Ambitieuze maar haalbare plannen voor hoger onderwijs
De Nederlandse hogescholen en universiteiten hebben ambitieuze en haalbare plannen ingediend voor de prestatieafspraken die ze dit najaar willen sluiten met staatssecretaris Zijlstra. In haar advies aan staatssecretaris Zijlstra concludeert de Reviewcommissie Hoger Onderwijs en Onderzoek, onder leiding van prof. dr. F. van Vught, onomwonden dat de kwaliteit van de voorstellen goed is.
Uit de voorstellen komt het beeld naar voren dat de onderwijskwaliteit en het studiesucces sterk zullen verbeteren over de gehele breedte van het hoger onderwijs: zo zorgen alle opleidingen ervoor dat eerstejaars nooit minder dan twaalf contacturen per week op hun rooster krijgen. Sommige instellingen krikken dit minimum op naar vijftien of zelfs twintig uur. De belangstelling voor Centres of Expertise, waar bedrijfsleven en hogescholen hun krachten bundelen, was groot. De commissie adviseert om voor alle topsectoren, alsmede voor de sectoren onderwijs en gezondheidszorg een dergelijk centrum toe te kennen.
VOICE-OVER: Nederlandse hogescholen en universiteiten hebben hun plannen ingediend die bedoeld zijn als basis voor de prestatieafspraken die ze zullen afsluiten met het Rijk.
De Reviewcommissie Hoger Onderwijs en Onderzoek overhandigde de voorstellen van de onderwijsinstellingen aan staatssecretaris Halbe Zijlstra.
STAATSSECRETARIS ZIJLSTRA: Er zijn goeie plannen ingediend maar ze zijn heel divers. Iedereen kiest andere focuspunten, zwaartepunten dus je krijgt een totaal verschillende uitkomst.
Alle hogeronderwijsinstellingen werden vroeger op dezelfde manier betaald.
Dan krijg je allemaal dezelfde soort instellingen.
Nu gaan we zeven procent van het budget op een andere wijze verdelen.
Dat leidt ertoe dat instellingen er anders uit gaan zien dat ze die keuzes wél kunnen maken, wél kunnen kiezen waar ze goed in zijn en waar ze niet goed in zijn, afstoten.
Dat is de essentie van wat we in gang hebben gezet.
SIJBOLT NOORDA: Het is nuttig omdat ze de buitenwereld laten zien dit zijn niet alleen ambities van de universiteiten maar ambities die gecontroleerd zijn, waar goed naar gekeken is en waar wij onze handtekening onder zetten. Dus de hele buitenwereld niet alleen de politiek, de samenleving, mensen op de arbeidsmarkt kunnen zeggen: Op de universiteiten kunnen we vertrouwen.
VERSLAGGEVER: Wanneer kunnen we de prestatieafspraken verwachten?
Het is nu eind september, en ik hoop rond 1 november de prestatieafspraken daadwerkelijk te tekenen met elke individuele instelling.
Dat betekent dat de financiering van die prestatieafspraken per 1 januari 2013 ingaat.
(Het Nederlandse wapenschild op een blauwe achtergrond. Beeldtekst: Dit was een productie van de Rijksoverheid.)
Prestatieafspraken
Van de plannen van de hogescholen zijn er twee als ‘excellent’ beoordeeld, terwijl het voorstel van één universiteit dit hoogste predicaat krijgt. Vijftien voorstellen zijn gewoon ‘goed’, 33 zijn als ‘zeer goed’ beoordeeld. Eén instelling heeft uitstel gekregen.
Staatssecretaris Zijlstra is verheugd over de kwaliteit van de plannen. ,,Realistische maar ambitieuze plannen. Daar is iedereen bij gebaat: de instellingen zelf, docenten, de studenten, straks hun werkgevers en uiteindelijk de samenleving als geheel.’’ Zijlstra liet doorschemeren dat hij de adviezen in grote lijnen zal volgen.
Komend najaar maakt hij met de instellingen individuele prestatieafspraken, waarbij de instellingen ook het bijbehorend budget krijgen toegekend. 'Tijdelijk budget', aldus Zijlstra. 'Want de afspraken zijn niet-vrijblijvend. Instellingen die de afspraken niet nakomen of de doelstellingen niet halen raken dat geld gewoon weer kwijt.'
Volgens voorzitter Van Vught van de commissie is maar weer eens gebleken dat de Nederlandse hoger onderwijsinstellingen een hoge kwaliteit moeten nastreven. 'De prestatieafspraken moeten nog gesloten worden maar de winst is nu al zichtbaar: het Nederlandse onderwijs en onderzoek zullen ook in de komende jaren van hoge kwaliteit zijn en de kenniseconomie zal verder worden versterkt door een betere aansluiting op de topsectoren.'
Voor het eerst worden hogescholen en universiteiten niet alleen maar afgerekend op kwantiteit maar ook op kwaliteit. Hiervoor is budget beschikbaar oplopend tot €325 miljoen in 2016. Dit is in totaal 7% van de onderwijsbekostiging. Verdeling van dit budget gebeurt aan de hand van de prestatieafspraken.