Wekelijks gesprek RTLZ 24 januari 2012

Mediatekst | 25-01-2012

WESTER:

Minister De Jager heeft overleg met zijn collega’s in Brussel, natuurlijk over Griekenland (…) Hoe is het overleg verlopen vandaag en gisteren?

DE JAGER:

We hebben gisteren de Eurogroep gehad, dus de 17 ministers van de eurozone, overigens daarna al de toen andere leden van de EU erbij, omdat we het toen over het verdrag van de begrotingsdiscipline hebben gehad en dat willen we toch met alle 27 bespreken. Vandaag Ecofin, dus weer een meeting en dat zijn dan alle 27 EU-ministers. De nadruk, het belang van deze dagen lag toch wel op gisteren, de eurogroep, de besprekingen rond de twee verdragen. Allereerst het noodfonds, een nieuwe noodfonds-verdrag hè, dat permanente noodfonds. En ten tweede het verdrag van de begrotingsdiscipline en ten derde hebben we het over de landen gehad die op dit moment onder druk liggen van de markten, Griekenland, maar ook Italië, Spanje, etcetera.

WESTER:

Als het gaat om de begrotingsdiscipline, dan is, dan gaat dat verdrag een stuk strenger worden, hè? En dat is iets wat Nederland ook wil.

DE JAGER:

Zeker, ja, wij hebben heel erg ingezet op een strenger verdrag, op een strenge begrotingsdiscipline. Dat is namelijk een van de redenen dat we in deze overheidsschuldencrisis zitten. Er zijn andere redenen natuurlijk ook, de bankencrisis in 2008 heeft ook bijgedragen en ook natuurlijk met name economische achterstand bij veel landen. Maar die begrotingsdiscipline die moet in ieder geval op orde worden gebracht, samen met meer aandacht voor economische groei.

WESTER:

Er is ook al uitzicht op een ja, een einde aan, of een akkoord over de schuldsanering als het gaat om de Grieken?

DE JAGER:

De Grieken zijn een heel eind gekomen met de banken, ze hebben afspraken gemaakt over een vrijwillige afschrijving van 50% op het nominale bedrag, dus op het bedrag wat je terugkrijgt, maar door een veel lagere rente en een langere looptijd is het verlies voor de private partijen nog zelfs groter dan dat. Echter of het voldoende is, is de vraag. En dat hebben we gisteren besproken en daar hebben we van geconcludeerd, nee, het is nog niet voldoende, want het leidt nog niet tot een houdbare schuld in Griekenland en dat is voor ons, in ieder geval voor Nederland, een voorwaarde om te participeren in een volgende leningenprogramma. Want als je dat niet doet wordt het risico op wanbetaling door Griekenland op de overheidsleningen, te groot, en wij vinden het op zich redelijk dat je afschrijft op private schuld, op de banken, op de hedge funds die obligaties hebben, maar wij willen er zoveel mogelijk aan doen om te voorkomen om op overheidleningen af te schrijven, dus moet je eerst op de leningen aan banken afschrijven, voordat je leningen vanuit de overheid kunt geven.

WESTER:

Als het extra geld er niet komt, ja, dan dreigt dat Griekse failliet, gisteren heeft u gezegd, nou, ja misschien kunnen we dat uiteindelijk ook wel hebben.

DE JAGER:

Daar wil ik niet op speculeren, ik heb namelijk ook gezegd, de voorkeur is nog steeds dat het op een vrijwillige manier gebeurt, ik ben ook realistisch en ik heb altijd in de Tweede Kamer ook gezegd, het einddoel, het resultaat van de houdbare schuld, dat is voor Nederland bepalend of wij wel of niet kunnen participeren in een volgend programma en hoe je daar komt, nou, bij voorkeur vrijwillig, maar dat is voor ons niet de harde eis. De harde eis ligt op de houdbare schuld en niet op dat andere.

WESTER:

Maar zegt u dan een vrijwillig failliet van Griekenland, of zegt u dan een vrijwillige schuldsanering van de banken?

DE JAGER:

Een vrijwillige schuldsanering bij de banken. En dat leidt namelijk uiteindelijk tot een houdbare schuld, die zal nog groter moeten zijn, maar ik zeg bij voorkeur vrijwillig, maar als die sanering, die herstructurering niet vrijwillig gebeurt, ja, liever niet natuurlijk, maar belangrijk blijft, voorop staat voor ons het doel, houdbare overheidsschuld, dat is het doel waar we linksom of rechtsom moeten komen. Dat hoeft helemaal niet tot een bankroet of zo, dat soort termen heb ik ook helemaal niet gebruikt, te leiden, maar nogmaals een vrijwillig karakter is een wens, maar niet voor ons de absolute eis, de eis ligt op die houdbare schuld en dat moet worden bereikt.

WESTER:

Maar u heeft gisteren wel gezegd: als Griekenland failliet gaat dan is zeg maar dat besmettingsgevaar wel redelijk in te dammen.

DE JAGER:

Ja, nou, ik heb niet gespeculeerd op een faillissement, want dat zou ik niet snel doen. Ik heb wel gezegd dat het wat minder vrijwillig afschrijven op schuld, dat een jaar geleden nog in hoge mate to besmettingsgevaar kon leiden, dat besmettingsgevaar is nog minder omdat banken en ook hedge funds steeds meer in hebben gecalculeerd dat ze zullen moeten afschrijven, linksom of rechtsom, op Griekse schuld. Dus een verrassing kan het niet meer zijn en dat leidt inderdaad wel minder tot besmettingsgevaar, het feit dat ze, ja, toch veel meer moeten gaan afschrijven.

- DISCUSSIE OVER HYPOTHEEKRENTEAFTREK -

WESTER:

Gaan we even terug naar eigen land, want gisteren een oproep van AFM-baas Gerritse dat de regering nu echt de woningmarkt moet aanpakken, lees de hypotheekrenteaftrek, ja, hij is er weer, ik kan er niet omheen, Gerritse roept het.

DE JAGER:

Ja, misschien is het wel verstandig dat er nu niet iedere keer in het openbaar allerlei dingen roepen en gewoon de onrust op de woningmarkt niet verder aanwakkeren. Kijk, bij de totstandkoming van deze regering zijn er afspraken gemaakt tussen de twee coalitiepartners en de gedoogpartner, die zijn heel duidelijk, daar heb ik ook voor getekend, als minister als je toetreedt tot een kabinet, dus ik been daar uiteraard aan gebonden. Wat we wel hebben gedaan als regering, en dat zou eigenlijk voor de AFM ook belangrijker moeten zijn, in plaats van de renteaftrek, want dat is een fiscaal voordeel wat je wel of niet gunt aan de huiseigenaren. Het probleem is in die overkreditering en dat is denk ik ook het belang van de AFM, dus dat er te hoge schulden bij mensen werden, in de nek werden geduwd die ze later niet konden terugbetalen. Daar heb ik al grote stappen genomen, samen met de banken, om tot afspraken te komen om die schulden te verminderen, dus om lagere schuldenlasten te krijgen bij mensen die een hypotheek afsluiten, zodat ze hun hypotheek ook daadwerkelijk kunnen afbetalen en niet in de problemen komen.

WESTER:

Maar u zegt, we moeten daar niet teveel in het openbaar over speculeren? Dat zegt u dus ook tegen AFM-baas Gerritse, onder andere?

DE JAGER:

Ik ga niet in het openbaar aan het debat ook meedoen, wat ik tegen AFM…

WESTER:

Maar u zegt tegelijkertijd dat moeten zij dus ook niet doen

DE JAGER:

Ik vind het verstandig om niet al teveel bij te dragen aan onrust in de markt. Het zijn onafhankelijke toezichthouders, dus wat de heer Gerritse zegt, of wat de andere toezichthouder een keer zegt, ja, die kunnen dat zeggen, die zijn onafhankelijk. Ik heb daar niets over te zeggen, maar ik vind het zelf verstandig, dus ik draag in ieder geval niet eraan toe bij om iedere keer maar die onrust aan te wakkeren. Maar wel pak ik de echte problemen aan. De problemen van overkreditering, op problemen van te hoge hypotheekschuld, ook voor banken is het een probleem, die hypotheekschuld, want die moeten, ja die kunnen geld maar een keer uitlenen, die kunnen aan bedrijven uitlenen en aan hypotheken uitlenen en voor de economie is het natuurlijk ook wel goed dat ze de dienstverlening aan het bedrijfsleven ook in stand kunnen laten. Dus, ik zie dat en daarom zijn we ook bezig met de banken geweest in 2010 en 2011 om afspraken daarover te maken en die hebben we nu ook.

WESTER:

Maar de AFM komt met deze oproep, dus een Deltaplan, dat niet uitstellen tot 2015, naar volgende verkiezingen, ook vanuit een soort zorgplicht voor de Nederlandse consument. U heeft ook een zorgplicht voor zeg maar de woningmarkt, het bedrijfsleven, van de burger. De AFM zegt dit toch allemaal niet voor niets?

DE JAGER:

Nee, zeker niet, maar wij hebben ook heel veel gedaan. Overigens ook met instemming van de AFM hebben we dus gezegd van we moeten dus ook die overkreditering aanpakken, we moeten die hypotheekschuld ook als percentage ten opzichte van de waarde van de woning, moeten we verminderen en zeker ook bijvoorbeeld door het verlagen van de overdrachtsbelasting met 4 procentpunten, is ook datgene wat je voor een hypotheek hoeft af te sluiten, ook weer lager geworden. Dus wij zijn echt flink dat aan het verlagen, dat is ook heel erg belangrijk, omdat er en bij gezinnen problemen optraden van betalingsproblemen en er zijn ook problemen bij de banken als een te grote hypotheekschuld voor de hele economie in Nederland is. Maar dat kunnen we ook op een andere manier bereiken en daar zijn we dus ook in 2010 en 2011 mee bezig geweest en daar hebben we ook afspraken met de banken over gemaakt.

- EVENTUELE EXTRA BEZUINIGINGEN -

WESTER:

Dan nog even naar de mogelijke extra bezuinigingen dit voorjaar, de onderhandelingen daarover met de VVD natuurlijk, uw coalitiegenoot, en de gedoogpartner PVV. Eerder vanmiddag zal geert Wilders de leider van de PVV bij mij in de studio en zegt ja, ik wil er wel uitkomen, maar niet tegen elke prijs, ik schat de kans dat we eruit komen fifty-fifty. Ziet u dat net zo? Of acht u de kans groter?

DE JAGER:

Ik heb in de politiek geleerd dat je nooit aan de kans inschatten moet doen en dat zal ik ook niet doen. Ik, vanuit mijn rol als minster van Financiën, ik zie dat toch minder als een partijpolitieke rol, dus laat ik dan een advies geven aan alle partijen, of ze nu deze regering steunen, of niet, dat het ontzettend belangrijk is dat we tot afspraken in dit land komen, in Nederland komen om die schuld en die tekorten te verminderen. Het vertrouwen in de financiële markten is ontzettend belangrijk, wij krijgen dat ook te horen natuurlijk van de zogenaamde rating bureaus, het vertrouwen in de financiële markten is belangrijk. We hebben eigenlijk twee hokjes, goed of fout, nou, we hebben gezien dat Oostenrijk en Frankrijk zijn afgewaardeerd, veel meer rente betalen. Terwijl Oostenrijk en Frankrijk toch vergelijkbare tekorten hebben als Nederland. Dus het is belangrijk om dat tekort te reduceren, het is ook belangrijk om economische groeiagenda voor ogen te blijven houden en daaraan te bouwen. En van welke politieke partij je ook bent, dat is belangrijk voor het land. Dus ik hoop dat daar afspraken over gemaakt worden, ik vind dat heel erg belangrijk als minister van Financiën.

WESTER:

Tot slot heel kort; u moet er wel met de PVV uitkomen, want Job Cohen, de leider van de PvdA heeft dit weekend nog een keer gezegd, bij mij de PvdA hoeven ze niet aan te kloppen.

DE JAGER:

Ja, ik hoop natuurlijk dat er uiteindelijk een pakket komt, als het nodig is om zo’n pakket te maken, dat zo breed mogelijk in de TK wordt gesteund, omdat het onze toekomst is van iedereen. De toekomst van Nederland, de toekomst van de volgende generaties, die kunnen we niet op blijven zadelen met meer en meer en meer schuld en meer en meer rente te betalen. Maar, allereerst kijk je dan inderdaad natuurlijk naar de twee coalitiepartijen plus de gedoogpartner, dat is logisch.

(Letterlijke tekst, ongecorrigeerd, NF)