Persconferentie na de ministerraad, 7 december 2012

Mediatekst | 07-12-2012

RUTTE:
Ik wil deze persconferentie beginnen met het uitspreken van condoleances, woorden van  medeleven in de richting van de nabestaanden van Richard Nieuwenhuizen, de grensrechter die bij een voetbalwedstrijd door geweld om het leven is gekomen. Maar ook woorden van verontwaardiging, dit heeft niets met sport te maken, dit kan absoluut niet worden getolereerd. Wij moeten allen opkomen voor al die vrijwilligers die zich dag in dag uit voor een sportclub inzetten. Die een veilig sportklimaat bieden, die mensen moeten wij met elkaar op een voetstuk plaatsen. Agressie en geweld in sport moet worden aangepakt, in de eerste plaats door ouders, door clubs, door de KNVB. Het voetballoze weekeinde is wat mij betreft een signaal aan iedereen in Nederland, dit mag hier niet gebeuren.

Dan de agenda van de ministerraad. De ministerraad heeft vandaag besloten om Nederlandse deelname aan de antipiraterijmissies in 2013 voort te zetten. Sinds het begin van de missies is het aantal succesvolle aanvallen van piraten significant gedaald. Ook zijn de humanitaire hulptransporten beter beschermd. Het is nu van belang om die trend vast te houden, het is voor de internationale handel en scheepvaart, en zeker ook voor de Nederlandse, van groot belang om de doorvaart in de Golf van Aden en de kust van Somalië zeker te stellen. Daarom gaan we onverminderd door. Komend jaar zullen afwisselend drie schepen in het gebied actief zijn. Bovendien zullen we in de periode augustus tot december ook het commando van de EU-operatie Atalanta uitvoeren.

We hebben vandaag ook ingestemd, met toezending van een brief aan de Kamer, met de ontplooiing van Patriots aan de Turks-Syrische grens. Door een gemeenschappelijke inspanning van de VS, Duitsland en Nederland kan de Turkse bevolking in de grensstreek beter worden beschermd, evenals de vluchtelingen die daar verblijven. Het ontplooien van Patriots is niet bedoeld om een vliegverbod af te dwingen, of om offensieve operaties in die regio te steunen. We sturen het luchtverdedigingswapen om een NAVO-bondgenoot te helpen bij de bescherming van haar grondgebied en haar bevolking.

Volgende week ben ik zelf in Brussel bij de Europese Raad van regeringsleiders, deze top staat in het teken van versterking van de Europese Economische en Monetaire Unie. Afgelopen vrijdag heeft de Kamer een brief ontvangen met de kabinetsvisie over de versterking van de EMU. Het uitgangspunt van het kabinet is een stabiele muntunie, omdat wij achten dat dat een belangrijke voorwaarde is voor economische groei en het creëren van banen. Nederland heeft belang bij een sterk Europa, wat zo spoedig mogelijk de crisis overwint. Voor Nederland gelden daarbij twee uitgangspunten. In de eerste plaats, lidstaten zijn zelf verantwoordelijk voor het voeren van verantwoord, economisch en budgettair beleid en goede marktprikkels dragen hieraan bij, onder andere door het verbeteren van transparantie. Adequaat Europees toezicht is noodzakelijk door een onafhankelijke commissaris en wat betreft de banken, door de ECB.

Voorzitter Van Rompuy heeft gisteren een eindrapport met een roadmap gepresenteerd, sommige voorstellen daarin spreken ons aan, bijvoorbeeld de voorstellen die betrekking hebben op een Europees bankentoezicht, andere niet, zoals een asymmetrisch schokkenfonds. We zullen dit met de Kamer bespreken op woensdag 12 december en in de aanloop naar de top zal ik hierover ook spreken tijdens ontmoetingen maandag met Bondskanselier Merkel en woensdagavond met president Hollande van Frankrijk. Volgende week zal hier dus Lodewijk Asscher u te woord staan.
Ten slotte kan ik u melden dat ik vanavond in het Catshuis ben om afscheid te nemen van de 13 ministers en staatssecretarissen die niet zijn teruggekeerd in het nieuwe kabinet. Uiteraard zal ik daar mijn waardering uitspreken voor hun inzet voor de publieke zaak en namens de Koningin zal ik aan hen ook een onderscheiding uitreiken.

VERBEEK:
Meneer Rutte, u begon over de tragische gebeurtenissen rond de grensrechter, is het nu een voetbalprobleem, of een probleem rond jeugd, jongeren in het algemeen, of misschien zelfs een probleem specifiek rond allochtone jeugd in Nederland?

RUTTE:
Kijk, je moet nooit je ogen sluiten voor de afkomst van de daders in geweldsdelicten. Maar in dat geval moet ook volstrekt helder zijn, hier is sprake van onacceptabel geweld op sportvelden en het is mijn overtuiging dat agressie tegen scheidsrechters en ook tegen grensrechters, dat we die van niemand, maar dan ook absoluut van niemand, waar ze ook vandaan komen, kunnen worden getolereerd.

VERBEEK:
En daarmee definieert u dus wat gebeurd is niet als een Marokkanenprobleem?

RUTTE:
Nee, maar je moet nooit de ogen sluiten, bij alle daden van geweld die plaatsvinden, ook voor dat aspect, dat is het aspect helaas ook in Nederland van geweld, dat is een aspect. De hoofdzaak hier is, geweld op sportvelden, de rol van de overheid is hier de zaak benoemen, stelling nemen, ervoor zorgen dat je de relevante partij bij elkaar brengt, maar de echte oplossing hiervoor kan niet van de overheid komen. Die moet komen van ouders in de gezinnen, die moet komen van sportclubs, die moet komen van de KNVB, die moet komen van de scholen.

VERBEEK:
Maar u zegt tegelijkertijd je ogen niet sluiten voor de afkomst, doet die er hier toe?

RUTTE:
Nee, dat zeg ik u, ik vind dat je nooit uit een soort politieke correctheid als er sprake is van overduidelijk een situatie waarin de afkomst van bepaalde mensen bekend is dat zou moeten verzwijgen, maar dat is hier niet de kern van de zaak. De kern van de zaak is hier, geweld op het sportveld. En dat geweld op het sportveld dat komt helaas veel te veel voor. Of het nu gepleegd wordt door mensen oorspronkelijk van Marokkaanse afkomst, of van Nederlandse afkomst, het komt teveel voor en daar moeten we stelling tegen nemen en dat betekent dat iedereen die daarvoor verantwoordelijkheid draagt de verantwoordelijkheid ook moet nemen.

VEREBEEK:
U noemde ook de ouders, wat verwacht u van hen?

RUTTE:
Ik verwacht dat ouders hun kinderen opvoeden en ik verwacht dat sportclubs hun verantwoordelijkheid nemen om te zorgen voor een veilig klimaat, ik verwacht dat de KNVB zijn rol pakt, zoals ze die nu ook pakken aanstaand wakken met het afgelasten van de amateurwedstrijden om een signaal te geven en de randvoorwaarden te creëren waarin veilig gesport kan worden. En ik verwacht van de scholen dat men daar de discussies voert die noodzakelijk zijn. Dit kun je niet als overheid oplossen, de overheid kan stelling nemen, de overheid kan partijen bij elkaar brengen, volgende week zullen we dat ook doen, relevante ministers zullen met relevante burgemeesters en organisaties aan tafel zitten, maar verwacht niet dat we in actieprogramma's dit oplossen. Dat kan helpen, maar de kern van de oplossing moet echt komen van de samenleving zelf.

VERBEEK:
Er is al langer aandacht voor zinloos geweld, want daar valt dit toch ook onder, u zegt ja, dat is niet een taak voor de overheid, welke taak ziet u dan wel weggelegd?

RUTTE:
Ik zeg niet het is geen taak van de overheid, het is niet een taak van de overheid alleen, dit kan de overheid niet oplossen, wat de overheid kan doen is zorgen dat de zaak benoemd, wordt dat er stelling wordt genomen, dat we een goed justitie- en politieapparaat is dat ingrijpt. De overheid kan ervoor zorgen dat relevante partijen bij elkaar komen, dat je actie neemt, maar uiteindelijk is de opvoeding van kinderen, van jongeren een verantwoordelijkheid van de ouders. Is er een verantwoordelijkheid voor de scholen, als zaken uit de hand lopen om in te grijpen waar dat nodig is, is er een verantwoordelijkheid van sportclubs om de vrijwilligers die daar actief zijn om die een veilig bestaan te bieden en is er ook een verantwoordelijkheid voor een koepel als de KNVB en die nemen zij door dit weekend de wedstrijden af te gelasten. En de impact kan groot zijn, de impact dat kinderen die dachten te gaan voetballen dit weekend, naar het sportveld gaan, maar er wordt niet gevoetbald, maar er wordt gesproken over de zaak die zich in de afgelopen weken heeft afgespeeld. En laten we elkaar niets wijsmaken, het is verschrikkelijk dat er nu een dode is gevallen, maar dit komt op een veel grotere schaal voor en dat moet stoppen in Nederland en dat kan alleen als we dat met zijn allen doen, dat kan de overheid niet in zijn eentje.

BREEDVELD:
U spreekt hier de samenleving op zijn verantwoordelijkheid aan, uw voorganger, Balkenende, voegde daar nog iets aan toe, wat hij samenvatte onder de noemer normen en waarden, bent u ook zoiets van plan?

RUTTE:
Ik ben niet iets van plan, ik vertel u wat ik vind en wat ik vind, ja, maar normen en waarden, natuurlijk praten we hier over normen en waarden. Je praat hier in de kern over waar je als samenleving voor staat. Maar normen en waarden is geen uitvinding van mij of van mijn voorganger of van zijn voorganger, normen en waarden is wat ons in de samenleving in de kern verbindt. En dat is dat als iemand als vrijwilliger uren en uren en dagen en dagen zich inzet voor een sportclub, dat hij ervan uit moet kunnen gaan dat dat gewaardeerd wordt, dat dat gerespecteerd wordt en dat hij dat niet met de dood hoeft te bekopen. Als je naar het sportveld gaat en natuurlijk, sport is passie, is ook emotie, maar het mag nooit agressie worden, en als je niet met elkaar die grens bewaakt en ervoor zorgt dat mensen die die grens dreigen te overschrijden dat er keihard tegen wordt opgetreden, als je dat niet doet, dan gaan zaken fout in het land, zelfs zo erg fout dat er doden vallen. En ik vind het echt verschrikkelijk wat er gebeurd is deze week. In zo'n land wil niemand wonen en daarom moeten we dit met elkaar aanpakken, maar dat kan niet de overheid in zijn eentje doen. Dus als iemand nu dit ziet, en denkt dit gaat de overheid oplossen, dan heb ik slecht nieuws, de overheid gaat dit niet oplossen, de overheid neemt zijn verantwoordelijkheid, benoemt de zaak, neemt stelling, zorg voor goed politie- en justitieapparaat, brengt alle relevante partijen bij elkaar. Maar iedereen die nu kijkt, als hij ouder is, als hij vrijwilligers is op een sportvereniging, als hij actief is in een sportbond, als hij leraar is op een school, heeft hij ook hele grote verantwoordelijkheid.

BREEDVELD:
Balkenende voegde daar toch nog iets aan toe, hoopte dat in ieder geval door een soort morele lap aan te leggen, een richtsnoer te zijn, hij vatte dat samen onder normen en waarden, ik noemde dat net al, maar u zegt ja, nee, die samenleving moet dat doen, wij veroordelen het alleen als zodanig

RUTTE:
Dan heeft u mij niet gehoord, sorry, echt niet. Dat heb ik echt daarnet niet gezegd, ik heb gezegd, dat als mensen nu kijken en denken dat de overheid dit oplost, dat dat de verkeerde reactie is, want die oplossing ligt in de eerste plaats in de gezinnen, in de scholen, in de sportclubs, in de koepels. En de overheid, en de overheid heeft hier ook een grote taak, maar die kan dit niet in zijn eentje oplossen, dat is wat ik zeg. Ik ben het volkomen met Balkenende eens, normen en waarden is wat ons bindt in dit land, wat dit land bij elkaar houdt, je kunt niet van Nederland een politiestaat maken waarbij je achter  iedereen een politieagent zet en wij zijn allemaal gehouden, dat zit in de kern, in het humanisme, de Verlichting, onze grondwet, in alles, in ons diepste wezen als Nederlandse als Europese samenleving en gemeenschap, dat mensen zich hebben te gedragen, dat je er niet alleen maar bent voor jezelf, dat de grote dikke ik niet de oplossing is van de problemen van deze tijd, dat je dus altijd verbinding zoekt met anderen en dat je verantwoordelijkheid neemt. En als mensen, wij zijn een land he, let op, waar meer dan in bijna alle landen, ik geloof dat alleen Denemarken ons nog voorgaat, mensen actief zijn als vrijwilligers, mensen zich inzetten voor anderen. En ja, we mopperen heel veel, maar tegelijkertijd terwijl we mopperen zijn we actief op het sportveld, gaan we met eten naar de buurman die ziek is, zetten we ons in op de scholen, zetten we ons in voor ouderen, zijn we heel actief in deze samenleving. We zijn een bijzonder land, maar helaas is ook een aspect van dit land dat mensen geweld plegen op voetbalvelden op sportvelden, dat dat meer voorkomt dan wij nu denken, dit is nu een heel ernstig geval waarbij een dode is gevallen, maar de signalen van geweld, Jet Bussemaker, ik sprak er vandaag in de ministerraad nog over, toen zij staatssecretaris was voor Sport, ook Edith Schippers, vandaar ook de actieplannen die de overheid is begonnen. Maar geen actieplan gaat dit oplossen, het actieplan werkt alleen als iedereen zijn verantwoordelijkheid neemt.

BREEDVELD:
Wat u wel kunt doen is benoemen, dat doet u vandaag ook en u zegt het is een, het is voetbalgeweld, het is geweld op het voetbalveld, op het sportveld, Geert Wilders heeft het ook benoemd deze week en heeft gezegd, het is een Marokkanenprobleem. Wat vindt u van zijn benoeming?

RUTTE:
Ik ben het er niet mee eens. Een aspect hiervan is helaas het feit dat de afkomst van deze mensen, blijkt het, van Marokkaanse afkomst is, dat moeten we allemaal afwachten. Maar het is een aspect, maar daarmee kun je het niet vernauwen tot een Marokkanenprobleem, dit gebeurt heel breed in Nederland dit geweld, niet alleen door Marokkanen, ook gewoon door mensen die al drie, vierhonderd jaar hun familie in Nederland gevestigd hebben. Zoals Edith Schippers vanmorgen terecht zei, vaders die door de week normale huisvaders zijn, maar in het weekend met cocaïne in hun neus geweld plegen tijdens de wedstrijden Feyenoord-Ajax. Dat gebeurt ook in Nederland, dat zijn geen Marokkanen, dat zijn gewoon Nederlanders. Dus laten we niet denken dat we dit kunnen vernauwen tot een Marokkanenprobleem. Tegelijkertijd zeg ik, dat als in een situatie waarin geweld plaatsvindt, er sprake is van duidelijke etnische afkomst, dat je dat mag benoemen, dat je dat niet hoeft te verzwijgen. Maar daarmee concluderend dat dit een Marokkanenprobleem is, is onterecht. Dan zou je de zaak vernauwen en zeggen, oh het is een Marokkanenprobleem. Dit is een probleem van de hele Nederlandse gemeenschap.

BREEDVELD:
U zei: helaas speelt afkomst een rol. Waarom zei u helaas?

RUTTE:
Nou helaas. Ik bedoel te zeggen dat hier inderdaad sprake is van een paar Marokkanen die dit waarschijnlijk gedaan hebben. Dat moet allemaal nog blijken hoe dat precies zit. Dit zijn de berichten uit de kranten. En wat ik belangrijk vind is vast te stellen dat je het daarmee niet tot een Marokkanenprobleem kunt maken. En dat bedoel ik met helaas, dan wordt er weer gezegd, oh het is dus een probleem van de Marokkaanse gemeenschap. Maar het tegendeel vanuit een soort politieke correctheid het niet te benoemen, ben ik ook tegen. Maar door het te benoemen, kun je niet zeggen: daarmee is het een Marokkanenprobleem. Want dit gebeurt breed in de Nederlandse samenleving. dit is niet een probleem van de Marokkaanse gemeenschap, dit is een probleem van de Nederlandse gemeenschap. En helaas zijn er voorbeelden er overduidelijk, kijk naar wat er gebeurd is in Hoek van Holland, kijk wat er gebeurd is in Haren. Ik heb die beelden ook gezien. Ik heb heel weinig mensen gezien met een anders dan blanke huidskleur, vooral mensen met een blanke huidskleur. Dus je kunt niet zeggen dat dit soort incidenten, zeer ernstige geweldsincidenten, zich beperken tot de allochtone gemeenschap. Dat is simpelweg niet waar. Je moet die nuance doen.

BREEDVELD:
(red. onverstaanbaar) we kunnen dit niet tolereren. En dus doet men de aangifte op de voetbalvelden vaak via het tuchtcollege van de KNVB. Moedigt u mensen dan ook aan om sneller aangifte te doen van bijvoorbeeld geweld?
RUTTE:
Ik ga nu op basis van dit hele ernstige incident geen nieuwe beleidsvoornemens af kondigen. Dat is het slechtste wat de overheid kan doen, is zeggen oh er is iets ernstigs gebeurd en nu gaat er een heel nieuw pakket van maatregelen komen. Wat ik nu wil doen, is ook deze persconferentie gebruiken om precies te vertellen hoe het kabinet er vandaag over heeft gesproken. Precies te vertellen welke positie we hebben ingenomen. Dit signaal, dit standpunt, deze stellingname naar buiten te brengen. En daar hoort dus niet bij dat er nu gezegd wordt, oh en nu gaat de overheid weer een heel pakket maatregelen nemen. want dan doe ik precies het verkeerde. Dan zeg ik namelijk, oh de overheid kan dit wel oplossen. Misschien is het nodig, die gesprekken gaan deze week plaatsvinden met burgemeesters, met KNVB, met relevante organisaties als de VNG: is het nodig om aanvullende maatregelen te nemen? Dat zal dan blijken. Maar het slechtste signaal wat ik nu kan geven, met een paar aanvullende maatregelen weer de indruk te wekken dat de overheid dit oplost. De overheid kan dit niet oplossen. Dit kunnen we alleen met elkaar oplossen.

BREEDVELD:
Als iemand aangifte doet, dat is natuurlijk zijn eigen initiatief uiteindelijk. Maar tot dusver wordt het vooral door het tuchtcollege gedaan. Is dat wel goed?

RUTTE:
Ik begrijp uw vraag en ik vind de vraag ook niet irrelevant of verkeerd. Alleen het antwoord van mij door nu te zeggen, ja dan zou je daar moeten doen en dan zou je daar een initiatief moeten nemen. Want dan kom je in die sfeer terecht, voor je het weet heb je een nieuw actieplan. Dat kan nodig zijn, maar dan wil dat dat uit de gesprekken komt. Als ik dat nu vandaag doe, dan is het nieuws: ooh de overheid gaat aanvullende maatregelen nemen om dit soort dingen te voorkomen en dat wekt de indruk dat de overheid dit kan oplossen. De overheid heeft hier een rol, de overheid gaat over de politie, heeft het geweldsmonopolie, gaat over justitie en kan stelling nemen. Ik kan stelling nemen, het kabinet kan stelling nemen. Nederland verwacht dat, maar wat je niet moet doen is de indruk te wekken dat je door stelling te nemen het probleem kunt oplossen. Want de uiteindelijke oplossing ligt achter de voordeur, in de gezinnen, in de scholen, in de clubs.

VRAAG
Is in het kabinet nog teruggeblikt op het vertrek van Staatssecretaris Verdaas?

RUTTE
Zeker.

VRAAG
In welke bewoording?

RUTTE
In vergelijking met gisteren. Met grote spijt kennisgenomen en respect van het feitencomplex zoals dat voorlag en respect voor zijn besluit.

VRAAG
In het debat gisteren kwam aan de orde dat de Kamer zich misschien zou moeten bemoeien voortaan met benoemingen van nieuwe bewindslieden. Wat vindt u daarvan?

RUTTE
Ja daar gaat de Kamer over, daar hebben we vandaag niet over gesproken. Dat is een zaak van de Kamer. Dat is de aanpak van de formatie, informatie, formatie is een zaak van de Kamer, niet van de regering.

VRAAG
Maar u had over de formatie zonder Koningin ook een uitgesproken mening. U hebt hier toch ongetwijfeld ook een mening over?

RUTTE
Ja, maar u heeft ook de reactie van de Kamer gezien toen ik op een partijcongres daar iets over zei. Dus ik ben daar nog terughoudender in nu, nu u niet allemaal als VVD-leden voor mij zit.

VRAAG
Dus we moeten wachten tot het volgende partijcongres om u daar iets over de vragen?

RUTTE
Als er een vraag uit de zaal komt zou het zomaar kunnen zijn dat ik er iets van vind.

VRAAG
De afgelopen zes weken, als je nou de film terugdraait, dan hebben we dingen gezien die onder grote tijdsdruk tot stand zijn gekomen en ook misgingen. De Zorgpremie, de benoeming van Verdaas. Ziet u dat tijdsdruk en dingen snel willen doen, zijn die de oorzaak van die ongelukken?

RUTTE
Nee, wel bij die zorgpremie, dat heb ik ook gezegd. Maar bij de benoeming van Verdaas totaal niet. Omdat we al op dag 5 of 6 van de informatie zijn begonnen met te praten over personen. Dus we hebben daar langer dan ooit voor genomen.

VRAAG
Vindt u het nog wel leuk om Minister-president te zijn?

RUTTE
Heel erg leuk. Het is een van de mooiste banen van Nederland. Ik heb een ongelooflijke passie voor dit land. Een hele grote passie voor het openbaar bestuur en de politiek. En het mooie van mijn baan is dat ik dingen kan doen. Dat ik mijn idealen kan omzetten in daden, binnen de smalle marges van de politiek, absoluut. Ik kan heel veel doen, en het is veel mooier om zelf mee te mogen sturen aan dit mooie land, dan alleen voor een…

VRAAG
Is het vertrek van dhr. Verdaas aanleiding om het verleden van andere bewindslieden onder de loep te nemen om te kijken of ze…

RUTTE
Nee, ik denk dat met Co Verdaas, zijn besluit ook tegelijkertijd hoe paradoxaal ook het bewijs is dat het systeem werkt. Dat uiteindelijk iedereen gehouden is om de formateur alle relevante informatie te vertellen en dat je het een risico is als dat niet gebeurt.

VRAAG
Op welke termijn verwacht u zijn opvolger bekend te kunnen maken?
RUTTE
Ik heb geen datum voor ogen, zo snel mogelijk. Maar u zult het merken zodra het zo is.

VRAAG
U neemt vanavond in het Catshuis afscheid van bewindslieden, daar is Verdaas niet bij?

RUTTE
Nee, dat is het vorige kabinet.

VRAAG
O van het vorige kabinet. Komt er nog een afscheid van Verdaas?

RUTTE
Daar hebben we nog niet over gesproken.

WESTER
Als dhr. Verdaas in dat gesprek met u, toen u als formateur daar de vraag over stelde, had gezegd ja dit en dat is ook nog aan de hand. Was hij dan naar buiten gekomen met de mededeling ik word helemaal geen staatssecretaris?

RUTTE
Ja dat is een als-dan vraag die onmogelijk te beantwoorden is. Dat hangt er namelijk vanaf, van dat hele feitencomplex wat er dan zou liggen of er noodzaak was geweest tot aanvullende gesprekken. Dat is eigenlijk niet te zeggen, zo`n vraag is niet te beantwoorden. Feit is dat hij bepaalde informatie niet heeft gegeven en dat daarmee een situatie ontstond dat ik meende te beschikken over alle relevante informatie, wat achteraf niet zo bleek te zijn. En dat is een risico, dat is in het verleden vaker voorgekomen. Vaak is dat te repareren. Het gaat dan niet om hele grote feiten, ook in het vorige kabinet was dat bij een paar bewindslieden het geval. En dan wordt er een aanvullende brief naar de Kamer gestuurd dat na gesprekken met de formateur belangrijke feiten nog aan de orde zijn gekomen die overigens een benoeming niet in de weg staan. Maar helaas heeft Co Verdaas zelf moeten constateren op basis ook van het juridisch advies uitgebracht tegenover het aanvullend feitencomplex dat voor hem functioneren verder niet mogelijk was.

VRAAG
Uw voorganger dhr. Balkenende heeft in een hele andere zaak, onvergelijkbaar weleens gezegd als premier: tegen onwaarheid is geen kruit gewassen. Voelde u dat gisteren ook zo?

RUTTE
Nee dat vind ik veel te zwaar. Dat vind ik echt veel te zwaar. Daarom had ik ook grote moeite gisteren met onder andere Emile Roemer van de Socialistische Partij die het op een hoop veegde met andere kwesties die in het binnenlands bestuur gebeurd zijn., die onder de rechter zijn, dat die zouden wijzen op grote corruptie. Dat is dit niet, maar hier is wel sprake van juridisch kwetsbaar handelen. Mogelijk ook zo kwetsbaar dat dat zou kunnen leiden tot verdere juridische stappen door het OM. Dat weet je niet zeker, dat zou kunnen. En gegeven dat hele juridische complex, heeft hij toch maar besloten om af te treden.

VRAAG
Als u dit geweten had van tevoren, dan was u er niet aan begonnen met hem?

RUTTE
Nogmaals, dat is een vraag naar: hoe zou dat gesprek zijn verlopen. Dat is niet te zeggen, want dan zou je, ik denk dat is echt terugschaken als die informatie er wel was geweest hoe we die dan met elkaar hadden gewogen etcetera, etcetera, Daar kan ik geen convident antwoord op geven.

VRAAG
(red. onverst.) Die heeft wel de verkeerde stempel op een handtekening gezet, onder alle declaraties.

RUTTE
Ik ga geen oordeel uitspreken over een medebestuurslaag in deze kwestie.

VRAAG
Ander onderwerp. U noemde de rapporten van Van Rompuy en Barosso vorige week, u had daar ook enkele oordelen over. Maar u had geen oordeel over het einddoel zoals Van Rompuy dat schetst.

RUTTE
Het einddoel blijft toch wat vaag in die rapporten en dat is onvermijdelijk. Waar je naar moet kijken zijn de concrete maatregelen en wat mij..

VRAAG
Hij noemt een economische en begrotingsunie..

RUTTE
Ja maar je zou kunnen zeggen: die hebben we al 20 jaar. Namelijk in de vorm van het stabiliteits- en groeipact en de Europese economische monetaire unie. Dus mijn vraag is altijd bij dat begrip politieke unie, we hebben daar vaker over gesproken. Ik heb dat ook vaak een fopspeenwoord genoemd. Je zuigt eraan er komt geen smaak meer uit. Dus het zijn van die termen die iedereen op zijn eigen manier invult, relevant zijn de maatregelen. Wat mij bevalt is dat Van Rompuy zegt: ik ga snel nu vaart maken verder met de hele kwestie van het  bankentoezicht. Dat vinden wij van groot belang omdat wij menen dat dat landen en banken dat die in Nederland en in de wereld, en in Europa veel meer gescheiden van elkaar zouden moeten zijn. En daarvoor is ook Europees toezicht nodig. Vervolgens komt de vraag hoe snel je toe kunt werken ook naar gemeenschappelijke revolutiemechanismen en depositogarantiestelstels. Want daar zitten natuurlijk grote consequenties aan vast, dus dat moet stap voor stap. Zonder kalenderfixatie. Maar die richting, die richting bevalt Nederland zeer. Daarnaast liggen er voorstellen op het terrein van een aparte begroting voor de eurozone. Daar hebben wij grote zorgen over. Vooral ook ten aanzien van wat het moet gaan kosten. We willen natuurlijk niet meer geld kwijt zijn binnen het totale plafond van het meerjarig financieel kader. Maar ook de vraag of dat inderdaad niet leidt tot transfers van geld naar landen die nu ook gebruik maken van bijvoorbeeld de bestaande structuur- en cohesiefondsmiddelen. Waarvan het grootste deel gaat naar de zwak presterende landen in de eurozone. Dus de vraag is wat het dan toevoegt, die discussie moeten we voeren.

VRAAG
U heeft het eerder gehad toen het ook over Van Rompuy ging over institutionele vergezichten waar u geen behoefte aan had. Is dit ook weer zo`n vergezicht?

RUTTE
Nou nee, wat u net schetst, volgens mij hebben we dat al. Dus dat vind ik geen vergezicht, dat is gewoon het schetsen van geschiedenis en de maatregelen daar gaat het om. En de maatregelen daar zeggen we op sommige onderdelen ja, daar is Nederland ook een voortrekker. Wij zijn de eerste, niet de eerste, maar wij zaten in de kopgroep van landen die zeiden er moet Europees Bankentoezicht komen. Wij liepen zo`n beetje in ons eentje met een enkel ander land voorop in de sterke positie voor de Europees commissaris die toezicht houdt op de naleving van het stabiliteit- en groeipact. Dat laatste hebben wij ook voor een heel groot deel kunnen realiseren. We hebben daar nog wensen maar we zijn een heel eind. Omdat wij achten dat het heel belangrijk in de muntunie dat iedereen zich aan de afspraken houdt.

VRAAG
Dus u ziet nog geen overdracht van soevereiniteit?

RUTTE
Nou in deze voorstellen, deze voorstellen gaan überhaupt niet zozeer over de overdracht van soevereiniteit omdat alle gedachten die ook Van Rompuy hier schetst te maken te maken hebben met het poulen van machten niet boven de regeringsleiders hé. Er wordt heel weinig van zijn voorstellen over gedragen aan de Europese commissie. Het gaat voor een heel groot deel op het niveau van de regeringsleiders. Terwijl Nederland juist op sommige onderdelen denkt aan het naleven van het stabiliteits- en groeipact juist vindt dat het niet de regeringsleiders moeten zijn maar dat het logische sluitstuk van het stabiliteit- en groeipact is dat dat zo onafhankelijk mogelijk wordt belegd en eventuele straffen worden toegedeeld zonder dat dan de regeringsleiders dan weer dat kunnen blokkeren. Dat is nu gelukt voor het tekort, dat is nog niet gelukt voor het schuldcriterium, dat is nog een wens die we hebben.

BREEDVELD
Even over de partriots. Er wordt met zorg gekeken naar de ontwikkelingen in Syrië. Minister Timmermans van Buitenlandse zaken noemde het politiek en ook militair erg onrustig daar, is het wel verstandig om daar militair actief te worden?

RUTTE
Ja we zijn niet actief in Syrië, we zijn actief in Turkije. Het gaat erom dat wij een NAVO-bondgenoot willen helpen met de bescherming van de grensstreek, dat doen we samen met de Duitsers en de Amerikanen. En wij achten dat de randvoorwaarden daar omheen, dat die zodanig zijn dat dit een verantwoorde inzet is. Waarbij we ook bewaken dat het inderdaad louter defensief blijft. Er kan geen sprake zijn van een no-fly zone bijvoorbeeld waarvan sommige  sommigen hebben gezegd die zou er moeten komen. Het Turkse verzoek vraagt daar ook niet om, maar daar letten we heel scherp op.

VRAAG
Is daarmee ook het risico afgedekt dat we betrokken raken bij een escalering in een militair conflict ook met de NAVO.

RUTTE
Dat is naar mijn overtuiging afgedekt. Want dat zou om eigenstandige bescherming vragen in de NATO-verband. En Nederland is alleen bereid deze bijdrage te leveren als dat niet de camel nose is naar vervolgstappen, en aan die voorwaarde is voldaan.

BREEDVELD
Het is ook geen spielerij, we gaan daar heen met serieuze wapens.

RUTTE
Zeker.

BREEDVELD
Met mensen gaan we daarheen. Het kan mogelijk ook risicovol zijn. Is dat niet, herbergt dat niet een risico in zich dat het ernstiger en uit de hand loopt?

RUTTE
Het leven kan niet helemaal zonder risico's zijn. Maar de vraag is: is hier voldaan aan de noodzakelijke randvoorwaarden voor een zo veilig mogelijke inzet  van dit wapensysteem ten behoeve van de veiligheid van de NAVO-bondgenoten. Nou Nederland heeft dat wapensysteem, er is een beroep op ons gedaan. De randvoorwaarden zijn natuurlijk dat de mensen daar veilig kunnen werken en dat het niet wordt ingezet anders dan defensieve doeleinden. Aan al die randvoorwaarden is voldaan. We werken daar in nauwe samenwerking met de Duitsers en de Amerikanen. Ik meen dat daardoor een situatie waarin we dit kunnen doen.

VRAAG
Hoe reëel is de dreiging vanuit Syrië dat zij raketten gaan afvuren op Turkije?

RUTTE
Reëel genoeg om te besluiten inderdaad ook dit te willen doen.

VRAAG
Wat zijn de consequenties mocht het zover komen?

RUTTE
Ja nogmaals dat zijn allemaal als-dan vragen. Wat wij moeten doen bij zo`n inzet als de NAVO daar om vraagt is bekijken of voldaan is aan de randvoorwaarden voor Nederland. Die heb ik net geschetst. Defensief en niet offensief en kunnen onze mensen daar onder zo veilig mogelijk omstandigheden hun werk doen. Daaraan is voldaan en verder geldt gewoon het normale NAVO-mandaat en het NAVO-verdrag en de relevante artikelen.

VRAAG
Nee maar goed de vraag is niet ondenkbeeldig want er vallen nu al vrij regelmatig granaten op Turks grondgebied. Min of meer per ongeluk wordt dan gezegd vanuit Syrië. Maar een raketaanval is wel van een hele andere orde. En ik neem aan dat als je militaire stuurt dat daarover nagedacht wordt.  Wat dan?

RUTTE
Dit zijn echt de als-dan vragen die wij  natuurlijk ook onder zien. En wij menen alles afwegend, wij hebben het systeem, wij zijn een van de weinigen die dit hebben, samen met de Duitsers en de Amerikanen. Er is een vraag van de NAVO, mensen kunnen daar, dat is helemaal bekeken en ook door de hoogste generaal, de hoogste commandant van de strijdkrachten naar gekeken of wij daar binnen al die randvoorwaarden kunnen functioneren en daar is politiek naar gekeken. Er is een NAVO-verzoek. Wij hebben het NAVO-verdrag. Wij menen echt dat het noodzakelijk is dat Nederland nu ook zijn verantwoordelijkheid neemt.

VISCH-JAGER
Meneer Rutte er zijn oudere mensen, er zijn jongeren, maar ook chronisch zieken. Ik was gisteren bij zo`n ouderenclub. Ik ga niet vertellen dat, nou laat ik het maar wel zeggen, joods-maatschappelijk werk en wat bleek namelijk dat die mensen, krijgen verminderde huishoudelijke hulp. Nou is het zo als de huishoudelijk hulp minder wordt gaat ook de zorg omlaag. Wettelijk is dat anders geregeld. En ik zou dus graag willen weten dat is toch wel een stuk onrechtvaardig, mensen kunnen dat zeer onrechtvaardige dat ze dus mensen die ze jaren kennen dat ze die plotseling niet meer betaald worden door de overheid. Dus ik zou graag willen weten wat daar uw antwoord op is.

RUTTE
Ik zal het opschrijven. (…) Wij zullen alle maatregelen op het terrein van de zorg zorgvuldig uitvoeren. Er is veel ruimte voor maatwerk, juist voor kwetsbare groepen.