Persconferentie na de MR 13 januari 2012

Mediatekst | 13-01-2012

INLEIDEND STATEMENT
Goedemiddag. Vandaag was de eerste ministerraad in het nieuwe jaar 2012 en mag ik hier beginnen om u allen een recht goed en gelukkig en ook professioneel en qua gezondheid en in alle opzichten een goed 2012 toe te wensen. Ik hoop ook dat u allemaal een goede vakantie hebt gehad, uitgerust en milder dan gebruikelijk. Het wordt een spannend politiek jaar. Als ik afga op de beschouwingen in de media, dan wordt het een heel spannend politiek jaar, maar ik moet zeggen het kabinet heeft er zin in en dat heb ik vandaag ook kunnen vaststellen in de sfeer in de ministerraad. Volgende week komt ook de Kamer terug van reces en dat betekent dat we ook weer echt full swing aan het werk kunnen.

Ik ben zelf deze week, maandag, in Londen geweest voor gesprekken over de noodzakelijke groeiagenda voor Europa en vervolgens een bezoek gebracht aan Downing Street en mijn collega David Cameron. Alles in aanloop naar de Europese top die eraan komt op 30 januari. Ik moet zeggen - als ik kijk naar de relatie met Groot-Brittannië, dan is die van oudsher goed en die is extra belangrijk nu. We hebben natuurlijk de eurozone, we hebben de problemen met de euro, maar we moeten er ook alles aan doen om ervoor te zorgen dat we met de Britten kunnen werken aan die gemeenschappelijke agenda van groei.

Ik heb ook een ontmoeting gehad deze week met astronaut Kuipers. Dat was niet in persoon, maar via het scherm. Zoals u weet zit hij in een ruimtestation en ik stond in Delft met beide benen op de grond. Maar ook via die live videoverbinding was dat inspirerend, vooral ook omdat het gebeurde tezamen met enige honderden studenten die uiteindelijk alle vragen hebben gesteld.

Ik ben ook in de gelegenheid geweest deze week om de nodige twittervragen te beantwoorden via een video. Veel vragen. Ook via Hyves, Facebook, via Google plus. Veel enthousiaste reacties om op die manier ook het gesprek aan te gaan. Ook wel een aantal minder enthousiaste reacties, maar vooral enthousiaste reacties. Veel vragen natuurlijk over de economische vooruitzichten. Hoe gaat dat nou in 2012? De economie heeft het zwaar en wat betekent dat voor mij persoonlijk met pensioenen, maar vooral ook voor jonge mensen, baankansen, de situatie in het onderwijs, spaargeld en je ziet dus dat mensen ook echt voelen dat we door een moeilijke fase aan het varen zijn, het land door een moeilijke fase wordt geloodst en dit was een goede kans om via die video ook rechtstreeks een aantal van dit soort zorgen te kunnen adresseren.

Dan hebben we natuurlijk nog de jaarwisseling gehad en op dat punt heeft minister Opstelten ons vandaag in de ministerraad bijgepraat over wat er allemaal is gebeurd. Er is in de media hier en daar wel gesproken van een relatief rustig verlopen jaarwisseling, maar als je kijkt naar de hoeveelheid incidenten en de aard van die incidenten, dan moet ik eigenlijk zeggen dat onze gezamenlijke conclusie was dat dit zo niet acceptabel is. Het is goed vast te stellen dat de tolerantiedrempel in ons mooie land voor dit soort vreselijke daden en criminele acties en totale overlast, dat die tolerantiedrempel inmiddels zo is dat men zegt wij accepteren dit niet meer als samenleving en vooral als het gaat om mensen die voor ons allemaal in het veld verschijnen. De hulpverleners, het ambulancepersoneel, mensen bij de politie, mensen die bij de ambulance werken, mensen die bij de brandweer werken. Het is niet meer geaccepteerd in het land dat deze belangrijke mensen dat er ook maar een vinger naar wordt uitgestoken en dat betekent dus ook dat we daar nader over zullen spreken, want we willen dit soort situaties in de toekomst verder terugdringen en ervoor zorgen dat de jaarwisseling gewoon een mooi feest is en niet de puinhoop die het op teveel plekken afgelopen jaarwisseling toch weer is geweest.

Daarnaast het groeivermogen. Een mooi voorbeeld ervan is de Crisis- en herstelwet van het vorige kabinet, van Balkenende en zijn toenmalige team. Dat is een goede wet. Die willen we permanent maken. Dat is een wet die het mogelijk maakt om veel sneller investeringen te doen en belangrijke beslissingen te nemen. We zijn bezig om het permanent maken ook vorm te geven. Dat helpt ook om Nederland naast allerlei andere maatregelen sneller uit die economische crisis te laten komen. Vandaag hebben we een aantal uitvoeringsbesluiten genomen om ervoor te zorgen dat de crisis- en herstelwet nog succesvoller is, nog beter kan functioneren. Zoals u weet zijn we bezig uiteindelijk toe te werken naar één groot stelsel voor het hele omgevingsrecht waardoor we in het land veel sneller besluiten kunnen nemen, veel sneller investeringen kunnen doen en op die manier ervoor kunnen zorgen dat ook op dat punt de economische groei wordt losgetrokken.

BERGHUIS (RTL NIEUWS)
Wat is het kabinetsstandpunt over hoofddoekjes? Vindt het kabinet dat het dragen van hoofddoekjes een symbool is van onderdrukking van de vrouw?

RUTTE
Nee, dat vinden wij niet. Dat is ook veel te algemeen gesteld dat het een symbool zou zijn van onderdrukking van de vrouw. Ik weet dat de PVV dat vindt. Contextueel zal het zeker zo zijn dat in sommige gevallen het hoofddoekje wel als zodanig wordt gebruikt, maar om te zeggen het hoofddoekje is een symbool van onderdrukking van de vrouw, dat is een veel te algemene stelling.

BERGHUIS (RTL NIEUWS)
Echte onzin wat u betreft?

RUTTE
Ik kies daar mijn eigen woorden in, maar inderdaad onzin is nogal een voorzichtige kwalificatie.

BERGHUIS
Wist u dat de Koningin dit zou zeggen in Oman?

RUTTE
Er worden nooit mededelingen gedaan over de contacten met het staatshoofd.

BERGHUIS
Als u terugkijkt op de afgelopen week hoe dat gelopen is, bent u dan een tevreden mens?

RUTTE
Zeker. Het was een uitstekend staatsbezoek. Er zijn heel veel zaken gedaan en toen het zondag meteen in het nieuws kwam, het feit dat de Koningin een hoofddoek droeg bij het bezoek aan de moskee en daar meteen op gereageerd werd, is ook meteen de ministeriële verantwoordelijkheid genomen door Uri Rosenthal, de minister van Buitenlandse Zaken, die 's avonds onder andere via uw tv-nieuws, het RTL Nieuws, onmiddellijk ook weer het NOS Journaal en andere media (…) kon doen van onze opvattingen daarover.

BERGHUIS
Daar was u tevreden mee hoe minister Rosenthal dat deed?

RUTTE
Meer dan.

BERGHUIS
Dus voor de volgende keer hetzelfde recept. Meteen erop reageren.

RUTTE
Je moet altijd per keer kijken. U kent mijn opvattingen in het bijzonder bij de politicus Geert Wilders dat je altijd moet afvragen per geval of je er meteen op moet reageren, maar als het nodig is en zeker ook als de ministeriële verantwoordelijkheid aan de orde is en die neemt de minister van Buitenlandse Zaken op dit soort staatsbezoeken, daarom is hij ook mee, dan is het wel goed om direct ook klare wijn te schenken.

BERGHUIS
Nu zitten we hier wekelijks en altijd als wij een vraag over iets willen stellen, dan geeft u een procedureel antwoord van eerst moet de Kamer het antwoord krijgen. Dit keer niet. Dit keer heeft minister Rosenthal richting de pers de Kamervragen beantwoord en de Koningin heeft daar zelf ook nog een schepje bovenop gedaan. Wat vindt u van die gang van zaken?

RUTTE
Ik begrijp het probleem niet, eerlijk gezegd.

BERGHUIS
De Kamervragen zijn beantwoord door minister Rosenthal, maar niet aan de Kamer maar aan de pers, afgelopen maandag was dat.

RUTTE
Ik zou niet eens weten of die Kamervragen zondag binnen waren. Volgens mij zijn die pas maandag binnengekomen. Dat zou ik moeten nakijken. Maar wat Rosenthal gedaan heeft, is op de ophef in de media en het twitteren van Geert Wilders reageren en hij heeft gezegd dat de Koningin bij een bezoek aan een gebedshuis zich aanpaste, respect betoonde voor de gebruiken van in dit geval een moskee. Dat is natuurlijk volstrekt logisch.

BERGHUIS
Heeft u gisteren nog contact gehad met Geert Wilders?

RUTTE
Ook over de contacten met collega-politici doe ik nooit mededelingen.

BERGHUIS
Is dat zo? Want u heeft hier ook wel eens gezegd: goh ik heb nog even met die gebeld, met die gebeld…

RUTTE
Ja, en dat is nooit goed bevallen.

BERGHUIS
Dus dat doet u vanaf nu ook niet meer?

RUTTE
Ik ga steeds minder zeggen.

VAN DER HEYDE (NOS JOURNAAL)
Koningin Beatrix reageerde op de mening van de PVV dat het dragen van een hoofddoek een symbool van onderdrukking is. Zij kwalificeert dat als echt onzin. Dat wordt gezien als een politieke uitspraak. Kan de Koningin dat doen?

RUTTE
De Koningin doet geen politieke uitspraken. Alle gedragingen en handelingen van het staatshoofd en ook van het Kroonprinselijk paar in de context van hun functie, van hun hoge ambt doen ze altijd permanent onder beslag van de ministeriële verantwoordelijkheid en ook als die niet expliciet wordt uitgesproken. Afgelopen zondag heeft Rosenthal ervoor gekozen - en zeer terecht ook - om expliciet te zeggen dat ook in dit specifieke geval bezoek aan de moskee en het dragen van een hoofddoek dat dat uiteraard volstrekt normaal is en dat het ook hoort bij respectvol omgaan met religies in andere landen. Maar er is altijd een permanente situatie van ministeriële verantwoordelijkheid.

VAN DER HEYDE
Het klopt dat haar uitspraken vallen onder ministeriële verantwoordelijkheid, maar daarmee kan haar uitspraak nog wel politiek getint zijn toch?

RUTTE
Uiteindelijk vallen ze altijd onder de ministeriële verantwoordelijkheid en daarmee zijn ze altijd politiek gedekt. Dat is ook hoe het staatsbestel functioneert. Inhoudelijk lijkt me ook de uitspraak volstrekt terecht, want de stelling dat de hoofddoek een symbool is van vrouwenonderdrukking, dat als algemene stelling, is natuurlijk inderdaad onzin. Dat moet je altijd contextueel bekijken en we kennen allemaal gelukkig veel voorbeelden van vrouwen met hoofddoeken, de school waar ik zelf les geef tot en met politici in Nederland, die toch absoluut niet het voorbeeld zijn van vrouwen die onderdrukt worden.

VAN DER HEYDE
Betekent dat dat u met haar had afgesproken dat zij dit antwoord zou geven op die vraag?

RUTTE
Over gesprekken met de Koningin worden nooit mededelingen gedaan.

VAN DER HEYDE
Want die vragen zijn namelijk een dag van tevoren door onder andere mijn collega's ingediend. Dan is er druk verkeer tussen Oman en Den Haag. Dus het vermoeden is dat u daar dan bij betrokken bent en zegt: nou geef daar maar dit antwoord op. Gaat het zo?

RUTTE
Al het handelen van de Koningin, van de Kroonprins, van de Kroonprinses zijn altijd gedaan onder het beslag van de ministeriële verantwoordelijkheid, maar over de precieze contacten en in welke vorm, daar worden nooit mededelingen over gedaan.

VAN DER HEYDE
Nu zegt de PvdA: de Koningin was getergd, voelde zich waarschijnlijk niet genoeg gedekt door u, door premier Rutte. Wat vindt u van die kritiek?

RUTTE
De ministeriële verantwoordelijkheid op het punt van het bezoek van de moskee op zondag is onmiddellijk ook ministerieel expliciet - en dat hoeft niet eens - maar in dit geval heeft Uri Rosenthal daar terecht wel voor gekozen, is direct expliciet afgedekt door zijn optreden in uw Journaal en het RTL Nieuws en andere media.

VAN DER HEYDE
Dus die kritiek vindt u echt onzin?

RUTTE
Laten we niet steeds naar de zware varianten gaan van het commentaar leveren op uitspraken, maar de uitspraak is niet op feiten gebaseerd.

VAN DER HEYDE
Ik begrijp dat het allemaal heel gevoelig ligt, maar door iedereen wordt nu toch gezien dat de Koningin…

RUTTE
Het ligt niet zo gevoelig. Er is een bezoek aan een moskee. Dan hebben we in het land het goede gebruik dat we ons aanpassen, zoals je je ook aanpast als je naar het gebedshuis gaat van Joodse mensen, van katholieke mensen, van Nederlands Hervormde mensen als daar bepaalde kledingvoorschriften zijn. Er was een partij die daar andere opvattingen over had en daar is op gereageerd. Ik zie de gevoeligheid niet.

VAN DER HEYDE
De gevoeligheid gaat niet zozeer meer over het dragen van de hoofddoek, maar over het feit dat zij reageert op de mening van de PVV dat dat een symbool is van de onderdrukking van vrouwen.

RUTTE
De uitspraken en het doen en laten van de Koningin valt altijd onder de ministeriële verantwoordelijkheid. Dus dat is altijd iets dat ik volledig voor rekening neem.

JANSEN (TELEGRAAF)
Meneer Rutte, wat vindt u ervan dat de vraag van de hoofddoek die de Majesteit droeg tijdens haar bezoek nu al dagenlang de voorpagina's van de kranten vult, de journaals en nieuwsbulletins beheerst?

RUTTE
Ik ga niet over de nieuwsselectie van de media.

JANSEN
Nee, maar het feit dat de Majesteit een hoofddoek draagt en de PVV daar iets van vindt, dat beheerst al dagenlang het nieuws.

RUTTE
Dat de PVV er iets van vindt, is vrijheid van meningsuiting. Dat mogen zij doen. Wat de Koningin doet en laat in functie, valt onder de ministeriële verantwoordelijkheid en het lijkt me evident dat als je een gebedshuis bezoekt, in dit geval een moskee, en er zijn bepaalde kledingvoorschriften, in dit geval ten aanzien van hoofddoeken, dat je je daaraan houdt.

JANSEN
Maar is het feit dat het al zo lang in het nieuws is, is daarmee de aandacht die de PVV met het statement wilde wekken, is die daarmee niet heel succesvol en elke keer dat er aandacht aan wordt besteed of wel door de Majesteit of dan wel niet gedekt door de ministeriële verantwoordelijkheid, bevestigt dat niet het punt van de PVV?

RUTTE
Welk punt dan?

JANSEN
Het punt dat zij dit een thema vinden wat staat voor onderdrukking van de vrouw.

RUTTE
Dat vinden zij, ja. Dat mogen zij toch vinden. Ik ben het alleen er niet mee eens. Ik vind het inderdaad onzin, omdat het een veel te algemene stelling is. En nogmaals, contextueel kan het zo zijn dat sommige vrouwen in bepaalde situaties en ook de hoofddoek een onderdrukkende rol vervult, maar dat algemene statement slaat toch nergens op.

JANSEN
Vindt u dat u goed genoeg regie heeft gevoerd op deze hele zaak?

RUTTE
Uiteraard. De minister van Buitenlandse Zaken gaat altijd mee met buitenlandse staatsbezoeken, dus ook in dit geval. Die is daar om permanent ook daar zichtbaar de ministeriële verantwoordelijkheid te nemen voor het staatsbezoek. Dus Uri Rosenthal was daarbij, heeft ook ervoor gekozen en zeer terecht om die altijd aanwezige ministeriële verantwoordelijkheid direct ook expliciet te maken door in het half 8 en 8 uur, de nieuwsbulletins van de Nederlandse televisie en via kranten en ANP, om daar kond van te doen van zijn opvatting daarover en daarmee te reageren op het verwijt van Geert Wilders. Nou dat is prima.

JANSEN
Ik begrijp dat u geen mededelingen wilt doen over gesprekken met de Majesteit, maar u kunt misschien wel zeggen of u door uw ambtenaren, want er reist ook een ambtenaar van uw departement, misschien wel meerdere, maar in ieder geval iemand van de RVD mee, van tevoren op de hoogte bent gesteld dat de Majesteit in perscontacten met de pers mogelijk hierover een uitspraak zou doen?

RUTTE
Ik snap de route, maar over ambtenaren doe ik natuurlijk ook geen mededelingen.

JANSEN
Het zijn uw eigen ambtenaren?

RUTTE
Jazeker, maar ik ben verantwoordelijk voor het departement en de ambtenaren doen uiteraard heel veel werk en dat doe ik zeker niet in mijn eentje. Dat doen we met heel veel mensen en die werken verschrikkelijk hard en zijn heel erg goed, maar daar hoort ook bij dat ik nooit iets aan mededelingen ga doen over wat ambtenaren mij zeggen, want dan breng ik hen ook in het politieke domein en dat is natuurlijk zeer ongewenst.

JANSEN
Vanuit SGP-hoek nog een ander punt over regie, daar is gezegd dat het toch wel gek is dat twee keer een moskee werd bezocht tijdens de reis in de regio. Wat vindt u van die kritiek?

RUTTE
Daar ben ik het niet mee eens. Zij was op bezoek bij twee landen waar het islamitische geloof een belangrijke factor is en ja dan is de kans groot dat je als je gaat kijken naar bijzondere plekken, waar je gastheren je graag laten zien wat er allemaal gebeurt in zo'n land dat daar moskeeën bij zitten. Dat is niet een verplichting, maar dat is heel wel mogelijk. Ik vind het in dit geval een heel logische keuze.

BRIL (RADIO 1)
U zei net van: minister Rosenthal heeft vrij adequaat zijn taak vervuld.

RUTTE
Zeer adequaat, gewoon gedaan wat hij moest doen.

BRIL
Was het dan nog nodig dat de Koningin een paar dagen laten daar op terug kwam, sterker nog, daar een schepje bovenop deed?

RUTTE
Kijk wat er in het persgesprek gebeurd is, is dat de Koningin, wat ook Rosenthal gezegd heeft en wat ook volstrekt normaal is, dat dat nog een keer is herhaald.

BRIL
Ja, maar er werd nog een schepje bovenop gedaan. Dat 'echt onzin' dat had Rosenthal nog niet gezegd.

RUTTE
Ministeriële verantwoordelijkheid geldt voor alle doen en laten van de Koningin en ik zou zeggen, deze uitspraak, die lijkt mij zeer adequaat.

BRIL
Maar was het strategie om er nog een schepje bovenop te doen? Strategie vanuit de Koningin, gedekt door u?

RUTTE
Daarmee vraagt u mij naar de gesprekken die ik met de Koningin zou voeren, direct of indirect, en daar doe ik nooit mededelingen over.

BRIL
Had u de indruk, luisterend naar de Koningin, of u het nou wist of niet wist wat ze precies ging zeggen, luisterend naar de Koningin, dat het een aanval was op de PVV?

RUTTE
De Koningin heeft een vraag beantwoord en die heeft een feitelijke vraag beantwoord, namelijk of hoofddoeken een symbool zijn van vrouwenonderdrukking en het antwoord is 'nee' dat kun je zo algemeen nooit zeggen. Dat kan contextueel zo zijn, maar kijk nou eens in Nederland, op onze scholen, hoeveel vrouwen die bezig zijn met hoofddoek, die ze met trots dragen, omdat ze dat bij hun geloof vinden horen, maar die gewoon heel succesvol zijn, politici in Nederland die dat doen. En er zijn natuurlijk ook gewoon gevallen, helaas, waarbij er wel sprake is van vrouwenonderdrukking, waarbij de hoofddoek daarvoor een onderdeel is, een instrument is. Maar de stelling dat hoofddoeken een manier zijn, een symbool zijn van vrouwenonderdrukking, dat is een onzinstelling.

BRIL
Dat is wel een stelling die de PVV aanhangt, dat zei u zelf ook al. Dus was dit een aanval van de Koningin op de PVV.

RUTTE
Ja, maar dat zou toch gek zijn als er allerlei dingen beweerd worden en de Koningin krijgt een vraag en reageert daarop, dat ze daarmee rechtstreeks reageert op een politieke partij. Ze geeft haar mening over die stelling en die heeft ze naar mijn mening goed gegeven.

BRIL
Dus geen aanval op de PVV van de Koningin?

RUTTE
Wat de Koningin doet valt altijd onder ministeriële verantwoordelijkheid, dus dan zou ik een aanval op de PVV hebben gedaan, waarom zou ik een aanval op de PVV willen doen? Er wordt een algemene vraag gesteld en die wordt feitelijk beantwoord.

BRIL
Laat ik het dan anders vragen: werd de PVV direct aangesproken?

RUTTE
Dat moet u uw collega's vragen die de vraag gesteld hebben.

BRIL
Door de Koningin met dit antwoord.

RUTTE
Er is een vraag gesteld wat zij vindt van die stelling, nou die heeft ze beantwoord en dat is een feitelijk volstrekt juist antwoord. En de rest is allemaal interpretatie.

BESSEMS (DE PERS)
Meneer Rutte, Koningin Beatrix gaf ook een reden waarom die hoofddoek geen symbool is van vrouwenonderdrukking, ze zei namelijk in deze streek worden vrouwen helemaal niet onderdrukt. Het gaat dan bijvoorbeeld over de Emiraten waar je als man je vrouw fysiek mag disciplineren als je niet teveel blauwe plekken achter laat. Neemt u ook die redengeving van haar volledig voor uw verantwoordelijkheid?

RUTTE
De Koningin heeft gerefereerd naar de waarneming die zij zelf heeft gedaan en ook Prinses Máxima heeft daar iets over gezegd. En die waarnemingen zijn per definitie juist. Dat zijn namelijk hun waarnemingen. Ze hebben mensen gezien en gesproken, dingen meegemaakt in dat land, ze doen geen algemene uitspraken daarmee…

BESSEMS
De algemene uitspraak was; in deze streek worden helemaal geen vrouwen onderdrukt.

RUTTE
Nogmaals, ze hebben zich gebaseerd op wat ze daar hebben gezien, wie ze daar gesproken hebben en wat ze hebben waargenomen en die uitspraak klopt.

HOEDEMAN (VOLKSKRANT)
Meneer Rutte, die Kamervragen zijn op zondag openbaar gemaakt, die zijn maandag op zijn vroegst bij jullie op het departement terechtgekomen, die zijn twee uur nadat de commotie was ontstaan in Oman beantwoord. Als u ze nou gewoon eerder had beantwoord, dan…

RUTTE
Ze waren al beantwoord…

HOEDEMAN
Dan had de Koningin toch eerder kunnen verwijzen naar... dat kon ze nu niet.

RUTTE
Wacht even, u bent abuis heer Hoedeman. De heer Rosenthal heeft afgelopen zondag geantwoord wat ik nog eens een keer op papier heb gezet en dat heb ik heel bewust pas gedaan na het gesprek van de Koningin om er niet voor te zorgen dat die beantwoording van mij weer onderdeel zou zijn van het persgesprek, want die vragen waren al beantwoord door de minister van Buitenlandse Zaken.

HOEDEMAN
En waarom verwijst de Koningin dan niet naar de uitspraken van de heer Rosenthal?

RUTTE
Ja, maar nu gaat u over…ze beantwoordt vragen, dan hoeft ze toch niet procedureel te zeggen: zoals ook al is gezegd door…Ze beantwoordt een vraag en ze geeft precies hetzelfde antwoord wat Rosenthal afgelopen zondag gaf en wat ik weer in mijn Kamervragen, in de beantwoording op de Kamervragen schrijf.

HOEDEMAN
Ik heb heel vaak meegemaakt dat ze verwees naar de uitspraken van een meereizende minister.

RUTTE
Ja, dat gebeurt ook en het gebeurt ook dat ze dat niet doet. Ze beantwoordt gewoon vragen en afgelopen zondag, u was daar misschien, was u er bij? Was u er bij in Oman?

HOEDEMAN
Nee, ik was er niet bij.

RUTTE
Nou dan heeft u waarschijnlijk afgelopen zondag de journaals gezien en RTL Nieuws en dan heeft u dus de heer Rosenthal gehoord en gezien..

HOEDEMAN
Maar u was er ook niet bij.

RUTTE
Nee, maar ik was wel hier en ik heb de heer Rosenthal op TV toch echt zien verklaren dat wat betreft het kabinet een bezoek aan een moskee betekent dat je als vrouw, als dat ook gewenst is bij die specifieke moskee, een hoofddoek omdoet.

HOEDEMAN
Snapt u dat de Koningin reageerde zoals ze reageerde?

RUTTE
Alle gedragingen van de Koningin vallen permanent en zonder enig moment van uitzondering onder de ministeriële verantwoordelijkheid.

HOEDEMAN
Dus u begrijpt het?

RUTTE
Wat zij zegt, zeg ik, dus daarmee is het volstrekt duidelijk dat dit gedekt wordt.

HENDRICKX (ALGEMEEN DAGBLAD)
Met de Kersttoespraak had Geert Wilders ook al kritiek op die toespraak dat het wel leek of ze lid van GroenLinks was. Kunt u zich voorstellen dat heel mensen…

RUTTE
'Stiekem' schreef hij, hè?

HENDRICKX
Maar kunt u zich voorstellen dat heel veel mensen, voor wie de Koningin natuurlijk een belangrijk figuur is, dit toch zien als een soort gevecht voortdurend op het staatshoofd, kunt u zich dat voorstellen dat die gevoelens…?

RUTTE
Ja, ik heb een enorm inlevingsvermogen, dus dat kan ik me voorstellen, maar het staat elke politicus vrij om ook de Koningin aan te vallen.

STAAL (NRC HANDELSBLAD)
En dat is wat er gebeurd is, bedoelt u?

RUTTE
Ik interpreteer dat verder niet, maar u zegt dat mensen dat zo zien en mocht het zo zijn dat de mensen die dat zo zien gelijk hebben, dan is mijn conclusie dat als ze gelijk zouden hebben dat dat iedere politicus vrij staat.

STAAL
In de vragen die gisterne zijn beantwoord werd ook gevraagd wat u vindt van de stelling over vrouwenonderdrukking. Daar geeft u eigenlijk nu pas antwoord op, daar is dus de hele week niks over gezegd inclusief de antwoorden gisteren die zijn gegeven, heeft u alleen maar verwezen naar de reden waarom het in de moskee is gedragen. Waarom is daar gisteren niet al een antwoord op gegeven?

RUTTE
Dar zat geen bijzondere bedoeling achter. We hebben gewoon de Kamervragen beantwoord.

VAN BEEK (BNR RADIO)
Maar Geert Wilders vroeg naar of u het ook vindt, of het een teken van vrouwenonderdrukking is.

RUTTE
Je krijgt een hele lange lijst vragen en dan probeer je ook om papier te sparen een beetje te clusteren en korte antwoorden te geven.

VAN BEEK
Dat was wel heel erg geclusterd.

RUTTE
Ja, nou ja, uw opvatting.

VAN BEEK
Er is discussie binnen het CDA meneer Rutte, met welk CDA heeft u vandaag in de ministerraad te maken gehad?

RUTTE
Het CDA dat de handtekening heeft staan onder het regeer-en gedoogakkoord.

VAN BEEK
En dus niet het CDA dat meer aandacht wil besteden aan meer duurzaamheid, aan de voordelen van die multiculturele samenleving en dergelijke?

RUTTE
U verwijst nu naar berichten in de media over de interne discussies van het CDA in rapporten die daar al of niet over naar buiten zouden zijn gekomen, dat betreft zaken die in een partij al of niet spelen en dat is niet aan mij om daar commentaar op te leveren.

VAN BEEK
Heeft u vandaag door de CDA-ministers nog eens laten herbevestigen dat ze inderdaad staan voor hun handtekening?

RUTTE
Nee, want dat is niet nodig.

VAN BEEK
Hoe ziet u die discussie binnen het CDA?

RUTTE
Ik neem het waar wat er in allerlei politieke partijen gebeurt, maar tegelijkertijd rem ik mezelf of om daar in het openbaar meningen over te geven, omdat volgens mij mijn rol moet zijn en mijn baan moet zijn om er voor te zorgen dat Nederland door de crisis wordt geloodst en er sterker uitkomt, dat het land een goed en sterk kabinet heeft, en niet commentator te zijn van gebeurtenissen in politieke partijen.

VAN BEEK
Ook niet als u merkt dat die discussie mogelijkerwijs de kant op gaat van meer afstand nemen van het gevoerde kabinetsbeleid.

RUTTE
Dat is een 'als-dan-vraag', daar is geen sprake van.

BREEDVELD
Premier Rutte, u heeft een smartphone neem ik aan, heeft u daar inmiddels ook de twitterapp geïnstalleerd?

RUTTE
Nee nog niet.

BREEDVELD
Dat is een beetje lastig twitteren, lijkt me.

RUTTE
U refereert aan het feit dat ik wel actief ben op twitter, maar dat ik mij daarbij laat ondersteunen door de uitstekende diensten van de Rijksvoorlichtingsdienst.

BREEDVELD
Ja, met redelijk succes, want u heeft 78.249 volgers.

RUTTE
190 minder dan de heer Verhagen, die heeft er 190 meer.

BREEDVELD
Ja, meneer Verhagen geeft u het nakijken, is ook iets langer bezig dan u, maar hij doet wel..

RUTTE
Ja, maar ik ben aan het inhalen…

BREEDVELD
Ja, het gaat hard. Maar het verschil is niet het aantal volgers, maar ik denk toch ook de manier waarop u dat doet en de manier waarop Verhagen het doet. Verhagen doet het op de manier waarop de gemiddelde twitteraar het doet, voornamelijk zelf en laat her en der zijn collega's wat uitzoeken als het gaat om nieuws en u clustert vragen om die dan vervolgens in een video te beantwoorden. Waarom doet u dat zo?

RUTTE
Omdat ik een nieuwe trend zet. Dat is het mooie van de nieuwe media. Je hebt die hele fase nu gehad. We gaan nu een nieuwe fase in. Ik vind dat het mijn taak moet zijn om daarin leidend te zijn.

BREEDVELD
Even in alle ernst. Heeft dat te maken met dat het anders niet meer te behappen zou zijn voor de MP waar het voor een minister misschien nog wel te overzien is?

RUTTE
Iedereen maakt zijn afweging in tijdsbesteding, maar ik vind nieuwe media belangrijk, maar ik vind het ook belangrijk om ervoor te zorgen dat ik genoeg tijd heb voor andere zaken. Dus ik probeer daar een goed midden in te vinden. Dus ik pak dan dat instrument van zo'n videootje wat ik vandaag heb gedaan, zo'n filmpje op YouTube en dat werkt heel aardig. Heel veel mensen hebben gereageerd via Google plus en Facebook en op Twitter zijn vragen gesteld en daarop heb ik gereageerd. Dat is inderdaad een nieuwe ontwikkeling.

BREEDVELD
Wat hoopt u ermee te bereiken?

RUTTE
Daar hoop ik zoveel mogelijk mensen mee te bereiken zonder uw tussenkomst.

VAN DER WULP (NOS JOURNAAL)
Over benzineprijzen wilde ik iets vragen. Die bereikt recordhoogte nu. Is dat iets waar u zich zorgen over maakt, want er zijn heel veel mensen aan de pomp die denken dat wordt wel heel veel?

RUTTE
Ja ik rijd ook auto.

VAN DER WULP
Wanneer heeft u hem voor het laatst volgetankt?

RUTTE
Afgelopen zondagavond.

VAN DER WULP
Wat dacht u toen?

RUTTE
Behoorlijk ja. Jan-Kees werd goed gespekt.

VAN DER WULP
En dat blijven we ook doen met zijn allen, Jan-Kees de Jager spekken?

RUTTE
We hebben accijnzen in Nederland. We hebben een belastingstelsel en je kunt niet de accijnzen laten fluctueren met de benzineprijs. Dat doet geen enkel land en Nederland ook niet. Maar feit is wel dat de benzineprijs hoog is.

VAN DER WULP
En u heeft niet de overweging om die accijnzen te verlagen omdat het op een gegeven ogenblik echt te veel wordt voor mensen?

RUTTE
Dan moet je dus andere belastingen verhogen. Ik kom uit een partij, en ik dacht dat het ook wel in de traditie van het CDA zit, om eerder belastingen te verlagen dan te verhogen. Het lukt in deze periode om … we zijn hard bezig om de staatsschuld weer onder controle te krijgen, maar het lukt helaas niet om de door mij zo vurig gewenste lastenverlichting te realiseren. Dat gaat nu de komende maanden niet omdat we met te grote problemen zitten in de staatsfinanciën. Dus je kunt niet zeggen ik ga die accijns verlagen en ik laat het daarbij zitten, want dan sla ik gaten in de overheidsbegroting en die waren we nu juist aan het dichten. Dus dat gaat niet.

VAN DER WULP
Wat vindt u ervan dat wij echt een van de duurste landen in Europa zijn wat benzine betreft?

RUTTE
Dat is al heel lang zo en dat heeft natuurlijk ook te maken met een aantal arrangement rond ons belastingstelsel maar er zitten ook weer andere aspecten in het belastingstelsel staan daar tegenover als je kijkt naar de totale lastendruk en daar moet je natuurlijk altijd naar kijken. Dan zit Nederland op een redelijk gemiddelde in Europa van rond de 50%, iets gestegen natuurlijk, de collectieve lastendruk ten opzichte van het totale nationale inkomen. En daarbinnen heb je natuurlijk een belastingmix. Dat haal je uit verschillende bronnen. Je hebt een aantal keuzes gemaakt in het verleden die je niet zomaar kunt veranderen.

BERGHUIS (RTL NIEUWS)
U was bij uw collega in Engeland. Heeft u het daar met hem nog gehad over RBS?

RUTTE
Nee.

BERGHUIS
Vanmiddag komt Standard & Poor's met de afwaardering van een aantal Europese landen wat de kredietwaardigheid betreft. Verwacht u dat Nederland daar ook bij zit?

RUTTE
Daar kan ik geen mededelingen over doen, want als het al zo is wat u zegt, dan moeten we eens even rustig afwachten.

BERGHUIS
Kunt u zich voorstellen dat er een grond zit op basis waarvan Nederland afgewaardeerd zou kunnen worden?

RUTTE
Ik doe er echt geen mededelingen over, want daarmee ga ik voeding geven aan de geruchten die u blijkbaar ergens heeft opgevangen en die kan ik noch bevestigen noch ontkennen.

VISCHJAGER (DAILY INVISIBLE)
Wilt u meedoen om samen iets een pianostuk te spelen in Nieuwspoort?

RUTTE
Als het in de kleinst denkbare kring plaatsvindt, doe ik mee, ja.