Goed Geld Gala BankGiro-loterij

Toespraak | 07-02-2012

Dames en heren,

Of u nu straks “in de prijzen” zult vallen of niet: u behoort tot een bevoorrecht clubje mensen. U bevindt zich op een heel bijzondere plaats. En wel in een deel van het Rijksmuseum dat al sinds 2003, het begin van de mega-renovatie, niet meer voor publiek is opengesteld. U bent een van de eersten die kan zien hoe ongelooflijk mooi het Rijksmuseum gaat worden, als het volgend jaar – na tien lange jaren van verbouwing en vernieuwing - weer opengaat.

Die enorme operatie, ten dienste van ons culturele erfgoed, was niet mogelijk geweest zonder de jaarlijkse bijdrage van de BankGiro Loterij, de organisator van dit Goed Geld Gala. Nu zult u misschien denken: wat doet de staatssecretaris van Veiligheid & Justitie nu op dit gala? Het gaat toch over goed geld – en niet over criminele winsten of zo, die via de Plukze-wetgeving moeten worden ontnomen? En wat heeft een gala met “veiligheid” te maken? Komt hij misschien kijken hoe het met de beveiligingsmaatregelen voor de gasten is gesteld?

Nee, dames en heren, niets van dit alles. Ik ben hier om een heel andere reden. Als staatssecretaris van Veiligheid & Justitie ben ik óók verantwoordelijk voor het Kansspelbeleid – en dus ook voor de goede doelen loterijen. 

Voordat ik nader op die goede doelen loterijen zal ingaan, eerst even kort iets over het kansspelbeleid in het algemeen. We hadden het zojuist over renovatie… Wel, ook op het terrein van het kansspelbeleid zijn we bezig met een vernieuwingsoperatie. Zo willen we onder andere méér keuzemogelijkheden en concurrentie toestaan op de kansspelmarkt en online kansspelen - nu nog verboden - reguleren. 

Welke uitgangspunten hanteert het kabinet bij dit nieuwe kansspelbeleid?

Voorop staat dat Nederlandse burgers de vrijheid moeten hebben om op een veilige en verantwoorde manier aan kansspelen te kunnen deelnemen. Excessen, zoals kansspelverslaving, fraude en criminaliteit, willen we zo veel mogelijk voorkomen. Daarbij doen we enerzijds een nadrukkelijk beroep op de eigen verantwoordelijkheid van burgers en bedrijven. Maar daarnaast hebben we zeker ook oog voor kwetsbare groepen: jongeren en jongvolwassenen moeten - waar nodig – in bescherming worden genomen.

Wat houdt die modernisering van het kansspelbeleid, die ons voor ogen staat, nu in?

Het betekent onder meer dat we het vergunningenstelsel gaan aanpassen en strakkere regels gaan stellen. Op dit moment bereidt mijn departement een wijziging voor van de Wet op de kansspelen, waarin al deze aspecten netjes worden geregeld.

We gaan ook beter toezicht houden. Voor dat laatste gaat op 1 april – nee, dat is beslist geen grap – de Kansspelautoriteit van start.

Nu bent u natuurlijk benieuwd naar wat al deze ontwikkelingen zullen betekenen voor de loterijen – en in het bijzonder uiteraard voor de goede doelen loterijen.

Éen ding wil ik – te uwer geruststelling – graag vooropstellen. Als we straks kansspelvergunningen gaan verlenen volgens de nieuwe systematiek, zullen we nadrukkelijk rekening houden met de financiële belangen die de goede doelenorganisaties hebben bij de opbrengst uit loterijen. Dat in Nederlaqnd een groot deel van de inkomsten uit kansspelen ten goede komt aan goede doelen, vind ik mooi en waardevol. Dat principe wil ik dan ook zeker overeind houden – en waar mogelijk zelfs versterken!

Eind 2010 is onderzoek gedaan naar de herinrichting van het loterijstelsel en de invoering van transparante gunningsprocedures. Die onderzoeksrapporten bevatten een aantal scenario’s voor mogelijke loterijstelsels. Het kabinet is daarmee aan de slag gegaan. Wij kiezen ervoor een loterijstelsel in te richten, gebaseerd op de volgende punten:

-        Een aantal vergunningen verlenen we aan goede doelenloterijen

-        De verlening van deze vergunningen vindt plaats via een transparante procedure

-        Wat betreft de prijzenloterijen: daar bekijken we nog of we één of meerdere vergunningen gaan verlenen

-        Daarbij bekijken we uiteraard ook heel goed wat dit zal betekenen voor de positie van de Staatsloterij

-        Ook komt er een open vergunningstelsel voor kleine non-profitloterijen – loterijen die tenminste 80 procent van de opbrengst afdragen aan een goed doel.

U begrijpt dat alle partijen – bestaande én mogelijk toekomstige vergunninghouders - tijd nodig hebben om zich op de nieuwe situatie voor te bereiden. Die tijd krijgt u van mij. Het nieuwe stelsel zal niet eerder dan 1 januari 2015 in werking treden. Vergunningen die nog binnen het huidige stelsel worden verleend hebben alle 31 december 2014 als einddatum.

Dames en heren, het feit dat ik als staatssecretaris van Veiligheid & Justitie verantwoordelijk ben voor het kansspelbeleid mag dan wel de belangrijkste reden zijn dat ik hier voor u sta, maar het is niet de enige.

Wat is namelijk het geval? Als staatssecretaris van Veiligheid & Justitie ben ik ook “coördinerend bewindspersoon” voor het goede doelenbeleid. Samen met minister-president Rutte heb ik vorige zomer het convenant Ruimte voor Geven ondertekend met de sector filantropie. Zoals u weet is staatssecretaris Weekers, van Financiën, vorig jaar intensief bezig geweest met de nieuwe Geefwet. Die wet, die tot doel heeft giften van particulieren en bedrijven aan cultuur te stimuleren, is sinds 1 januari 2012 van kracht. Om de mogelijkheden van de nieuwe Geefwet beter bekend bij potentiële donateurs in de cultuursector wordt op dit moment gewerkt aan een campagne. Als ministerie van Veiligheid & Justitie werken wij, samen met andere departementen plus vertegenwoordigers van de filantropische sector, aan een stelsel van transparantie en toezicht. Gevers, maar ook deelnemers aan goede doelen loterijen, hebben recht om te weten wat er met hun geld gebeurt en waar het aan wordt besteed. Vertrouwen in de goede doelensector is cruciaal! 

Over één van die goede doelen, waarbij ik vanuit mijn functie zeer nauw betrokken ben, wil ik hier tot slot nog iets zeggen. En dat is de zorg voor slachtoffers. Voor een goede slachtofferzorg is een bijdrage vanuit de maatschappij van cruciaal belang. Denk bijvoorbeeld aan de inzet van de meer dan duizend vrijwilligers bij Slachtofferhulp Nederland. Maar ook aan de financiële bijdragen van het Fonds Slachtofferhulp, dat gelden werft onder particulieren en bedrijven, om allerlei projecten en organisaties te steunen die actief zijn in het brede werkveld van de slachtofferzorg. Ik ben dan ook enorm blij – en trots – om hier vanavond, bij deze gelegenheid, bekend te kunnen maken dat het Ministerie van Veiligheid en Justitie een matching grant van 100.000 euro zal toekennen aan het Fonds Slachtofferhulp, voor het verder ontwikkelen van de Slachtofferwijzer. Dit is een laagdrempelige, online wegwijzer die slachtoffers van delicten, hun naasten én hulpverleners eenvoudig, direct en anoniem kunnen raadplegen, met als doel vraag en hulpaanbod op het gebied van slachtofferzorg beter op elkaar af te stemmen. 

Dames en heren, voor al die betrokken mensen, werkzaam op het terrein van de slachtofferzorg, is dit evenement met recht een Goed Geld Gala te noemen! Maar er zijn uiteraard nog veel méér organisaties die met spanning uitkijken naar wat voor hen uiteindelijk de “hoofdprijs” wordt in de BankGiroloterij. Het moment waarop dat bekend gemaakt gaat worden is nu aangebroken... Ik ga dan ook afronden en maak plaats voor Boudewijn Poelmann, die de toewijzingen uit de opbrengst van 2011 bekend zal maken. Ik wens u allen een bijzonder prettige voortzetting van dit gastvrije en gulle Goed Geld Gala!