil en spreken mensen aan op wangedrag. 

En waar het gaat om illegaal vuurwerk – daar zien we goede samenwerking tussen politie, OM en de Inspectie Leefomgeving en Transport. En met succes: dit jaar zijn alweer vele tienduizenden kilo’s in beslag genomen. Wie toch wordt betrapt met illegaal vuurwerk, of vuurwerkbommen, riskeert bovendien een zware straf. Het OM heeft de strafeis verhoogd naar twee jaar. 

Vooralsnog ga ik echter uit van een mooie jaarwisseling: sprankelend en - volgens goede traditie - kleurrijk en knallend. Maar voor het overige toch liefst “vrij rustig”…

Voor nu wens ik u allen - en in het bijzonder onze fantastische hulpverleners - een prachtig Kerstfeest!