Opstappen als het kan, afstappen als het moet

Verkeersveiligheid fietsende senioren

Oudere fietsers lopen een verhoogd risico gewond te raken. Om dat risico te verminderen is het niet genoeg alleen infrastructurele of op de fiets gerichte maatregelen te nemen. Er zijn ook maatregelen nodig die het gedrag van fietsers beïnvloeden. De sociale psychologie en de gedragseconomie bieden hiervoor aangrijpingspunten.

Dit concludeert het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM) op basis van een studie die het heeft uitgevoerd op verzoek van de afdeling Verkeersveiligheid van het directoraat-generaal Bereikbaarheid van het ministerie van Infrastructuur en Milieu. Het rapport schetst de mogelijkheden om oudere fietsers meer bewust te maken van de risico's en gebruik te maken van beïnvloeding door de sociale omgeving.

In de eerste plaats kan dat door in te spelen op de menselijke aard. Mensen nemen niet altijd rationele, weloverwogen beslissingen; gedrag ontstaat vaak intuïtief en onbewust. Zo zorgt een vertekend beeld van de omvang van het verkeersveiligheidsprobleem voor een “illusie van onkwetsbaarheid”. Door op dit onbewuste gedrag in te spelen kan de fietsveiligheid verbeteren.

In de tweede plaats kan gedragsverandering ontstaan door gebruik te maken van de sociale omgeving; we laten onze keuzen afhangen van de mening en het handelen van andere mensen. Veilig gedrag is dan te sturen via de normen die in die omgeving gelden en door gebruik te maken van rolmodellen.