Persconferentie na ministerraad 17 februari 2012

Mediatekst | 20-02-2012

INLEIDEND STATEMENT
Vandaag in het kabinet, in de ministerraad hebben wij onder andere gesproken over de Voorlopige Rekening 2011, die is ook vastgesteld. Dit stuk geeft een eerste, voorlopig beeld van de realisatie van de uitgaven en inkomsten van de rijksoverheid over het afgelopen jaar. Het begrotingstekort komt op basis van de voorlopige realisatiecijfers uit op 4,8%. Bij de Najaarsnota was dat nog 4,6%. De staatsschuld is ongewijzigd gebleven ten opzichte van de Najaarsnota: namelijk 65%. Het goede nieuws is dat de meeste departementen minder hebben uitgegeven dan geraamd. De ministers en de staatssecretarissen letten dus goed op de centjes. Minder goed nieuws is dat er overschrijdingen zijn in de zorg en dat de belastinginkomsten tegenvallen, in het bijzonder de vennootschapsbelasting en de inkomstenbelasting. Dat is normaal bij een tegenvallende conjunctuur en in lijn met de macro-economische cijfers die het CBS deze week over het laatste kwartaal heeft gepubliceerd. Hoe een en ander zich de komende tijd gaat ontwikkelen, horen wij 1 maart van het CPB. De afgelopen dagen is daarover een uitgebreid publiek en ook politiek debat gaande. Dat is ook helemaal niet vreemd want de temperatuur loopt altijd op bij dit soort belangrijke zaken. Natuurlijk zijn er verschillen tussen politieke partijen. Maar in het regeer- en gedoogakkoord hebben wij elkaar gevonden op een aantal beleidsterreinen en ook op gezonde overheidsfinanciën.

In die geest gaan we verder als de CPB-ramingen daartoe aanleiding geven. In dat geval zullen we vanaf 5 maart op het Catshuis daarover komen te spreken en zo nodig onderhandelingen voeren. We nemen de tijd die ervoor nodig is, om er samen uit te komen en ik heb alle vertrouwen dat dat ook gaat lukken.

Wij hebben vandaag in de MR besloten de eisen voor gezinsmigratie aan te scherpen. Daarmee willen wij bereiken dat als mensen voor langdurig of permanent verblijf naar Nederland komen, zij een goede kans hebben om goed te integreren en mee te doen in onze samenleving. Kort gezegd komt het erop neer dat de mogelijkheid van gezinsvorming en -hereniging wordt beperkt tot het kerngezin, dat er een wachttermijn van een jaar wordt ingevoerd voor diegene die een partner wil laten overkomen en dat schijnhuwelijken worden bemoeilijkt door de termijn voor eigen verblijfsvergunning te verlengen tot 5 jaar  en dat was tot nu toe 3 jaar.

De ministerraad heeft vandaag ook ingestemd met een wijziging van de kerndoelen in het onderwijs. Daarmee worden scholen verplicht om in hun onderwijs aandacht te besteden aan seksualiteit en aan seksuele diversiteit. Het kabinet geeft met deze maatregel uitvoering aan diverse aangenomen Kamermoties.

Volgende week is het voorjaarsreces zoals u bekend, dan is er geen ministerraad. Over twee weken zal ik zelf in Brussel zijn, bij de Europese Raad van 1 en 2 maart en dat betekent dat iemand anders zal voorzitten. Dat is niet de vicepremier, die is er dan ook niet, maar dan zal hier staan de minister van Veiligheid en Justitie, de heer Opstelten. Want op basis van het anciënniteitbeginsel is aan hem de eer om u na afloop van te woord te staan, dus dat zal een langdurige persconferentie worden.

Tot slot een droevig bericht, want vanochtend bereikte u, ons, mij het bericht dat gelauwerd schrijver, de winnaar van de Du Perronprijs 1997, journalist en programmamaker Anil Ramdas is overleden. Hij is 54 jaar geworden. We hebben hier in de ministerraad bij stilgestaan, ik heb hem zelf diverse keren ontmoet en ook de eer gehad met hem te debatteren. Ik heb aan de contacten met hem de beste herinneringen en het is een groot verlies. Er is een man heengegaan die niet alleen een groot schrijver is, maar ook iemand met een opvatting, met een uitgesproken persoonlijkheid en we zijn met zijn allen wat armer door zijn overlijden.

WESTER (RTL)
Meener Rutte, mag ik u (…) iets vragen, er komt net een bericht binnen dat een lid van de Koninklijke familie getroffen is door een lawine in Oostenrijk, weet u daar iets van?

RUTTE
Er hebben ons ook berichten bereikt, we zijn in contact met Lech en zodra we er meer over weten zult u daar over horen.

WESTER
Kunt u ons zeggen over wie het gaat?

RUTTE
Ik kan u daar verder geen mededelingen doen, anders dan dat dit ons bekend is. Het betreft niet de Koningin, maar verder moeten wij de berichten afwachten. En zodra we meer weten hoort u dat.

BREEDVELD (RVD)
Dat zult u dan gewoon via de RVD, uiteraard, horen.

VAN BEEK (BNR)
Mag ik even ingaan op de aantallen bezuinigingsbespreking, wat gebeurt er eigenlijk na 5 maart?

RUTTE
Tot 5 maart? dan wachten wij, dan regeren we, we zijn hard aan het werk…

VAN BEEK
Maar kunt u iets zeggen over de bezuinigingsbesprekingen en de gedachten daar over?

RUTTE
Ik begrijp uw vraag niet.

VAN BEEK
Moet ik het me zo voorstellen, u zegt: we beginnen op 5 maart over die besprekingen, 1 maart komen de cijfers, nu in het reces, moet ik me echt zo voorstellen dat er tot 5 maart helemaal niet binnen het kabinet of binnen de coalitiepartijen nagedacht wordt over mogelijke bezuinigingsmaatregelen?

RUTTE
Nogmaals, we wachten op de cijfers van het Centraal Planbureau en als die aanleiding geven om te onderhandelen dan gaan we dat doen en die zullen vanaf 5 maart plaatsvinden, en hoe partijen zich daar wel of niet op voorbereiden is aan partijen. Maar dan zullen er gesprekken gaan plaatsvinden tussen de drie partijen die deze samenwerking, coalitie en vervolgens ook de samenwerking met de PVV vormen.

VAN BEEK
In hoeverre spreken die rapporten van de brede heroverwegingsoperatie, in hoeverre spelen die nog een rol?

RUTTE
Nou ja, kijk, het lijkt mij dat de partijen daar naar zullen kijken natuurlijk. Je maakt gebruik van alle informatie, dus dat zijn de boekjes uit mei 2012, de doorrekeningen van de verkiezingsprogramma's, er is heel veel informatie is er, er is heel veel kennis, daar zal wel gebruik van gemaakt worden neem ik aan, maar dat is aan de politieke partijen.

VAN BEEK
Ja, maar goed u zit ook bij die onderhandelingen, u heeft met Wilders een afspraak voor 5 maart? Wat hij presenteert op die dag precies zijn guldenonderzoek, hè?

RUTTE
Eh, nou ja, wij wachten af, als het nodig is zullen wij vanaf 5 maart ons terugtrekken en hoe dat dan precies op die dag gaat dat er ook nog een onderzoek kan worden gepresenteerd, daar zullen we vast uitkomen.

VAN BEEK
Is drie weken genoeg?

RUTTE
Wij nemen de tijd die nodig is.

VAN BEEK
Dat kan dus langer (…)

RUTTE
Dat kan langer, we nemen de tijd die nodig is.

VAN BEEK
Want voor die 18 miljard bij het regeerakkoord duurde het aanmerkelijk langer dan drie weken.

RUTTE
Dat was niet alleen die 18 miljard, toen moesten we een heel regeerakkoord schrijven en nu moeten we het regeerakkoord uitvoeren, dat is wat anders.

MEIJER (NOS)
U zei aan het begin: de temperatuur liep hoog op deze week, wat bedoelt u daarmee?

RUTTE
Daar bedoel ik ook bij de NOS, RTL, de krantenverslagen van het feit dat politici her en der zich uiten over de mogelijke aankomende extra maatregelen.

MEIJER
Dat is wel opvallend, want normaal gesproken vindt u het altijd ingewikkeld om commentaar te leveren op anderen en nu doet u dat wel.

RUTTE
Nee, ik lever geen commentaar, ik stel vast dat het plaatsvindt.

MEIJER
Maar de analyse dat de temperatuur oploopt…

RUTTE
Dat is geen commentaar op die personen, dat is een feitelijke constatering.

MEIJER
Wat vindt u ervan?

RUTTE
Die feitelijke constatering doet zich voor en ik kan de natuur niet veranderen en in de natuur is het zo dat als de temperatuur oploopt, de spanning oploopt, dat mensen zich uiten.

MEIJER
En wat vindt u ervan dat ze zich uiten?

RUTTE
Daar heb ik alle begrip voor, omdat het natuurlijk echt ergens over gaat. Het is een belangrijke ronde die we mogelijk ingaan, afhankelijk van de uitkomsten van het Central Planbureau.

MEIJER
Toen Verhagen en Wilders het niet helemaal eens waren over waar het nou naar toe moet, heb ik de RVD gebeld om te vragen of u dat wilde zeggen, dat wilde u niet.

RUTTE
Nee

MEIJER
Waarom niet?

RUTTE
Omdat ik het niet dienstig vind voor het proces, dat ik daar ook nog iets aan toevoeg.

MEIJER
Dat doen die andere twee en dat is wel goed zo?

RUTTE
Daar heb ik geen commentaar op, ik stel vast dat de temperatuur oploopt en dat dat leidt ook tot uitingen. Ik heb er alle begrip voor. Ik geloof niet dat ik het proces bevorder door daar ook iets over te zeggen.

MEIJER
Tot slot, hoe zou u dat nou noemen die gesprekken in het Catshuis: is dat nou zoiets als een formatie, een tussenformatie.

RUTTE
Nee, we voeren het regeerakkoord uit.

MEIJER
Ja, maar dit is toch wel bijzonder als je je terug gaat trekken en zo lang gaat praten. U heeft daar geen woord voor bedacht?

RUTTE
Nee, maar dat is ook niet nodig, want in het gedoog- en regeerakkoord staat wanneer wij aanvullende maatregelen moeten nemen en zou het zo zijn dat het Centraal Planbureau op 1 maart aanleiding geeft om dat te doen, dan trekken wij ons terug om het regeerakkoord uit te voeren.

MEIJER
Het staat nog niet vast, het zou kunnen dat?

RUTTE
Ja, het ziet er niet goed uit, dus de kans is heel groot, maar zeker weten doen we het niet.

BREEDVELD (RADIO1)
De temperatuur loopt op zegt u, terecht, dat denk ik ook. Kunt u zich voorstellen dat mensen daar enigszins ongerust over worden in het licht van mogelijke extra bezuinigingen en het ziet er niet goed uit?

RUTTE
Ik zou twee dingen willen onderscheiden, de temperatuur loopt op dat is dat politici zich nu uiten over die mogelijke extra bezuinigingen die moeten plaatsvinden. Ik geloof niet dat mensen zich daar nou erg zorgen over maken. Ik kan me wel voorstellen dat mensen zich zorgen maken over de mogelijke bezuinigingen zelf. (…)

BREEDVELD
Wat zegt u tegen die mensen?

RUTTE
Tegen die mensen zeg ik dat wij in een land leven met een onderliggend sterke economie, met een betrekkelijk lage werkloosheid, met een grote concurrentiekracht, een van de rijkste landen van de wereld. Willen we dat blijven, willen we nog meer gebruikmaken van de kansen die dit land biedt, dan moeten wij ook tegenslagen het hoofd bieden. Wij kunnen het ons niet veroorloven om de overheidsfinanciën uit het spoor te laten lopen, want dat heeft vergaande gevolgen voor de toekomstige groeikracht van de economie. Randvoorwaardelijk voor toekomstige economische groei is het feit dat de overheidsfinanciën op orde zijn, anders ga je meer betalen aan rente over de staatsschuld. Buitenlandse investeerders zullen je land mijden uit angst dat op enig moment, ongecontroleerd, plotseling allerlei maatregelen genomen moeten worden bij gebrek aan het ingrijpen tijdig. Dat creëert een gebrek aan vertrouwen in algemene zin. En daarom is absolute randvoorwaarde voor economische groei dat de overheidsfinanciën op orde zijn. Dat zeg ik tegen deze mensen. Ik realiseer mij dat dat ook maatregelen met zich mee heeft gebracht en mogelijk ook in de toekomst kan brengen die mensen raakt. Maar we zullen altijd proberen dat zo goed mogelijk te doen, ervoor te zorgen dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen, dat is in Nederland zo, dat we het gelijkmatig verdelen, dat we stapelingen proberen tegen te gaan, dat we die effecten van stapeling altijd bekijken, al dat soort zaken.

BREEDVELD
De belangen zijn dus groot, geeft dat dan vertrouwen als partijen rollebollend over straat gaan terwijl de onderhandeling nog niet eens begonnen zijn.

RUTTE
Dat is niet mijn waarneming.

BREEDVELD
Wat is uw waarneming dan?

RUTTE
Dat de spanning oploopt en dat de power politici in dat licht uitlatingen doen en dat ik dat ook verklaarbaar vind vanuit het feit dat het ook echt ergens over kan gaan.

BREEDVELD
Maar een behoorlijk meningsverschil hebben over de inhoud of over de mogelijke bezuinigingen, de een zegt: er moet vooral bezuinigd worden op ontwikkelingssamenwerking, is een forse ingreep, de ander zegt: we moeten vooral hervormen. ja, dat roept dan toch de vraag op: kan deze coalitie deze politieke samenwerking, deze onderhandeling wel met succes afronden?

RUTTE
Antwoord is: ja.

BREEDVELD
Maar kunt u zicht voorstellen dat daar twijfel over ontstaat als er zoveel over gediscussieerd wordt terwijl de onderhandelingen nog niet eens begonnen zijn. sterker nog,  we nog niet eens weten of er onderhandeld moet worden, zoals u zegt.

RUTTE
Het eventueel komen tot een aanvullend pakket, het uitvoeren van het regeerakkoord door dus er voor te zorgen dat die tekorten weer binnen acceptabele bandbreedtes komen, als dat zou nodig zijn op basis van de ramingen van het Centraal Planbureau, dat is een ingewikkeld proces. De uitkomst daarvan is ook niet zeker. Ik heb er vertrouwen in dat we daar goed uit kunnen komen. de onderlinge verhoudingen zijn tot de dag van vandaag goed. Alle drie de partijen zijn zeer gemotiveerd en zeker ook in deze moeilijke fase voor de Nederlandse economie, om dit land krachtdadig te besturen.

BREEDVELD
De verhoudingen zijn goed maar dat blijkt niet uit wat wij vernemen van de verschillende partijen.

RUTTE
Dat zegt niets over de verhoudingen, dat zegt iets over dat inderdaad de druk oploopt en dat het over serieuze zaken gaat en dat dan politici uitlatingen doen, daar heb ik begrip voor. Nogmaals, volgens mij voegt het niets toe als ik dat ook ga doen, maar ik heb er begrip voor. Het raakt niet aan de onderlinge verhoudingen.

BREEDVELD
Zou u elkaar iet veel beter veel meer vast moeten houden, juist in die tijd dat je elkaar zo nodig hebt, in plaats van nu al piketpalen te slaan in de media door te zeggen: dit is voor mij niet acceptabel, dat is voor mij niet discutabel, dat moet gebeuren, want dat hebben we de afgelopen weken gezien.

RUTTE
Nogmaals, is heb er begrip voor, ik herhaal wat ik zeg. Dat wij bij de mogelijk serieuze gesprekken en ernstige gesprekken die moeten plaatsvinden, uitkomst niet zeker dat het goed zal zijn, kans heel groot, veel vertrouwen in. de onderlinge contacten kan ik u verzekeren zijn nog steeds uitstekend. Wij kunnen alleen tegen een stootje, ik heb eerder gezegd: we zijn niet van marsepein. Daar doet deze week ook niets aan af, ik heb goede hoop op dat we er uit kunnen komen. het zal pittig worden en dat de druk opgelopen is, is onvermijdelijk.

BERENTSEN (FD)
In verband met de discussies die plaats hebben gevonden, heeft u nou het leerstuk van dat kabinet met een mond spreekt, heeft u dat volledig opgegeven nu, of heeft u dat even tijdelijk tussen haken gezet?

BERENTSEN
Het kabinet spreekt met een mond, als u mij een voorbeeld kunt noemen waar dat niet zo is, ga ik daarop antwoorden.

BERENTSEN
Nou, minister Maxime Verhagen heeft afgelopen woensdag in een toespraak op zijn ministerie gezegd dat er niet alleen mag worden bezuinigd, maar dat er ook moet worden hervormd en dat dan in ieder geval de hypotheekrenteaftrek, of de woningmarkt, de arbeidsmarkt en de zorg op tafel moeten komen.

RUTTE
Al die zaken liggen op tafel en ik wijs erop dat ervoor de woningmarkt een woonvisie van het kabinet ligt, die vergaand is. Die is gepresenteerd door de heer Donner in augustus. Op punten van de zorg nemen wij maatregelen. Op het gebied van de arbeidsmarkt neemt het kabinet maatregelen. Dus als je kijkt naar de afspraken die zijn gemaakt in het regeer- en gedoogakkoord, pakket van 18 miljard, dan komen al deze onderwerpen naar voren en ik vind het niet vreemd dat politici erop wijzen dat mocht het in de toekomst mogelijk zijn extra maatregelen te nemen dat je dan wijst op je trackrecord uit je verleden. Dit is een kabinet dat met drie partijen zowel bezuinigt als hervormt. Dat moet je ook altijd doen, je moet niet alleen bezuinigingen, je moet altijd ook hervormen, dat doen we ook. kijk naar de nationale politie, de vergaande maatregelen op het gebied van immigratie en integratie, de onderkant van de arbeidsmarkt, op het terrein van het hoger onderwijs, de grote hervormingen op het terrein van de pensioenen. Allemaal grote hervormingen.

BERENTSEN
Maar dat zijn hervormingen die nu aan de gang zijn, maar u zegt dus ook dat in dat nieuwe pakket maatregelen - als er moet worden bezuinigd - kan er niet alleen worden bezuinigd, dan moet er ook worden hervormd.

RUTTE
Daar doe ik geen uitspraken over, ik versta mijn collega Verhagen zo dat hij erop wijst dat zou dat zo zijn, dat hij gewoon wijst op wat het kabinet tot nu toe heeft gedaan. en dat lijkt mij ook wel logisch.

BERENTSEN
Maar dan zou hij toch dat trackrecord eens moeten lezen, want hij zegt gewoon…

RUTTE
Ik heb die tekst van minister Verhagen onder het hoofdkussen, permanent, dus geen twijfel.

BERENTSEN
Nou ja…

BENSCHOP
Ik heb net een persbericht dat het zou gaan om Prins Johan Friso die ligt bedolven.

RUTTE
Luister, ik sta hier nu een persconferentie te doen, ik zei al: het is niet de Koningin, ik kan er aan toevoegen, het is ook niet de kroonprins, maar ik ga verder geen uitspraken doen tot ik zelf meer weet, dus daar kunt u mij over vragen, maar (…) ik kan niet hier een persconferentie geven en tegelijkertijd in de gaten houden de laatste ontwikkelingen, zodra wij meer weten hoort u dat.

BREEDVELD
Ik ben u voor, zodra wij meer weten, als ik u even mag onderbreken (…) zodra wij meer weten, loopt via de RVD, dus als u vragen heeft om dat aan de RVD te stellen.

RUTTE
Ja.

WESTER
(onverstaanbaar, red.) en dat hij gereanimeerd zou zijn en dat zijn toestand kritiek is, kunt u dan misschien toch niet even onderbreken en informatie ophalen zodat u dat kan melden?

(…)

BREEDVELD
Zodra wij die informatie hebben, gaan wij die bevestigen.

OOMKENS (TROUW)
In het vorige crisispakket is een discussie geweest moet je nou zoveel bezuinigen of probeer je te voorkomen dat je zoveel bezuinigt dat je je economie kapot bezuinigt, daar heeft u ook ernstig rekening mee gehouden. Denkt u dat nu bij de volgende ronde ook mogelijk is?

RUTTE
Ik doe geen uitspraken over een volgende ronde. Ik wijs u op wat het kabinet tot nu toe doet en dat is met drie partijen tot een verstandig pakket komen dat heeft geleid tot 18 miljard ombuigingen, hervormingen, bezuinigingen, maar ik doe geen uitspraken over de toekomst.

OOMKENS
Maar bent u van de school: je moet blijven investeren om de economie op gang te houden, of bent u van de school: je moet je overheidsfinanciën zo goed mogelijk op orde hebben.

RUTTE
Nogmaals, wij zijn op dit moment aan het regeren op basis van een regeer- en gedoogakkoord, dat voeren wij uit, daar zitten allerlei aannames onder ten aanzien van bezuinigingen, hervormingen, overheidsfinanciën op orde brengen en het groeivermogen, de banenkracht van onze economie versterken, dat is wat we tot nu toe doen, Verhagen wijst daar van de week nog een keer op en naar de toekomst doe ik verder geen uitspraken, we wachten eerst de cijfers van het Centraal Planbureau af.

(ONBEKEND)
Nog even een vraag over het spreken met een mond. Afgelopen week zei Leers in de Kamer dat het PPV-meldpunt zou niet een wet, initiatief van hem zijn geweest, is dat ook namens het kabinet?

RUTTE
Dat heb ik ook gezegd, het is geen initiatief van het kabinet, wij hebben geen meldpunt…

(ONBEKEND)
Nee, maar het zou niet de weg zijn die hij zou nemen.

RUTTE
Dan hadden we het toch allang gedaan als we het een goed idee zouden vinden?

(ONBEKEND)
U zou het geen goed idee vinden?

RUTTE
Het kabinet heeft toch geen meldpunt, als het kabinet het meldpunt een goed idee zou vinden hadden we wel een meldpunt gelanceerd, maar het meldpunt is niet van het kabinet, dus Leers zegt hetzelfde als ik zeg.

(ONBEKEND)
Kunt u iets zeggen over de omvang van de tegenvallers bij de zorg van het afgelopen jaar en hebben die gevolgen voor heb lopende zorgbudget, want er was natuurlijk dit voorjaar of afgelopen voorjaar…

RUTTE
Nee, daar kan ik nu geen mededelingen over doen, maar zodra we daar meer van weten hoort u dat.

VISCHJAGER
Meneer Rutte, ik heb u een foto gegeven voor uw verjaardag.

RUTTE
Ja, dank.

VISCHJAGER
(…) De vraag gaat over de voorzitter van Partij van de Arbeid, de heer Cohen hangt aan een zijden draadje volgens de Telegraaf, zit daar enige waarheid in, of denkt u van niet?

RUTTE
Ik laat me niet uit over interne PvdA-zaken.