Monitor luchtkwaliteit 2011: concentraties stikstof en fijn stof dalen
De gemiddelde concentraties stikstofdioxide (NO2) en fijn stof (PM10) waaraan burgers worden blootgesteld dalen. Naar verwachting zal op een beperkt aantal plaatsen sprake zijn van overschrijding van de Europese grenswaarden. Voor het grootste deel van Nederland geldt dat tijdig aan de grenswaarden voor stikstofdioxide en fijn stof zal worden voldaan. Dat blijkt uit het Monitoringsrapport Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) dat staatssecretaris Atsma (Infrastructuur en Milieu) vandaag naar de Tweede Kamer heeft gestuurd.
Voor 12 km gemeentelijke weg wordt in 2011 de fijn stof norm overschreden en voor stikstofdioxide is in 2015 nog voor 14 km gemeentelijke en provinciale weg sprake van overschrijding van de norm. Voor rijkswegen is er in 2011 geen sprake van fijn stof overschrijding en voor stikstofdioxide voldoet slechts 0,1 km rijksweg nog niet aan de grenswaarde. Daarnaast zijn er bij 64 veehouderijbedrijven fijn stof overschrijdingen. Rijk, provincies en gemeenten zullen aanvullende maatregelen nemen zodat Nederland op tijd voldoet aan de Europese normen voor luchtkwaliteit. Voor veel plekken liggen de concentraties stikstofdioxide en/of fijn stof net onder de grenswaarde. Tegenvallers kunnen ertoe leiden dat het aantal overschrijdingen snel toeneemt. Daarom blijft de noodzaak dat rijk, provincies en gemeenten geplande maatregelen ook tijdig uitvoeren.
Scholen
Op verzoek van de staatssecretaris is dit door het RIVM in samenwerking met het CBS specifiek gekeken naar de luchtkwaliteit bij scholen en kinderdagverblijven. Het overgrote deel van deze locaties voldoet aan de norm. Van de ongeveer 9.000 scholen voor basisonderwijs zijn er slechts enkele scholen in binnensteden, waar er sprake is van overschrijding van de grenswaarde. Betrokken gemeenten kennen deze knelpuntlocaties.
Stikstofdioxide
Om de NO2 concentraties terug te dringen zal het rijk ondermeer de aanschaf van de schoonste vrachtwagens, taxi’s en bestelbussen (Euro 6/VI) stimuleren. Knelpunten langs rijkswegen worden gericht per locatie aangepakt, veelal door plaatsing van schermen. Een aantal provincies en gemeenten zullen komende jaren extra maatregelen nemen, zoals een nieuwe sloopregeling, intensivering van dynamisch verkeersmanagement en het stimuleren van Euro 6/VI voor mensen die zakelijk veel kilometers maken. Het rijk heeft aan provincies dit jaar ongeveer 80 miljoen euro aanvullende subsidie beschikbaar gesteld om zo knelpunten op te lossen. Dit bedrag komt bovenop de 260 miljoen euro die eerder is besteed aan lokale maatregelen voor verbetering van de luchtkwaliteit.
Fijn stof
De monitor 2011 geeft aan dat er vrijwel geen fijn stof knelpunten meer zijn langs rijkswegen of in de steden. Voor rijkswegen zijn in het kader van NSL al eerder maatregelen genomen. De trend voor fijn stof is en blijft dalend. De nog resterende knelpunten fijn stof in de veehouderij vragen om maatwerk, door zowel rijk, provincies als gemeenten. Staatssecretaris Atsma zorgt voor een aanvullende subsidie van 10 miljoen euro om de emissie van fijn stof uit stallen op termijn te beperken. Gemeenten maken afspraken met veehouderijen over maatregelen om fijn stof bij stallen terug te dringen. Dit moet in 2012 en 2013 zijn gerealiseerd. Er komt nog een wettelijke maatregel waarmee in de toekomst eisen kunnen worden gesteld aan de emissie van fijn stof uit stallen.
In het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) werken rijk, provincies en gemeenten samen om de gezondheidsschade voor burgers als gevolg van luchtverontreiniging te verminderen. De grenswaarde voor fijn stof (PM10) moest uiterlijk 11 juni 2011 zijn gehaald. Voor stikstofdioxide (NO2) moeten de Europese lidstaten op 1 januari 2015 aan de grenswaarden voldoen.
Vanaf 22 december kan iedereen zien hoe het met de luchtkwaliteit in de eigen regio en/of buurt is gesteld. Via de website www.nsl-monitoring.nl zijn de resultaten van de Monitor Luchtkwaliteit 2011 te zien op een topografische kaart, waar tot op straatniveau kan worden ingezoomd.