Nederland verwelkomt extra bevoegdheden van de Commissie bij toezicht op eurolanden
Staatssecretaris Knapen verwelkomt de voorstellen die de Europese Commissie presenteerde om toezicht te verscherpen op het begrotingsbeleid van eurolanden. ‘De Commissie mag wat ons betreft echter nog wel een stapje verder gaan met de afdwingbaarheid. In het voorstel zoals het er nu ligt, wordt toch nog veel ruimte gelaten aan de lidstaten in de Raad van Ministers om een definitief besluit te nemen. Wij bepleiten ook in artikel 136 een krachtiger positie van de eurocommissaris zelf. De buitenwereld moet vertrouwen terugkrijgen in de vaardigheid tot handelen, en in de striktheid van het economische bestuur van de eurozone,’ aldus de staatssecretaris.
De voorstellen zijn een uitwerking van afspraken die de 17 Europese leiders op 26 oktober maakten in Brussel. ‘Oplossingen voor de korte termijn zijn hard nodig. Maar het is goed dat de Commissie met deze voorstellen, waar Nederland zich de afgelopen maanden hard voor heeft gemaakt, is gekomen om nieuwe crises in de toekomst te voorkomen. Wanneer de overheidsfinanciën van een euroland uit de hand lopen heeft dat niet alleen gevolgen voor het land zelf, maar ook voor andere eurolanden. Daarom is het nodig dat de Europese Commissie in een vroeg stadium eventuele problemen op het spoor komt, en zo nodig correctief kan optreden,’ aldus de staatssecretaris.
Het eerste voorstel geeft de Commissie het recht mee te kijken bij het opstellen van nationale begrotingen. Wanneer een land een begroting opstelt die flagrant in strijd is met de Europese begrotingsregels, kan de Commissie om een herziening van de begroting vragen. Landen die een te hoog begrotingstekort hebben komen onder verscherpt toezicht te staan, waarbij ze volledige openheid van zaken moeten geven en de nationale statistieken gecontroleerd worden. ‘Het begrotingsrecht van nationaal parlement blijft intact, maar landen die de afspraken niet nakomen worden zeer dicht op de huid gezeten’, licht de staatssecretaris toe.
Met het tweede voorstel kunnen probleemlanden onder intensief toezicht worden gesteld. Knapen: ‘Deze landen zullen bijvoorbeeld bezoek krijgen van de Commissie en de Europese Centrale Bank waarbij de overheidsfinanciën en de bankensector worden doorgelicht. Dit alles om verrassingen te voorkomen. Landen zullen met de nodige drang bij de arm worden genomen om de noodzakelijke hervormingen door te voeren en zo te voorkomen dat problemen worden afgewenteld op andere eurolanden. Om deze drang geloofwaardig te maken kan de uitbetaling van Europese subsidies worden stopgezet als landen de afspraken schenden.’
Samen met de versterking van de onafhankelijkheid van Eurocommissaris Rehn waartoe de Commissie eerder besloot, vormen deze maatregelen een belangrijk onderdeel van de voorstellen die Nederland begin september presenteerde voor onafhankelijk Europees toezicht op begrotingsdiscipline. ‘Dat is niet toevallig, want we lopen ons het vuur uit de sloffen om in Brussel en in andere hoofdsteden steun te krijgen voor de Nederlandse ideeën. Dat lukt aardig, maar we zijn er nog niet’, aldus de staatssecretaris.
In december komt de voorzitter van de Europese Raad, Herman van Rompuy, met een eerste verkenning over verdere aanscherping van de regels, mogelijk via een beperkte verdragswijziging. Een aantal van de Nederlandse voorstellen met name het tijdelijk ontnemen van het stemrecht van eurozone landen die herhaaldelijk afspraken schenden en daarmee de hele zone in gevaar, en ook om in het uiterste geval landen de mogelijkheid te bieden de eurozone te verlaten, vergen een aanpassing van het Europese verdrag. ‘We blijven met ideeën komen, en waar nodig eisen stellen, om ervoor te zorgen dat eurolanden de begrotingsregels naleven en we een stabiele euro houden. Dat is een groot Nederlands, maar evengoed Europees, belang’, besluit de staatssecretaris.