Toespraak t.g.v. uitreiking Academische Jaarprijs 2011
Woensdagavond 26 oktober reikte staatssecretaris Zijlstra de Academische Jaarprijs uit in de Stadsgehoorzaal te Leiden. Voordat hij de winnaar bekendmaakte, sprak hij onderstaande speech uit.
Dames en heren,
• Na deze boeiende presentaties aan mij de taak om de ondraaglijke spanning nog wat verder op te voeren. Dat geeft me bovendien de gelegenheid om een groot compliment te maken aan de jury. Het zal niet gemakkelijk zijn geweest om uit deze prachtige projecten een winnaar te kiezen.
• Alledrie projecten sluiten naadloos aan bij bijzonder actuele thema’s. Ze stellen vragen aan de orde die ons allemaal aangaan. Bijvoorbeeld of we met DNA boeven gaan vangen, of uitgestorven dieren tot leven gaan wekken. Als Boudewijn Büch nog onder ons zou zijn, dan had hij vast en zeker een vurig pleidooi gehouden voor de laatste optie, dan had hij eindelijk een levende Dodo kunnen zien.
• Ook het project ‘Brein in Beeld’ lijkt me bijzonder fascinerend om te doen en mee te maken. Ik kan me voorstellen dat het werken met tablets heel spannend en verhelderend kan zijn, of dat nu een Apple of een Samsung is. En ik zie potenties voor de ‘gaming’ industrie, met hersengolven als de ultieme joystick voor een spelletje tennis.
• Ook het project antibiotica spreekt sterk tot de verbeelding, misschien ook wel door de positieve benadering. Want antibiotica zijn de laatste tijd vaak negatief in het nieuws, denk maar aan discussies rond de bio-industrie. Ook de gezondheidszorg ligt onder vuur, met problemen rond de ziekenhuisbacteriën klebsiella (28 slachtoffers in Maasstad Ziekenhuis Rotterdam) en MRSA. Met dit project worden antibiotica positief benaderd, en leren we dat antibiotica overal om ons heen zijn, en dat je ze gemakkelijk zelf kunt isoleren.
• Ik gun het jullie allemaal om te winnen. Alledrie projecten zetten wetenschap op de kaart. Ze laten zien dat het beoefenen van wetenschap een belangrijke, dankbare en spannende bezigheid is. Ik vind de Academische Jaarprijs dan ook een geweldig initiatief, en het is voor mij een grote eer om die te mogen uitreiken.
• Met deze prijs snijdt het mes aan twee kanten. In de eerste plaats krijgt een breed publiek hierdoor een duidelijker en beter beeld van wetenschap. Dat is hard nodig, want veel mensen weten niet of nauwelijks waar wetenschap zich mee bezig houdt, en wat wetenschappelijk onderzoek voor ons kan betekenen. En u weet: onbekend maakt onbemind. Dat moet veranderen, en deze prijs draagt daar een belangrijk steentje aan bij.
• Daarnaast zorgt deze prijs ervoor dat de jeugd wordt geenthousiasmeerd voor wetenschap. Ook dat is hard nodig, want er zijn nog altijd veel te weinig jongeren die voor een baan in de wetenschap kiezen. En áls ze dat al doen, dan kiezen ze nog te weinig voor bèta- en technische vakken.
• De genomineerde projecten zijn allemaal bèta-projecten, dus dat zit wel goed. En van die drie gaat er één winnen, en ik mag zo meteen bekend maken wie dat is. Maar eerst doe ik nog een stapje opzij voor de juryvoorzitter Paul Schnabel.