Twee toekomstmodellen voor taken product- en bedrijfschappen
Het stelsel van de product- en bedrijfschappen wordt afgeslankt. Er wordt een drastische takenreductie doorgevoerd. Het kabinet ziet twee mogelijke toekomstmodellen om de publieke taken, die nu door de schappen worden uitgevoerd, te waarborgen. Dat zou kunnen door het instellen van een nieuw in te stellen openbaar lichaam, of door de publieke taken onder te brengen bij een zelfstandig bestuursorgaan (ZBO).
De taken van de schappen die geen publiek belang dienen moeten door de sectoren zelf worden uitgevoerd. Beide varianten kunnen tot een vermindering van de kosten voor ondernemers leiden van maximaal 189 miljoen euro per jaar. Vanwege de demissionaire status van het kabinet worden de twee modellen neutraal aan de Tweede Kamer voorgelegd, die vervolgens een voorkeur kan uitspreken. Dat schrijven ministers Kamp van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) en Verhagen van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie (EL&I) vandaag in een brief aan de Tweede Kamer.
De brief over de schappen is een reactie op de motie Aptroot c.s. waarin is verzocht de product- en bedrijfschappen op te heffen en hun publieke (onmisbare) taken elders onder te brengen. Voorbeelden van dergelijke publieke taken zijn het bevorderen van plant- en diergezondheid en dierenwelzijn, voedselveiligheid en gezondheid. In de afgelopen maanden heeft het kabinet verschillende gesprekken gevoerd met betrokken partijen om te verkennen hoe het beste omgegaan kan worden met de wens van Aptroot c.s.. Op basis van deze gesprekken is de verwachting dat beide toekomstmodellen op voldoende draagvlak kunnen rekenen.
Twee modellen
Door de oprichting van een publiekrechtelijke rechtspersoon kunnen alle 17 schappen worden opgeheven en de publieke taken worden ondergebracht bij één openbaar lichaam. Voor de publieke taken krijgt dit openbaar lichaam de bevoegdheid heffingen op te leggen en regels uit te vaardigen. Door de directe contacten met het bedrijfsleven kan een openbaar lichaam snel reageren en nauw aansluiten bij de behoeften van de sector. Het tweede model is dat vanuit de sector een privaatrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan wordt opgericht, dat de publieke taken van de PBO gaat uitvoeren. Ook in deze variant houden de huidige schappen op te bestaan. Een verschil met het model van openbaar lichaam is dat een ZBO geen autonome bevoegdheden heeft, maar taken uitvoert namens de minister.