Jaardiner Deltalinqs

Toespraak | 16-01-2012

Waar je ook ter wereld komt, je komt er Rotterdammers tegen. Vorige week was ik met Hare Majesteit de Koningin mee op staatsbezoek in de Golf. En wie kwam ik in Oman tegen? Hans Smits van het Havenbedrijf Rotterdam is, dat voor de helft eigenaar is van de Haven van Sohar. Daar heeft het Scheepvaart en Transport College trouwens ook een vestiging.

Alle wegen leiden dus naar Rotterdam! Maar dat is ook geen wonder. Want hier in Rotterdam heb je het beste wat Nederland te bieden heeft, zeker op het gebied van water, logistiek, chemie en energie. Uw kennis en expertise zijn gewild. Rotterdam is en blijft ’s werelds toegangspoort tot Europa, en Europa’s springplank naar de wereld. Daarmee bent u van cruciaal belang voor de hele Nederlandse economie. Rotterdam is ‘the place to be’!

Natuurlijk, dames en heren, weet ik als geen ander dat het niet alles goud is wat er blinkt. Door storm en neerslag is het water in dit nieuwe jaar gevaarlijk gestegen. Letterlijk én figuurlijk. We zitten weer in een recessie. Diep of ondiep? Dat valt nog te bezien. Zeker is wel dat veel ondernemers er last van hebben. Ook hier in Rotterdam. Orders lopen terug. Marges staan onder druk. Sommigen staat het water aan de lippen.

Daar wil ik niet luchthartig over doen. En toch...

... en toch gaat de overslag in de haven dóór, met een lichte verbetering van het record van 2010. Voor de negende keer in tien jaar groei!

... en toch gaan de investeringen dóór, in de Tweede Maasvlakte, in nieuwe natuur, in de biodieselfabriek van Neste Oil, in de Gate Terminal voor LNG.

... en toch gaat ook de vernieuwing dóór. Met de Havenvisie 2030. Met het Rotterdam Climate Initiative en projecten voor energiebesparing, CO2-reductie en CCS. Met de proeffabriek van Plant One, waar de chemie en de energiesector veilig nieuwe technologieën kunnen testen voor een lager verbruik van energie en grondstoffen.

Dames en heren, je kán in Rotterdam simpelweg niet somber worden. Hier zie ik mensen die uitdagingen aangaan. Mensen die bij zwaar weer juist de zeilen hijsen om méér wind te vangen. Mensen die weten dat je storm en hoog water kunt trotseren als je de krachten bundelt. Dat is de spirit! Dat is wat Nederland nodig heeft! Ook daarom is Mainport Rotterdam zo belangrijk voor de Nederlandse economie.

Dat neemt niet weg dat Deltalinqs’ voorzitter Wim van Sluis terecht aandacht vraagt voor knelpunten. Zoals de verbindingen met het achterland. Het verbinden van groei en duurzaamheid. De financiering van innovatie. De samenwerking om nieuwe ideeën in de praktijk te brengen. En het nijpende tekort aan technici, ook op MBO- en VMBO-niveau.

Voorzitter Van Sluis, dames en heren, dit zijn uitdagingen die het kabinet u wil helpen oplossen. Met daden. Minister Schultz heeft met de Blankenburgtunnel haar toezegging van vorig jaar voor een nieuwe oeververbinding waargemaakt.Het Rijk was nauw betrokken bij de totstandkoming van de ambitieuze Havenvisie en blijft dat bij de uitvoering. Ikzelf ondersteun u met mijn bedrijvenbeleid.

Dat bedrijvenbeleid gaat ons helpen om ook na de crisis een sterke economie te hebben. Door juist nú vast te houden aan de ambitie om Nederland in ’s werelds top-5 van kenniseconomieën te krijgen. Zo kunnen we geld verdienen met nieuwe oplossingen die zorgen voor duurzame energie, voldoende grondstoffen of minder CO2-uitstoot.Zo houden we mensen in Nederland aan het werk en trekken we buitenlandse investeerders aan. Zo stellen we onze bedrijven – van klein tot groot – beter in staat om te concurreren op de wereldmarkt.

Daarom neem ik maatregelen waar álle bedrijven van kunnen profiteren. Lagere belastingen voor investeringen in vernieuwing, via de Research and Development Aftrek. Betere toegang tot kapitaal voor innovatie via het Innovatiefonds MKB+. Minder regels en minder bureaucratie, iets waar u ook in Rotterdam hard aan werkt.

Binnen dit beleid richt ik me extra op negen topsectoren van onze economie. Van water en energie tot chemie en logistiek. Ik richt me dus bij uitstek op Rotterdam! Nieuw is dat ú het beleid bedenkt. Ú geeft het vorm. Bij grote bedrijven en in het MKB, bij onderzoeksinstellingen en in het onderwijs, in de regio en bij gemeenten. En bij Deltalinqs!

Elke topsector heeft voor de jaarwisseling een Innovatiecontract en een Human Capital Agenda opgesteld. Die heb ik vandaag naar de Kamer gestuurd. Ondernemers en onderzoekers geven daarin zelf aan hoe ze vernieuwende producten en diensten gaan ontwikkelen. En ondernemers en onderwijs geven aan hoe we jongeren beter kunnen opleiden voor beroepen waar onze topsectoren om vragen. De voorstellen die er nu liggen, getuigen van een grote dynamiek. Juist in deze economisch zware tijden willen bedrijven investeren in onderzoek en innovatie. Alles bij elkaar genomen, zeggen bedrijven in Nederland 1,5 miljard euro toe aan onderzoek en innovatie!

Kijk naar het open ICT-platform dat de topsector logistiek wil opzetten om álle goederenstromen in één systeem in kaart te brengen, te land, te zee en in de lucht! Een fantastische ontwikkeling! Met zo’n systeem moet je in 2020 op elk moment kunnen kiezen voor transport over de weg, het spoor, het water of door de lucht. En creëer je efficiëntere en schonere verbindingen tussen de mainports en het Nederlandse en Europese achterland. Nóg een reden voor bedrijven om goederenstromen via Nederland te laten lopen – fysiek, of digitaal.

Een ander inspirerend voorbeeld uit de Human Capital Agenda voor de chemie zijn de plannen voor het Maintenance College op de RDM-campus. Een centrum voor innovatief vakmanschap. Goed voor de jongeren in Rotterdam, en goed voor de bedrijven die zo de mensen krijgen die nodig hebben. Terecht vraagt Wim van Sluis hier aandacht voor. Ik juich dit initiatief toe. Doe er allemaal aan mee!

Want nu is het tijd om te leveren. Dus, Wim, ik ben blij met je ongeduld. En ik wil op [een aantal van] je verzoeken ingaan.

• Een. Je wilt een Green Deal over LNG. Een infrastructuur opzetten zodat de scheepvaart en binnenvaart op LNG kan gaan varen. Veel wetten en regels maken dat moeilijk. De Havenman van het Jaar, Gerard Deen, vertelde mij hoe lastig het was om toestemming te krijgen voor zijn eerste Europese binnenvaartschip op vloeibaar aardgas en diesel. Want schepen mogen volgens de huidige wet niet op twee brandstoffen varen. Ook komen de vergunningen voor LNG-tankstations maar moeilijk door.

Ik wil graag helpen om dit soort belemmeringen weg te nemen[, net als we nu doen in de Green Deal met het Rotterdam Climate Initiative]. Want LNG zorgt voor schoner transport, stimuleert innovatie en versterkt onze positie als gasrotonde van Noordwest Europa. Vertel me dus concreet wat ik kan doen, en laten we dan verder praten!

• Twee. Je vraagt steun voor CCS, Wim. Die steun is er al! Het Rijk heeft al 150 miljoen euro gestoken in het ROAD project van E.ON en Elektrabel om CO2 af te vangen bij de nieuwe kolencentrale. Ik heb zelf CCS op land voorlopig afgeblazen, maar hier gaat het om opslag op zee. De bal ligt nu in Rotterdam, ik hoop dat u besluit om ermee door te gaan.

Ondertussen ga ik lobbyen voor Brusselse steun aan het Green Hydrogen project van AirLiquide. Geweldig toch, als we straks vloeibare CO2 per schip naar Denemarken kunnen vervoeren voor gebruik in de oliewinning! En als we Brussel zover krijgen, dan kunt u mij ook voor maximaal 90 miljoen euro inboeken.

• Drie. Je noemt aarzelingen van bedrijven om kennis te delen en samen te werken, omdat dit van de NMa niet zou mogen. Laat ik daar dit over zeggen: er kan meer dan je denkt. De NMa zorgt door haar toezicht dat onze economie goed draait. Bedrijven mogen door informatie-uitwisseling de concurrentie niet onnodig beperken. Maar ze mogen wel samenwerken om efficiënter te werken, te innoveren en beter te concurreren. Doe dat dus vooral! En als u twijfelt, de NMa geeft veel informatie over de regels.]

Dames en heren,

Ik ga afronden. Ik zie ernaar uit om met ondernemers en onderzoekers, regionale en lokale bestuurders en het onderwijsveld, verder te werken aan een sterke regionale en nationale economie. Een economie die duurzaam groeit. Het is goed te zien dat u bij alle initiatieven de samenwerking in de Delta zoekt.

Zoals bij de biobased economy. Daar is nog veel te winnen door goede samenwerking in de zuidwestelijke delta. Met Zeeland, maar ook met Antwerpen. Ik ben blij om hier vanavond ook Wouter de Geest te zien, de CEO van BASF in Antwerpen en voorzitter van de Vlaamse Industrieraad. Want verdere samenwerking tussen de twee chemische clusters helpt zowel Antwerpen als Rotterdam!

Ik wil u bij al uw initiatieven zo veel mogelijk steunen. Met geld wanneer het kan, maar vooral door belemmeringen weg te nemen. Partijen bij elkaar te brengen. Deuren te openen, zoals vorige week in de Golf.

Dat lukt alleen als Rijk en regio steeds in contact zijn. [Ook hier zijn we het eens, Wim.] Daarom heb ik vijf regioambassadeurs benoemd. De regioambassadeur voor Zuidwest Nederland en dus voor Rotterdam wil ik vanavond aan u voorstellen.

Zijn naam is Wolter Leiseboer. Wolter, wil je even opstaan dat iedereen je kan zien? Wolter komt uit het Noorden, daar zijn ze ook van daden en geen nonsens. Dames en heren, zorg dat u na vanavond Wolters 06-nummer heeft, en hij het uwe!

Dames en heren,

Als wij elkaar vanavond niet spreken, dan spreken we elkaar wel weer in Greenport Venlo of in de Golf. Want alle wegen leiden naar Rotterdam en de Rotterdammers. Laat Nederland en de wereld meeprofiteren van de kracht van Rotterdam. Ik reken op u, zoals u op mij kunt rekenen. Ik wens u een voorspoedig 2012!