Droge voeten voor Limburg
Limburg houdt ook vanaf 2020 droge voeten bij hoogwater in de Maas. Over de maatregelen die hiervoor nodig zijn, hebben staatssecretaris Atsma (Infrastructuur en Milieu), Gedeputeerde Van der Broeck (Limburg) en de beide Limburgse waterschappen vandaag overeenstemming bereikt. Het gaat om de voortgang van het Grensmaasproject, de gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum en om integrale bescherming tegen hoogwater in de Maas. Met het maatregelenpakket investeren Rijk, provincie en waterschappen samen in totaal bijna €415 miljoen in Limburg voor de waterveiligheid en en versterking van de kwaliteit van de leefomgeving.
Het bestuursakkoord is feitelijk een drieluik. Over de Grensmaas wordt een aparte overeenkomst tussen Rijk, Provincie en het Consortium Grensmaas (de realisator) gesloten. De gevolgen van de wereldwijde economische en financiële crisis heeft de noodzaak voor het vinden van oplossingen vergroot.
Hierbij gaat het om drie aspecten: hoogwaterbeveiliging, grindwinning en duizend hectare nieuwe natuur. Het Rijk vergoedt de uitvoerder €34,2 miljoen voor extra kosten als gevolg van aanpassingen in het ontwerp. Zo nodig kan de uitvoerder gebruik maken van een lening van het Rijk van maximaal €40 miljoen. Verder zal het project hier en daar in nauw overleg met betrokken gemeenten anders worden uitgevoerd en uiterlijk eind 2024 opgeleverd. Door de uitvoering op enkele punten voor het Consortium Grensmaas te verbeteren, wordt voorkomen dat het project verder in de problemen komt en kan de vereiste hoogwaterbescherming in 2020 worden bereikt.
Het tweede deel van het akkoord betekent het startschot voor de gebiedsontwikkeling Ooijen-Wanssum. De MIRT-verkenning kan beginnen. Dit is belangrijk omdat de Maas hier opstuwt tijdens hoogwater. Om dit te voorkomen wordt een 10 kilometer lange oude Maasarm gereactiveerd, worden dijken verlegd en 2 nevengeulen gegraven. Tegelijkertijd wordt een nieuwe randweg om Wanssum gelegd en geïnvesteerd in de haven van Wanssum, die steeds belangrijker wordt voor containeroverslag tussen de Rotterdamse haven en het Duitse achterland en voor recreatie en toerisme. Alles bij elkaar zakt het Maaspeil bij hoogwater door deze maatregelen met 35 centimeter. Deze omvangrijke ingreep biedt ook kansen voor nieuwe economische ontwikkelingen langs de rivier. Het gehele project kost €210 miljoen, waarvan €75 miljoen door de provincie wordt betaald en €135 miljoen door het Rijk wordt bijgedragen voor de hoogwaterveiligheid.
Ten slotte, het derde deel van het akkoord, de integrale Maasveiligheid. De Maas moet een hoogwatergolf van 3275 m3 per seconde veilig kunnen verwerken. Alleen dan is Limburg beschermd tegen een hoogwatergolf die eens in de 250 jaar voorkomt. Daartoe moeten nog keringen worden aangelegd, verlegd of verhoogd. Dit wordt zo spoedig mogelijk ter hand genomen en zal in 2020 in uitvoering zijn gebracht. Dit wordt ter hand genomen door de waterschappen Peel en Maasvallei en Roer en Overmaas. Bij realisering hiervan wordt ook rekening gehouden met prognoses dat de Maas nog veel meer water (4600 m3 per seconde) moet kunnen verwerken als gevolg van klimaatverandering. Een en ander kost €170 miljoen, waarvan de helft voor rekening van de Nederlandse waterschappen komt en de andere helft door het Rijk wordt betaald.
Tijdens de hoogwaterperioden van 1993 en 1995 stond Limburg voor bijna 10% blank. Om herhaling te voorkomen werden al keringen aangelegd, maar die zijn voor een deel nog niet afgerond. De uitvoering van de resterende maatregelen stagneerde als gevolg van nieuwe inzichten over de hoogwaterafvoer van de Maas. Partijen zijn verheugd dat nu overeenstemming is bereikt over een totaalpakket aan maatregelen voor de hoogwaterveiligheid van de Maas. De 4 betrokken partijen (Ministerie van Infrastructuur en Milieu, Provincie Limburg, Waterschap Roer en Overmaas, Waterschap Peel en Maasvallei) hebben met deze integrale Maasafspraken een stevige basis gelegd voor het daadwerkelijk realiseren van de noodzakelijke hoogwaterveiligheidsmaatregelen. Uiteindelijk zal Limburg een veiliger Maasvallei kennen, dankzij rivierverruiming dan wel dijkaanleg.
Quotes van betrokken partijen bestuursovereenkomst Maas
Staatssecretaris Joop Atsma (Infrastructuur en Milieu) is blij dat rijk, provincie en waterschappen een integrale oplossing voor het Maasdal hebben gevonden: 'De neuzen staan allemaal dezelfde kant op, waardoor dit historische akkoord mogelijk is gemaakt. Limburg moet droge voeten kunnen houden. Cruciaal voor dit akkoord was de bereidheid van rijk, provincies en waterschappen om de problemen samen op te lossen.'
Gedeputeerde Patrick van der Broeck is enthousiast over het akkoord. 'In een tijd van bezuinigingen hebben wij kans gezien € 0,4 miljard voor Limburg veilig te stellen, voor de veiligheid van onze Provincie.' Gedeputeerden Staten leggen het Maasakkoord op 16 december 2011 voor aan Provinciale Staten van Limburg.
Voorzitter Jan Schrijen van het Waterschap Roer en Overmaas: 'Voor het werkgebied van Waterschap Roer en Overmaas is het vooral belangrijk dat met dit akkoord de uitvoering van de Grensmaas en van de laatste noodzakelijke maatregelen wordt verzekerd - en daarmee het vereiste beschermingsniveau van inwoners langs de Maas.'
Dijkgraaf Toine Gresel van het Waterschap Peel en Maasvallei: 'Dit akkoord heeft alles in zich om historisch te worden. Wanneer alle afspraken over een langere termijn worden nagekomen komt een veilig Maasdal in Limburg voor het eerst nadrukkelijk in zicht!'